HSBC: Ngân hàng Nhà nước khó phá giá tiền đồng thêm một lần nữa

Chính phủ mới giao Ngân hàng Nhà nước cùng Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, đề xuất cơ chế cho ngân sách vay từ nguồn dự trữ ngoại hối nhằm bổ sung vốn đầu tư phát triển, đảm bảo an toàn tài chính, tiền tệ quốc gia. Liên quan đến chủ trương này, Ngân hàng HSBC vừa có phân tích cho rằng, việc NHNN phải dùng nguồn dự trữ ngoại tệ để bảo vệ tỷ giá và tài trợ vốn cho các dự án Chính phủ sẽ khiến đồng Việt Nam rơi vào thế bấp bênh.

Nhu cầu yếu kém đối với trái phiếu Chính phủ

Theo lý giải của HSBC, dự trữ ngoại tệ hiện nay chỉ ở khoảng 2,5 tháng nhập khẩu, thấp hơn nhiều so với mức tối thiểu cần thiết là 3 tháng. Do đó, NHNN dường như không có dư địa để cho Chính phủ vay. Một giải pháp dễ dàng hơn để giải quyết nguyên nhân gốc rễ của vấn đề, theo HSBC, là sửa đổi Nghị quyết 78 đã có hiệu lực trong năm nay vốn buộc Bộ Tài chính phải phát hành trái phiếu với kỳ hạn bằng hoặc dài hơn 5 năm.

Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ thông qua sửa đổi Luật Ngân sách Nhà nước. Nếu như Nghị quyết 78 được sửa đổi cho phép Bộ Tài chính phát hành trái phiếu có kỳ hạn ngắn hơn 5 năm sẽ làm giảm áp lực cho tình hình hiện tại. Ngay cả khi nghị quyết này không được sửa đổi, theo quan điểm của HSBC, đề xuất sử dụng khoản dự trữ ngoại tệ cũng khó được thông qua.

HSBC cho rằng, nguyên nhân nảy sinh đề xuất này là do nhu cầu yếu kém đối với trái phiếu Chính phủ ở các phiên đấu giá gần đây. Bộ Tài chính đang trong thời điểm khó khăn với việc phát hành trái phiếu trong năm nay. Trong 250.000 tỷ đồng kế hoạch phát hành trái phiếu được ấn định cho năm 2015, Bộ Tài chính chỉ mới phát hành thành công 66.000 tỷ đồng từ đầu năm tới nay (tương đương với 27% kế hoạch).

Một trong những nguyên nhân của tình hình ảm đạm này, HSBC cho là Nghị quyết 78 đã có hiệu lực từ đầu năm 2015 quy định Bộ Tài chính chỉ có thể phát hành trái phiếu có thời hạn bằng hoặc dài hơn 5 năm. Điều này đã làm việc phát hành trái phiếu của Việt Nam có sự ảnh hưởng lớn. Vì dường như thị trường không có hứng thú để mua loại trái phiếu dài hạn.

NHNN khó có thể phá giá tiền đồng thêm một lần nữa

Theo HSBC, nếu như Nghị quyết 78 không được sửa đổi trong phiên họp Quốc hội lần này, vẫn không kỳ vọng Chính phủ sẽ được thông qua quy định cho phép họ mượn tiền từ nguồn dự trữ ngoại tệ. “Sẽ có nhiều nguy cơ lớn chất chứa”- HSBC nhấn mạnh.

Những số liệu mới nhất cho thấy NHNN đang nắm giữ khoảng 35 tỷ USD trong nguồn dự trữ ngoại hối vào cuối năm ngoái nhưng vẫn nằm dưới mức trung bình 3  tháng nhập khẩu. Tình hình còn xấu hơn khi cán cân thương mại đã chuyển từ ngưỡng dương vào tháng 11 năm ngoái sang ngưỡng âm 3,3 tỷ USD từ đầu năm đến nay, một con số chưa từng thấy kể từ năm 2011. Điều này sẽ càng gây khó khăn cho nguồn dự trữ ngoại hối và tiền tệ.

Các yếu tố thị trường đã thúc đẩy NHNN giảm giá tiền đồng hai lần trong năm nay, giảm giá tiền đồng 1% vào ngày 7/1 và thêm 1% nữa vào ngày 7/5. NHNN khó có thể phá giá tiền đồng thêm một lần nữa dựa trên cam kết vào tháng 12 năm ngoái là không giảm giá tiền đồng quá 2% trong năm nay.

Khả năng FED tăng lãi suất vào cuối năm nay có thể là một nguyên nhân mới giúp USD mạnh lên và buộc NHNN phải tận dụng nguồn dự trữ ngoại tệ của mình. Nếu như nguồn dự trữ ngoại tệ của NHNN được đưa vào sử dụng cho việc cấp vốn các dự án phát triển của Chính phủ thì điều này sẽ khiến cho NHNN trở nên thiếu cơ sở để duy trì với các cam kết và giữ vững uy tín của mình.

“Tâm lý tiêu cực xung quanh những vấn đề này đã khiến tỷ giá USD/VND giao dịch ở nửa cao của biên độ mặc dù mới phá giá gần đây”- HSBC bình luận. HSBC kỳ vọng sẽ có một vài giải pháp thay thế khác, chẳng hạn như lựa chọn việc phát hành trái phiếu trên thị trường quốc tế. Vì vậy, kỳ vọng trong năm nay NHNN sẽ không phá giá tỷ giá USD/VND thêm một lần nữa và duy trì mức dự báo 21.750 vào cuối năm./.