Sáng 10/12, sau hơn 1 giờ công bố cáo trạng, HĐXX sơ thẩm vụ án "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" bắt đầu phần xét hỏi. Sau khi bị cách ly để HĐXX xét hỏi hai bị cáo Nguyễn Trường Giang (sinh năm 1984, nguyên Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Thương mại Dịch vụ Arktic - Công ty Arktic) và Võ Tiến Hùng (sinh năm 1967, nguyên Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thoát nước Hà Nội), ông Chung được đưa lại phòng xử án.
Cựu Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung phản bác cáo trạng
Trong gần 40 phút trình bày trước tòa, cựu Chủ tịch Hà Nội phản bác nhiều luận điểm trong kết luận điều tra cũng như cáo trạng truy tố ông về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Theo ông Chung, ngay khi nhận kết luận điều tra, ông đã trình bày với cơ quan điều tra rằng ông bị oan. Sau đó, ông đã gửi đơn kiến nghị tới Viện KSND Tối cao.
Đến khi nhận cáo trạng, ông Chung tiếp tục có những đơn kiến nghị và đơn khiếu nại gửi tới Viện Kiểm sát và Tòa án các cấp.
Chủ tọa Trần Nam Hà cho biết, Tòa án đã nhận được các đơn của bị cáo, trong đó, đơn ngắn nhất là 10 trang, dài nhất 38 trang.
Trình bày về nội dung bản cáo trạng truy tố mình, cựu Chủ tịch Hà Nội phản bác rất nhiều luận điểm. Ông Chung cho rằng cáo trạng viện dẫn Nghị quyết 03 của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội là không đúng vì Nghị quyết này chỉ có giá trị đến năm 2010. (Nghị quyết 03 thông qua Tờ trình của UBND TP đối với đề án: “Nhiệm vụ và các giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường bức xúc trên địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2010” - PV).
Ông Chung khẳng định, trong Thông báo ngày 20/8/2016, ông có kết luận giao Công ty Thoát nước Hà Nội đàm phán mua chế phẩm RedOxy-3C trực tiếp từ Công ty Watch Water của Đức chứ không chỉ đạo mua qua Công ty Arktic.
Với cáo buộc là người tạo mọi điều kiện cho bị cáo Nguyễn Trường Giang hoạt động, giành làm đại lý độc quyền của Watch Water, ông Chung cho rằng, với cương vị là Chủ tịch UBND TP, ông đã kết nối cho rất nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa ở thành phố và các doanh nghiệp nước ngoài tiêu thụ hàng hóa.
Quá trình bị cáo Giang đi cùng đoàn công tác của UBND TP Hà Nội, ông Chung nói bản thân ông không hề biết Giang liên hệ với Watch Water như thế nào. Hơn nữa Watch Water hoàn toàn có quyền lựa chọn nhà phân phối độc quyền.
Với cáo buộc là người chỉ đạo, điều hành, cựu Chủ tịch Hà Nội đề nghị được đối chất với bị cáo Võ Tiến Hùng và Nguyễn Trường Giang để làm rõ về những lời khai của hai bị cáo này.
Đối với buổi thí nghiệm tại hồ Hoàn Kiếm ngày 31/7/2016 mà ông Chung bị quy kết chỉ đạo bị cáo Võ Tiến Hùng mua chế phẩm RedOxy-3c qua Công ty Arktic, bị cáo Chung phản bác và cho rằng, giả sử ông có chỉ đạo thật thì sau đó ông Võ Tiến Hùng cũng phải thực hiện theo đúng quy trình, phải có báo cáo đề xuất trình UBND TP; ông sẽ cho ý kiến phê duyệt để giao cho các Sở tham mưu cho UBND TP hoặc sẽ giao cho một Phó chủ tịch chỉ đạo.
Theo ông Chung, thực tế, sau đó việc mua bán chế phẩm như thế nào ông không hề biết.
Nói về Công ty Arktic, cựu Chủ tịch Hà Nội cho rằng, ông chỉ hiểu công ty do con trai ông thành lập. Sau đó, ông không muốn con làm mà muốn con tiếp tục đi du học. Thời gian sau, con trai ông nói rằng bị cáo Giang đã lấy lại công ty.
Đối với Công ty Arktic, ông Chung khẳng định bản thân ông không tham gia điều hành, góp tiền hay bàn bạc gì với bị cáo Giang.
Phần trình bày của bị cáo Nguyễn Đức Chung khá dài, khiến Chủ tọa Trần Nam Hà nhiều lần phải cắt lời, yêu cầu bị cáo nêu ngắn gọn, Tòa sẽ dành quyền trình bày cho bị cáo ở phần tranh luận.
Cựu Giám đốc Công ty Arktic : “Chỉ làm theo chỉ đạo của chị Hoa và anh Chung”
Tại phần thẩm vấn, bị cáo Nguyễn Trường Giang, cựu Giám đốc Công ty TNHH thương mại dịch vụ Arktic (Công ty Arktic), khai nhận, bản thân bị cáo không thành lập, không góp vốn vào Công ty Arktic. Theo lời khai của bị cáo Giang, năm 2015, bị cáo điều hành một doanh nghiệp cung cấp hàng hóa cho siêu thị Minh Hoa nên quen biết bà Nguyễn Thị Chúc Tri Hoa, vợ bị cáo Chung. Hai bên trở nên thân thiết khi bị cáo Giang đứng ra giúp vợ chồng ông Chung nhập khẩu nhiều loại hàng hóa từ nước ngoài về, đồng thời được ủy quyền làm Giám đốc Công ty Arktic để nhập khẩu hàng hóa. Sau đó, bị cáo Giang khai đã ký vào một số giấy tờ sang tên do bà Hoa đưa, thực chất không mua bán, góp vốn gì vào Công ty Arktic. Đến thời điểm bị bắt tạm giam, bị cáo Giang đứng tên 95% cổ phần công ty này nhưng thực chất toàn bộ số cổ phần này bị cáo không mua bán, trả tiền.
“Khi vào công ty, chị Hoa ủy quyền cho bị cáo làm Giám đốc để nhập khẩu thiết bị theo yêu cầu của anh Chung” - bị cáo Giang khai và cho biết, quá trình điều hành, bị cáo đã được ông Chung nhờ tư vấn về giá cả, các loại mặt hàng liên quan đến quản lý đô thị. Cựu Giám đốc Công ty Arktic khẳng định, bản thân bị cáo điều hành công ty nhưng “chỉ làm theo chỉ đạo của chị Hoa và anh Chung”.
Đối với việc nhập chế phẩm RedOxy-3C, bị cáo Giang khai đã được tham gia đoàn công tác của UBND TP Hà Nội sang Đức để tìm hiểu, đàm phán với đối tác. Việc Công ty Arktic nhập khẩu chế phẩm RedOxy-3C và bán lại cho Công ty Thoát nước Hà Nội, bị cáo Giang khai là thực hiện theo chỉ đạo của ông Nguyễn Đức Chung.
Theo khai nhận, Công ty Arktic và Công ty Thoát nước Hà Nội đã ký 15 hợp đồng mua bán chế phẩm RedOxy-3C. “2-3 hợp đồng đầu, Công ty Thoát nước hỏi giá rồi gửi hợp đồng sang ký luôn. Từ hợp đồng thứ 4 trở đi mới có thương thảo về giá” - bị cáo Giang trình bày.
Cũng theo bị cáo này, nếu không có Công ty Arktic thì Công ty Thoát nước Hà Nội cũng có thể liên hệ với Công ty Watch Water của Đức để mua chế phẩm RedOxy, nhưng mua như thế nào, giá cả ra sao thì bị cáo không rõ. “Bị cáo chỉ là nhà phân phối độc quyền của Watch Water” - cựu Giám đốc Arktic khai. Đáng chú ý, chủ tọa Trần Nam Hà hỏi bị cáo Giang về việc thời gian đầu cơ quan điều tra gọi bị cáo lên làm việc nhiều lần, có ai hướng dẫn, chỉ đạo bị cáo khai như thế nào không. Sau hồi lâu suy nghĩ, bị cáo Giang cho biết, bị cáo có nhận được “một số hướng dẫn từ phía anh Chung và một số người trên ủy ban”, cụ thể không nhớ kỹ.
Về việc mua bán cổ phần của Công ty Arktic, bị cáo Giang khai, bị cáo được sự hướng dẫn của bị cáo Chung để gặp một người bạn của ông Chung thống nhất việc khai báo. Bị chủ tọa “xoáy” về tình tiết này, bị cáo Giang nói không nhớ rõ hết và xin trả lời sau. Kết lại phần trình bày của mình, bị cáo Nguyễn Trường Giang mong HĐXX xem xét vì các hoạt động của mình đều làm theo chỉ đạo của bị cáo Chung, bản thân bị cáo cũng không biết bị cáo Chung chỉ đạo các ban ngành của Hà Nội sai hay không.
Theo cáo buộc, bị cáo Nguyễn Trường Giang là đồng phạm với các bị cáo Nguyễn Đức Chung và Võ Tiến Hùng (cựu Tổng Giám đốc Công ty Thoát nước Hà Nội). Hành vi của Nguyễn Trường Giang xuyên suốt quá trình từ tham gia Đoàn công tác nhận chế phẩm mẫu, tổ chức thử nghiệm, triển khai thực hiện mua chế phẩm RedOxy-3C và bán chế phẩm này cho Công ty Thoát nước Hà Nội thông qua Công ty Arktic để thu lợi, gây thiệt hại cho ngân sách thành phố Hà Nội.
Về phần mình, bị cáo Võ Tiến Hùng khẳng định không ai hướng dẫn, chỉ đạo, tác động ông phải khai như thế nào với cơ quan điều tra. Với tư cách người đứng đầu Công ty Thoát nước Hà Nội, ông Hùng khẳng định, quá trình sử dụng chế phẩm RedOxy-3C xử lý chất lượng nước môi trường, kết quả đạt tiêu chuẩn, hơn hẳn công nghệ cũ. Giá thành của chế phẩm này rẻ hơn so với công nghệ cũ, an toàn đối với người lao động. Đối với việc mua chế phẩm RedOxy-3C qua Công ty Arktic, Công ty Thoát nước Hà Nội làm theo hướng dẫn của các Sở, ngành, hướng dẫn của UBND thành phố.
Trả lời câu hỏi của chủ tọa về việc nếu không mua qua Công ty Arktic, Công ty Thoát nước Hà Nội có mua trực tiếp từ hãng được không, bị cáo Hùng nói không mua trực tiếp từ hãng được vì hãng đã có nhà phân phối độc quyền. Phúc Lâm
Theo cáo trạng, ông Nguyễn Đức Chung là người đứng đầu UBND thành phố Hà Nội, có nhiệm vụ quản lý sử dụng hiệu quả tài sản, ngân sách nhà nước được giao trên địa bàn. Tuy nhiên quá trình chỉ đạo, xử lý khắc phục ô nhiễm nước các sông, hồ tại Hà Nội, ông Chung đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn chỉ đạo việc mua bán chế phẩm Redoxy-3C phải thông qua Công ty Arktic để tạo lợi nhuận cho công ty này, vốn là công ty của gia đình ông.
Từ năm 2016 - 2019, Công ty Arktic đã ký 15 hợp đồng bán tổng cộng 489 tấn chế phẩm làm sạch nước cho Công ty TNHH Một thành viên Thoát nước Hà Nội. Arktic mua lượng chế phẩm này từ hãng Watch Water với giá 115 tỉ đồng, sau đó bán lại với giá 151 tỉ đồng, hưởng lợi hơn 36 tỉ đồng./.