Thời gian qua, báo chí thông tin nhiều vụ ném đá xe khách. Nhiều vụ, đối tượng say rượu rồi rủ nhau ném “giải say”, ném “cho vui”; nhiều vụ các nhà xe cạnh tranh làm ăn thuê người ném đá để dằn mặt đối thủ. Mới đây nhất, xe khách BKS 18B-007.46 (thuộc nhà xe Hồng Long) bị ném đá, sơn trên tuyến cao tốc Nội Bài-Lào Cai, theo tường trình của bà Vũ Thị Nhạn, chủ nhà xe Hồng Long nguyên nhân có thể do nhà xe không đưa khách vào nghỉ ăn cơm ở quán cơm Lộc Phát số 8 (địa bàn huyện Sóc Sơn) nên từ Tết đến nay xe của nhà bà đã 4 lần bị các đối tượng ném đá, sơn vào kính chắn gió, khiến hành khách hoang mang.
Cũng qua thông tin trên báo chí, các vụ ném đá xe khách đã được cơ quan chức năng xử lý, tuy nhiên, đa phần số vụ mới chỉ dừng lại ở việc xử lý hành chính. Một số ít vụ việc do tính chất nghiêm trọng mới xử lý hình sự.
Dư luận cho rằng hành vi ném đá xe khách là một tội ác, tội cố ý, có thể gây chết người hàng loạt. Nếu chỉ xử lý hành chính không đủ tính răn đe đối với các đối tượng phạm pháp. Trong trường hợp, đối tượng ném đá khiến tài xế gây tai nạn chết người hoặc chết nhiều người, các đối tượng ném đá bị xử phạt ra sao?
Chia sẻ vấn đề này, luật sư Vũ Thị Thanh (Công ty Luật TNHH Intercode), Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết hiện pháp luật cũng có nhiều điều khoản quy định về hành vi phạm tội này kèm theo các hình thức xử lý.
Tại điểm a khoản 7 Điều 11 Nghị định 171/ 2013/NĐ-CP quy định về xử phạt hành chính vi phạm giao thông đường bộ và đường sắt với mức phạt từ 5 triệu đến 7 triệu đồng cho hành vi này.
Tại Điều 203 Bộ Luật Hình sự sửa đổi bổ sung năm 2009 và được hướng dẫn bởi Điều 4 Thông tư liên tịch 09/2013/TTLT-BCA-BQP-BTP-VKSNDTC-TANDTC về hành vi ném đá xe khách nói riêng và các phương tiện lưu thông đường bộ, đường sắt nói chung.
Với hành vi ném đá xe khách mà dẫn tới chết người hoặc chết nhiều người thì sẽ bị xử lý sau khi xem xét nhiều khía cạnh như lỗi, động cơ phạm tội, tính nguy hiểm cho xã hội, hậu quả thực tiễn… để truy cứu trách nhiệm hình sự theo: tội danh cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác dẫn đến chết người theo Điều 104 Bộ Luật Hình sự; tội vô ý làm chết người theo Điều 97 Bộ Luật Hình sự; thậm chí là Tội giết người theo quy định tại Điều 93 Bộ luật này.
Tuy nhiên, theo Luật sư Vũ Thị Thanh, nhìn một cách khách quan, các mức chế tài theo quy định hiện này về xử phạt hành chính hay xử lý hình sự những trường hợp vi phạm nghiêm trọng đều chưa đủ tính răn đe.
Mặc dù có quy định như vậy nhưng trên thực tế chủ yếu là xử phạt hành chính mà rất ít các trường hợp bị truy cứu trách nhiệm hình sự trừ trường hợp có hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.
Phiên tòa xét xử sơ thẩm 2 bị cáo ném đá xe khách ở Đắk Nông (Ảnh: Người Lao Động) |
Luật sư Vũ Thị Thanh cho rằng để việc áp dụng điều luật trên cũng như xử lý hành vi ném đá xe khách đúng người đúng tội là câu chuyện đáng bàn. Thứ nhất, làm thế nào để việc kiểm tra phát hiện kịp thời, xử lý đến nơi đến chốn của cơ quan có thẩm quyền; Thứ hai, là trên thực tế, hầu hết người bị bắt quả tang chỉ thừa nhận lần đó, không thừa nhận những lần ném đá xe khách trước, còn vật chứng lại không có; Thứ ba là hành vi ném đá xe khách trên thực tế cũng là loại hành vi khó xác định được thiệt hại bởi trong một số trường hợp hư hại không đáng kể.
Trong khi đó, lưu lượng phương tiện tham gia giao thông, đặc biệt là phương tiện xe cơ giới gia tăng đáng kể. Thực tế có rất nhiều vấn đề bất cập gây bức xúc, hoang mang cho người dân trên các tuyến đường, đặc biệt là đường cao tốc, quốc lộ…, không chỉ có nạn ném đá xe khách, mà còn nạn rải đinh trên đường… Việc ném đá vào xe khách cũng gây hậu quả không kém so với nạn rải đinh khi tài xế đang lái xe bị ném đá, làm vỡ kính xe, tổn thương người lái dẫn đến mất thăng bằng và gây tai nạn thậm chí gây thương vong cho nhiều người.
Chính vì vậy, với những hành vi như trên cần phải được xử lý nghiêm, đủ sức răn đe bên cạnh đó tuyên truyền để người dân hiểu, lên án, ngăn chặn kịp thời./.