Hiến tặng giác mạc - cơ hội cho nhiều người mù tìm lại ánh sáng

Sáng nay (12/11), tại Ninh Bình, Bệnh viện Mắt Trung ương phối hợp với Tỉnh ủy – HĐND - UBND huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình tổ chức lễ tôn vinh nghĩa cử cao đẹp của người hiến tặng giác mạc.

Đây là hoạt động thường niên được Bệnh viện Mắt Trung ương tổ chức từ năm 2007, kể từ khi Việt Nam có người đầu tiên tại Kim Sơn, Ninh Bình tự nguyện hiến tặng giác mạc sau khi qua đời, mở ra cơ hội cho hàng trăm nghìn người mù tìm lại ánh sáng. 

Những năm qua, hoạt động hiến tặng giác mạc của Ngân hàng Mắt  (Bệnh viện Mắt Trung ương) là một trong những lĩnh vực tiên phong, góp phần quan trọng thúc đẩy phong trào hiến ghép mô tạng ở Việt Nam.

 

Ninh Bình – điểm sáng trong hoạt động hiến tặng giác mạc của cả nước

Ông Nguyễn Hữu Hoàng, Giám đốc Ngân hàng Mắt (Bệnh viện Mắt Trung ương) cho biết, kể từ tháng 4/2007, cụ bà Nguyễn Thị Hoa, ở Cồn Thoi, Kim Sơn, Ninh Bình đã hiến tặng giác mạc sau khi qua đời. Với tấm lòng và nghĩa cử cao đẹp, cụ Nguyễn Thị Hoa đã trở thành tấm gương sáng tiên phong, thúc đẩy phong trào hiến tặng giác mạc trong cả nước phát triển, lan rộng. Noi theo tấm gương cụ Nguyễn Thị Hoa, người dân Cồn Thoi, Kim Sơn đã tạo nên một phòng trào hiến tặng giác mạc trong toàn vùng. Tính từ năm 2007 đến nay, trên địa bàn huyện Kim Sơn đã có 196 người hiến tặng giác mạc (cả tỉnh Ninh Bình có 203 người hiến).

Theo ông Nguyễn Hữu Hoàng, phong trào hiến tặng giác mạc trong cộng đồng dân cư huyện Kim Sơn đã cổ vũ và hình thành một mạng lưới cộng tác viên, tình nguyện viên nhiệt tình tham gia vận động, tuyên truyền về hiến tặng giác mạc. Thông qua đó, nâng cao nhận thức trong cộng đồng dân cư về công tác chăm sóc và bảo vệ đôi mắt nói chung cũng như về các vấn đề liên quan đến hiến tặng giác mạc và các bệnh lý về giác mạc nói riêng.

Từ điểm sáng phong trào hiến tặng giác mạc ở Kim Sơn, Ninh Bình đã được nhân dân các địa phương khác hưởng ứng, lan rộng trên toàn quốc, ngày càng nhiều địa phương có người hiến tặng giác mạc như: Hà Nội, Thanh Hóa, Hòa Bình, Nam Định, Nghệ An, Quảng Ninh, Hà Nam, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Thái Bình, Bắc Ninh. 

Trong 8 năm qua (2007-2015), cả nước có trên 35.000 đăng ký hiến tặng giác mạc, trong đó đã có 278 người tặng giác mạc sau khi qua đời cuả 14 tỉnh thành trong cả nước, Bệnh viện Mắt Trung ương đã thu nhận và ghép cho hàng trăm bệnh nhân mù bị mù do các bệnh lý giác mạc giúp họ tìm lại được ánh sáng.

Nhu cầu về giác mạc ngày càng lớn

Ông Nguyễn Hữu Hoàng cho biết: Phẫu thuật ghép giác mạc là phương pháp duy nhất trên thế giới hiện nay mang lại ánh sáng cho người mù do bệnh lý giác mạc.

Theo ước tính Việt Nam hiện có trên 30.000 người mù do bệnh lý giác mạc, cần được thực hiện phẫu thuật ghép giác mạc để tìm lại ánh sáng. Tại Bệnh viện Mắt Trung ương, danh sách người đăng ký chờ ghép giác mạc gần 1.000 người, con số này ngày càng tăng lên theo thời gian. Dù phẫu thuật ghép giác mạc ở Việt Nam đạt trình độ tiên tiến, hiện đại, đội ngũ phẫu thuật viên ngày càng đông đảo hơn nhưng do nguồn giác mạc vô cùng khan hiếm, lượng hiến tặng giác mạc thời gian qua mới chỉ đáp ứng được số lượng rất nhỏ so với nhu cầu thực tế, vậy nên hàng trăm nghìn bệnh nhân đang phải chấp nhận sống trong cảnh mù lòa, chờ đợi vào nguồn giác mạc duy nhất từ người hiến sau khi qua đời.

“Hiến tặng giác mạc sau khi qua đời là hoạt động nhân đạo, mới phát triển trong những năm gần đây, dù Bệnh viện Mắt TW, ngành Mắt Việt Nam phối hợp cùng nhiều tổ chức đoàn thể, chính quyền, nhiều cơ quan thông tấn báo chí góp sức tuyên truyền, vận động tuy nhiên nhiều nơi, nhiều người dân chưa hiểu rõ  về hoạt động hiến tặng giác mạc, bên cạnh đó còn gặp nhiều trở ngại lớn từ quan niệm người dân, rào cản do tập tục, tín ngưỡng...”, ông Hoàng nói.

Ngân hàng Mắt – Bệnh viện Mắt TW

Năm 2006, Luật Hiến ghép mô và bộ phận cơ thể người, hiến và lấy xác đã chính thức được Quốc hội thông qua, là một trong những điều kiện quan trọng để hình thành và xây dựng Ngân hàng Mắt.

Tháng 5/2009, Ngân hàng Mắt đầu tiên ở Việt Nam chính thức được thành lập và đi vào hoạt động, với những nhiệm vụ chức năng chính: Tuyên truyền, vận động nhân dân hiến tặng giác mạc; thu nhận, đánh giá, bảo quản, điều phối giác mạc, đào tạo...

Ông Nguyễn Hữu Hoàng nói: “Giác mạc là màng mỏng trong suốt che chắn trước nhãn cầu (tương đương với phần lòng đen của con mắt), cho phép ánh sáng, hình ảnh đi qua để hội tụ trên đáy mắt và từ đó truyền lên não bộ. Giác mạc chỉ được lấy từ người hiến tặng sau khi qua đời trong vòng 8 - 10 tiếng. Việc hiến và thu nhận giác mạc được tiến hành trong vòng 30 phút, không ảnh hưởng gì đến hình dạng đôi mắt người hiến cũng như việc tổ chức tang lễ cho người quá cố. Giác mạc sau khi thu nhận được bảo quản tại Ngân hàng Mắt và các bác sỹ Bệnh viện Mắt Trung ương sẽ tiến hành phẫu thuật ghép cho người mù do bệnh lý giác mạc. Một người hiến giác mạc có thể mang lại ánh sáng cho hai người mù...”.