Vì sao nông dân trồng cà phê vẫn chưa "mặn mà"?

Chỉ còn khoảng hơn 10 ngày nữa là Trung tâm giao dịch cà phê Buôn Ma Thuột tròn 2 năm kể từ khi đi vào hoạt động (11/12/2008), tuy nhiên, đến nay sàn giao dịch này vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng của nhiều người trồng cà phê và các doanh nghiệp kinh doanh cà phê ở Tây Nguyên.

Theo Thông tin từ trang web của Trung tâm này thì đến nay mới chỉ có khoảng 64 thành viên đăng ký tham gia giao dịch tại sàn (40 thành viên đăng ký bán, 21 thành viên kinh doanh và 3 thành viên môi giới) trong tổng số gần cả triệu người trồng cà phê và hàng trăm doanh nghiệp kinh doanh cà phê trên cả nước.

Để thu hút người trồng cà phê tham gia giao dịch tại sàn, trong gần 2 năm qua, Trung tâm giao dịch cà phê Buôn Ma Thuột đã rất cố gắng tổ chức nhiều hội nghị phát triển thành viên tại nhiều địa phương trồng nhiều cà phê trong tỉnh nhằm giới thiệu những ưu điểm và lợi thế khi người nông dân đem cà phê giao dịch trên sàn.

Bên cạnh đó, Trung tâm cũng đã điều chỉnh một số thông số cũng như chính sách nhằm đảm bảo có lợi nhất cho người nông dân khi đến giao dịch tại sàn như: giảm số lượng sản phẩm từ 5 tấn/lô  xuống còn 1 tấn/lô, gửi cà phê tại kho của Trung tâm sẽ được vay 70% giá trị lô hàng hay đưa vào chạy thử nghiệm phương thức giao dịch kỳ hạn cà phê Robusta (như sàn London)... Nhưng các biện pháp trên vẫn chưa phải là động lực chính để thu hút người dân đến với sàn giao dịch.

Có thể người dân chưa đến với sàn giao dịch cà phê vì việc giao dịch truyền thống vẫn thuận lợi hơn so với khi giao dịch tại sàn. Để bán sản phẩm cà phê làm ra, người dân chỉ cần ngồi ở nhà bấm điện thoại cho bất kỳ đại lý thu mua cà phê nào trả giá cao hơn và tiền sẽ được trao tận tay, cà phê sẽ được giao tại nhà và đôi khi cà phê chưa khô họ cũng vẫn có thể bán được (bán theo kiểu lấy tiền trước giao cà phê sau), nhưng phải chịu giảm vài mức giá. Cái lợi nhất của nông dân khi bán cà phê cho các đại lý là họ không cần phải suy nghĩ đến phẩm chất sản phẩm cà phê vì tất cả các loại cà phê (cả hái xanh, lẫn hái chín) đều được thu mua đồng giá.

Trong khi đó, khi đến sàn giao dịch, người nông dân phải gặp một số rắc rối như phải nhờ nhân viên nhập lệnh giúp, sản phẩm phải qua nhiều khâu kiểm định chất lượng nghiêm ngặt và phải trả phí kiểm định 15.000 đồng/tấn, tốn tiền vận chuyển, bao bì, công chờ đợi... và đặc biệt là khi bán cà phê xong, họ không được cầm ngay đồng tiền "tươi mát" trên tay mà phải sang ngân hàng để lấy hoặc ra trụ ATM để rút.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp kinh doanh cà phê còn cho biết, Sàn giao dịch vẫn còn thiếu đội ngũ nhân viên giỏi để vận hành, công tác tuyên truyền, quảng bá cũng như việc ban hành những định chế giao dịch của sàn còn yếu và bất cập...

Vì vậy, để góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm cà phê nước ta trong thời gian tới thì Trung tâm giao dịch cà phê Buôn Ma Thuột phải là đơn vị có trách nhiệm lớn nhất, trong đó nhiệm vụ hàng đầu là thu hút được cà nhiều nông dân trồng cà phê tham gia càng tốt. Khi nông dân đã tham gia thì ý thức về nâng cao chất lượng sản phẩm cà phê của họ sẽ được nâng lên vì khi sản phẩm có chất lượng cao họ sẽ bán được giá cao và thu được nhiều lợi nhuận.

Bên cạnh đó, các cơ quan nhà nước cũng cần phải chấn chỉnh tình trạng tranh mua, tranh bán của tư thương với kiểu thu mua đồng giá đối với tất cả các loại cà phê như hiện nay làm phản tác dụng của một số chỉ thị, yêu cầu nâng cao sản phẩm của các cơ quan chức năng và mong muốn chung của toàn xã hội./.