Các bức ảnh từ vệ tinh mà tờ Nikkei (Nhật Bản) có được vào tuần trước đặt ra nghi vấn, Trung Quốc đang nhanh chóng mở rộng các cơ sở thử hạt nhân tại khu vực Tân Cương của nước này, khiến người ta e ngại sẽ xảy ra một cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân mới giữa Trung Quốc và Mỹ trong bối cảnh tình hình Đài Loan đang căng thẳng.
Bài báo của Nikkei nêu rằng một vệ tinh bay ở độ cao 450km đã phát hiện ra hoạt động xây dựng mở rộng tại bãi thử hạt nhân Lop Nur thuộc vùng Tân Cương (Trung Quốc) nằm giáp Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Afghanistan, và Pakistan.
Bài báo nói rằng Trung Quốc có thể đang xây dựng một đường hầm thứ 6 cho việc thử hạt nhân dưới lòng đất. Bằng chứng cho điều này là các tảng đá bị vỡ được xếp đống gần đó và nhiều đồ che đậy xuất hiện gần một sườn núi cạnh bên. Các hình ảnh từ vệ tinh cho thấy các dây cáp điện, các điểm có thể là nơi cất giữ thuốc nổ và những con đường chưa được lát xuất phát từ trung tâm chỉ huy.
Một chuyên gia giấu tên thuộc AllSource Analysis - một công ty phân tích địa không của Mỹ, cho biết các bước phát triển mới này giúp Trung Quốc thực hiện hoạt động thử nghiệm liên quan đến hạt nhân bất cứ lúc nào. Các đường dây điện và hệ thống đường hiện nay kết nối các cơ sở thử hạt nhân quân sự ở phía Tây của Lop Nur với các bãi thử mới ở phía Đông.
Báo Nikkei cho rằng bằng chứng về đường hầm thử thứ 6 phản ánh khả năng Trung Quốc có kế hoạch nối lại các vụ thử hạt nhân. Lần thử hạt nhân cuối cùng của Trung Quốc là vào năm 1996.
Nobumasa Akiyama - Giáo sư An ninh Đông Á tại Đại học Hitotsubashi, nói với Nikkei rằng việc Trung Quốc đẩy mạnh phát triển bãi thử Lop Nur có nghĩa rằng họ có ý định răn đe việc Mỹ can dự vào khả năng xung đột trên đảo Đài Loan, bằng cách sử dụng các vũ khí hạt nhân loại nhỏ.
Các vũ khí hạt nhân loại nhỏ (với năng lực tấn công hạn chế) sẽ đủ để Trung Quốc gây áp lực buộc các tàu sân bay của Mỹ tránh lại gần khu vực Đài Loan. Chiến thuật này giống cách tiếp cận của Nga ở Ukraine, trong đó Nga đưa ra răn đe hạt nhân để bảo đảm họ có thể tiến hành hoạt động quân sự quy ước.
Diễn biến này có thể là một phần trong nỗ lực lớn hơn của Trung Quốc hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân để phục vụ giải quyết vấn đề Đài Loan, trong đó có xây các hầm hạt nhân, vũ khí hạt nhân đặt trên toa tàu hỏa, tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo và oanh tạc cơ tàng hình mang vũ khí hạt nhân với tốc độ bắn nhanh./.