Luật sư Nguyễn Công Thành, Văn phòng luật sư Tuấn Thành (đoàn luật sư thành phố Hà Nội) cho rằng, hành vi “Đánh tráo người cách ly” là hành vi vi phạm quy định của pháp luật về giám sát bệnh truyền nhiễm.

Theo đó, cách ly y tế là biện pháp áp dụng với những người nghi nhiễm hoặc mắc bệnh truyền nhiễm để hạn chế làm lây lan dịch bệnh ra cộng đồng đã được quy định tại Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007.

Luật nghiêm cấm các hành vi che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật; Cố ý khai báo, thông tin sai sự thật về bệnh truyền nhiễm; Không triển khai hoặc triển khai không kịp thời các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo quy định của Luật này; Không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

Việc cố tình trốn cách ly bằng thủ đoạn “đánh tráo” người cần cách ly mà cụ thể hiện nay là liên quan bệnh dịch Covid-19 (thuộc nhóm A các bệnh truyền nhiễm) là hành vi cần được xử lý nghiêm. Tùy vào tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi vi phạm và hậu quả xảy ra mà hành vi trên có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Về xử phạt vi phạm hành chính, luật sư Thành cho biết: Theo điểm b khoản 2 Điều 10 Nghị định 176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế quy định hành vi vi phạm quy định về giám sát bệnh truyền nhiễm.

Cụ thể là Hành vi từ chối hoặc trốn tránh việc áp dụng quyết định cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A, đối tượng kiểm dịch y tế biên giới mắc bệnh hoặc mang tác nhân gây bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A có thể bị Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng. Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc thực hiện việc cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế.

Luật sư Nguyễn Công Thành

Ngoài ra điểm a Khoản 2 Điều 6 Nghị định 176/2013/NĐ-CP cũng quy định hành vi vi phạm quy định về giám sát bệnh truyền nhiễm như che giấu hiện trạng bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A của bản thân hoặc người khác mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A có thể bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng.

Còn trường hợp xấu, nếu người trốn cách ly mang mầm bệnh, theo luật sư Thành, hành vi "đánh tráo" nhằm trốn tránh việc áp dụng quyết định cách ly y tế mà mang mầm bệnh, lây nhiễm cho người khác thì phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 240 bộ luật Hình sự năm 2015 về tội “làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người”.

Cụ thể, Điều 240 BLHS 2015 quy định như sau: Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: Đưa ra hoặc cho phép đưa ra khỏi vùng có dịch bệnh động vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật hoặc vật phẩm khác có khả năng lây truyền dịch bệnh nguy hiểm cho người, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác; Đưa vào hoặc cho phép đưa vào lãnh thổ Việt Nam động vật, thực vật hoặc sản phẩm động vật, thực vật bị nhiễm bệnh hoặc mang mầm bệnh nguy hiểm có khả năng lây truyền cho người; Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người.

Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh cho người có thể là các hành vi vi phạm các quy định về phòng chống dịch bệnh nguy hiểm như không tiêu hủy động vật, thực vật bị nhiễm bệnh, không khoanh vùng tẩy uế khu vực bị dịch bệnh, không tiến hành cách ly người nhiễm bệnh.... từ đó tạo điều kiện cho dịch bệnh lây lan nhanh.

Trong trường hợp hành vi vi phạm dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ Y tế hoặc làm chết người thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp: Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ; Làm chết 02 người trở lên thì bị phạt tù từ 10 năm đến 12 năm: Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm./.