Một trong những vấn đề lớn còn có nhiều ý kiến khác nhau của Dự thảo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015 đó là quy định người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, trong đó có tội Hiếp dâm (Điều 141) mà không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng. Trong bối cảnh, nhiều vụ phạm tội hiếp dâm thời gian qua bị phanh phui, nạn nhân là các trẻ em gái còn rất nhỏ, khiến dư luận không khỏi lo ngại trước quy định của Dự thảo luật.

Luật sư Tạ Quốc Long (Công ty luật Đức Bảo) cho rằng, việc xử lý hình sự người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi đối với tội hiếp dâm bất kể phạm tội ít nghiêm trọng hay nghiêm trọng là rất cần thiết. Bởi bị hại của nhóm tội phạm này là trẻ em, hậu quả của hành vi hiếp dâm khiến các em nhỏ phải chịu đựng rất nặng nề cả về thể chất lẫn tinh thần, di chứng để lại rất lâu dài.

Trong khi, với sự phát triển rộng rãi các kênh thông tin hiện nay, việc tiếp cận các kiến thức pháp luật của đa số các đối tượng trong xã hội khá dễ dàng. Chưa kể, đa phần các đối tượng cũng được gia đình và nhà trường giáo dục khá kỹ về ý thức pháp luật. Vì thế, không thể biện minh rằng ở lứa tuổi thiếu niên, đối tượng chưa phát triển đầy đủ về trí tuệ để ý thức được hành vi tội phạm mà loại trừ trách nhiệm hình sự cho dù phạm tội ít nghiêm trọng hay nghiêm trọng.

Việc xử lý hình sự các đối tượng về hành vi hiếp dâm sẽ đảm bảo hiệu lực răn đe, trừng phạt và giáo dục tội phạm, đồng thời phát huy vai trò bảo vệ của pháp luật đối với trẻ em là nhóm yếu thế không có khả năng tự bảo vệ trước tội phạm.

Đồng quan điểm với luật sư Tạ Quốc Long, luật sư Vũ Ngọc Chi (Công ty TNHH một thành viên Luật Tam Anh, Đoàn luật sư TP Hà Nội), cho rằng, trường hợp đối tượng phạm tội lớn tuổi hơn bị hại thì việc xem xét trách nhiệm hình sự là cần thiết, bởi đối tượng có hiểu biết nhiều hơn và dễ dàng dùng các thủ đoạn để thực hiện hành vi phạm tội với trẻ em.

Thiếu niên được nạn nhân “cho phép quan hệ”, xử thế nào

Trong khi đó, nhiều ý kiến ủng hộ quy định của Dự thảo luật cho rằng, việc xử lý hình sự người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội hiếp dâm kể cả tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng, là quá nặng, chưa nhất quán về chính sách hình sự của BLHS năm 2015 là thu hẹp phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi. Đồng thời chưa phù hợp nguyên tắc “những lợi ích tốt nhất của trẻ em phải là mối quan tâm hàng đầu” đã được ghi nhận trong Công ước quốc tế về quyền trẻ em mà Việt Nam là thành viên.

Các ý kiến cho rằng, việc sớm đưa các em vào vòng tố tụng không phải là phương án tốt nhất để giáo dục các em trở thành người tốt cho xã hội. Việc áp dụng các biện pháp giáo dục tại nhà trường, nơi cư trú; hòa giải tại cộng đồng; khiển trách; xử lý hành chính… là phù hợp, đủ sức răn đe và tạo môi trường thuận lợi hơn cho các em phát triển lành mạnh.

Là người đã tham gia hỗ trợ pháp lý trong nhiều vụ án hiếp dâm, luật sư Vũ Ngọc Chi đề nghị cân nhắc trường hợp người phạm tội và bị hại không chênh lệch nhiều về tuổi. Luật sư Chi cho biết đã từng chứng kiến nhiều vụ án, bị hại chưa đến 13 tuổi nhưng “phổng phao” trước tuổi, tự nguyện và đồng ý quan hệ tình cảm với người gây ra thiệt hại trong độ tuổi từ 14 - 16, dẫn tới bị truy tố về tội hiếp dâm.

“Người ta vẫn nói độ tuổi 14-16 là tuổi “dở dở ương ương”, tâm sinh lý chưa hoàn thiện, mới chớm sang tuổi lớn nên có sự tò mò, táo bạo nhất định. Ở độ tuổi mà suy nghĩ chưa thể chín chắn như người lớn, khi buộc phải chịu trách nhiệm hình sự, luật cần xem xét để đánh giá đúng mức độ hành vi”, Luật sư Chi nêu quan điểm.

Luật sư Chi đề nghị các cơ quan chuyên môn y học cần sớm vào cuộc nghiên cứu, ban hành các văn bản cùng các cơ quan pháp luật, giúp ngăn chặn loại tội phạm đang ngày càng gia tăng này, để hình phạt có giá trị giáo dục cũng như trừng trị đúng người, đúng tội, đúng mức cần thiết, tăng tính răn đe đối với loại tội phạm này, đảm bảo sự công bằng không làm thiệt thòi cho công dân./.

Bé gái 13 tuổi bị bạn trai nhiều lần hiếp dâm

Cơ quan CSĐT Công an quận 12, TPHCM đang điều tra làm rõ đơn tố cáo của gia đình một bé gái 13 tuổi trình báo con gái họ bị bạn trai nhiều lần hiếp dâm.