Nghệ sĩ gốc Việt gây “cơn đại hồng thủy văn hóa”

Tờ New York Times đánh giá triển lãm Danh Vo I M U U R 2 do nghệ sĩ ý niệm gốc Việt, chủ nhân giải Hugo Boss 2012, làm giám tuyển là một “cơn đại hồng thủy văn hóa” đáng chú ý trong những năm gần đây.  

Triển lãm The Hugo Boss Prize 2012: Danh Vo I M U U R 2 không trưng bày các tác phẩm của Danh Vo mà trưng bày khoảng 4.000 hiện vật và tác phẩm của họa sĩ Mỹ thế kỷ 20 Martin Wong (1946-1999) do Danh Vo tuyển chọn và sắp đặt. Triển lãm kéo dài từ 15/3 đến 27/5 tại Bảo tàng Guggenheim ở New York (Mỹ).

Hình ảnh trong triển lãm The Hugo Boss Prize 2012: Danh Vo I M U U R 2 vừa khai mạc hôm 15/3 ở bảo tàng Guggenheim, New York (Mỹ).

“Tôi coi đây là một loại hình hợp tác” - Vo nói với tờ New York Times - “Tôi không thấy có gì khó khăn khi cộng tác với các nghệ sĩ quá cố”. Vo và Wong đều là những nghệ sĩ gốc Á nhưng lớn lên và lập nghiệp ở phương Tây.

“Tôi không phải là fan của quan niệm sáng tác cho rằng luôn phải tạo ra những thứ mới” - tạp chí W trích lời Danh Vo - “Tôi nghĩ hầu hết những thứ hay ho đều ở sẵn ngoài kia, vấn đề thực sự là trí óc và con mắt của bạn có đủ tinh tường và may mắn để tìm ra chúng hay không”.

Cái tên  I M U U R 2 xuất phát từ một cụm chữ cái mà họa sĩ quá cố Martin Wong vẫn ghi trên danh thiếp và các con tem của ông. Danh Vo chọn Wong làm chủ đề triển lãm vì lâu nay anh vẫn bị cuốn hút bởi cuộc đời và sự nghiệp của ông, một họa sĩ có tầm nhìn và là nhân vật được yêu thích trong giới nghệ thuật ở New York trong các thập niên 80, 90 của thế kỷ trước.

3 năm trước, sau khi mua một tác phẩm của Wong, Vo đã liên hệ với mẹ của họa sĩ này, bà Florence Wong Fie (hiện nay 97 tuổi) và đến thăm nhà bà ở San Francisco. Tại đó, anh phát hiện ra một bộ sưu tập quý gồm đồ cổ, đồ lưu niệm du lịch, gốm cổ và các cuộn thư pháp cùng với rất nhiều tranh Wong vẽ trên giấy.

Căn nhà tại San Francisco là nơi Wong gắn bó trong 5 năm cuối đời khi sức khỏe của ông bị ảnh hưởng bởi căn bệnh AIDS. Những hiện vật và tác phẩm mà Danh Vo tập hợp lại, vốn được bà Florence bảo quản cẩn thận, là một bộ sưu tập quan trọng để nhìn vào môi trường văn hóa nghệ thuật bao quanh một nghệ sĩ lớn như Wong.

Theo New York Times, bộ sưu tập sống động và công phu thể hiện sự kính trọng của Vo đối với Wong và cũng thể hiện sự khiêm tốn của nghệ sĩ gốc Việt. Trong triển lãm cá nhân của mình, anh chọn tôn vinh một nghệ sĩ khác, tự nguyện làm lu mờ chính mình, đồng thời cho thấy sự thay đổi trong xu hướng nghệ thuật khi làm triển lãm với vai trò giám tuyển hoặc nhà khảo cổ, chứ không chỉ là nghệ sĩ sáng tác như trước đây.

Cách làm của Danh Vo trong triển lãm này đặt ra câu hỏi thú vị: Liệu đây là một bộ sưu tập những tác phẩm lẻ hay là một tác phẩm sắp đặt tổng thể bao gồm những tác phẩm lẻ kia? Và nếu là một tác phẩm thì tác giả là ai, Danh Vo hay Martin Wong? Hay là sự kết hợp giữa 3 người: Vo, Wong và bà Florence? Chất liệu là của Wong, công lưu giữ thuộc về bà Florence nhưng ý tưởng triển lãm là của Vo. Một tác phẩm có tính tập thể nhưng dấu ấn cá nhân của nghệ sĩ vẫn rõ nét.

Đến nay, tác phẩm gây ấn tượng nhất của Danh Vo vẫn là We The People, bộ sưu tập gồm 300 tác phẩm điêu khắc đồng sao chép y nguyên từng mảnh, đúng kích thước thật, của bức tượng Nữ thần Tự do nổi tiếng. Bộ tác phẩm kỳ công đã được triển lãm ở nhiều nước trên thế giới. Còn  I M U U R 2 được đánh giá là tác phẩm “nhiều màu sắc và hoàn thiện nhất” của Danh Vo./.