Tại buổi họp báo Thường kỳ Bộ Công Thương chiều 7/4, ông Bùi Quang Chuyện - Phó vụ trưởng Vụ Công nghiệp Nặng (Bộ Công Thương) cho biết, khai thác bauxite là lĩnh vực mới, Chính phủ hiện đang triển khai thí điểm tại 2 dự án Tân Rai và Nhân Cơ.
Ông Chuyện thông báo, Bộ Công Thương hiện đang tiến hành rà soát để đề xuất về thuế và phí đối với 2 dự án này. Qua xem xét, Bộ Công Thương nhận thấy, để sản xuất ra 1 tấn alumin cần phải sử dụng 5,5 – 6 tấn quặng bauxite, như vậy có thể khẳng định đây là quá trình chế biến.
“Áp dụng Luật thuế giá trị gia tăng (VAT) ban hành năm 2008, sản phẩm xuất khẩu nếu là tài nguyên khoáng sản đã được chế biến thành sản phẩm khác chỉ phải chịu mức thuế 0%; nếu tài nguyên khoáng sản chưa được chế biến thành sản phẩm khác sẽ thuộc đối tượng không chịu thuế VAT. Do vậy, Bộ Công Thương đã đề xuất mức thuế VAT cho sản phẩm alumin xuất khẩu chế biến từ bauxite là 0%”, ông Chuyện cho biết.
Cũng theo ông Chuyện, vấn đề phí môi trường hiện đang được áp dụng đối với quặng bô xít ở mức 30.000 - 50.0000 đồng/m3, tương đương với giá thành khai thác 1 tấn bô xít nguyên khai.
Bộ Công Thương cho rằng, mức phí môi trường như vậy là quá cao và chưa phù hợp - mức phí môi trường đang bằng với mức phí khai thác. Trong khi đối với các loại khoáng sản khác, mức phí môi trường chỉ từ 5 – 10% giá thành khai thác. Do vậy, Bộ Công Thương đề xuất mức phí môi trường đối với lĩnh vực khai thác bauxite chỉ ở trong khoảng 10% so với giá thành khai thác.
Đại diện Vụ Công nghiệp Nặng cũng cho biết, phí bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng tại 2 dự án này do có thời gian khai thác và hoàn thổ nhanh, vòng đời dự án 50 năm nhưng thời gian người dân có thể sử dụng lại đất từ 3 – 5 năm. Do vậy, Bộ Công Thương đã đề xuất giải pháp không chi trả tiền đền bù giải phóng mặt bằng theo quy định hiện hành. Thay vào đó, Nhà đầu tư chỉ đền bù tài sản hoa màu có trên đất, đồng thời thuê lại đất của người dân nhằm giảm thuế đất.
Ông Chuyện cũng khẳng định, Bộ Công Thương được Chính phủ giao xem xét đánh giá, rà soát lại hai dự án thí điểm này, nếu có điểm gì chưa phù hợp sẽ báo cáo với Thủ tướng Chính phủ phối hợp với các Bộ, ngành để điều chỉnh, đưa ra chính sách hợp lý, không phải tăng ưu đãi để giảm lỗ cho các dự án.
“Bộ Công Thương đang phối hợp với các bộ để nghiên hình mô hình tài chính và các cơ chế chính sách hợp lý theo lộ trình, sớm hoàn vốn để cổ phần hóa hai dự án bauxite nêu trên”, ông Chuyện cho biết.
Thông tin thêm về 2 dự án bauxite, Thứ trưởng Bộ Công Thương - Đỗ Thắng Hải cho biết, 2 dự án khai thác bauxite đều có thời gian khai thác là 30 năm, trong khi khối lượng quặng đủ để khai thác trong 50 năm. Theo tính toán, dự án Tân Rai sẽ lỗ trong 5 năm đầu tiên và mất 12 năm hoàn vốn. Dự án Nhân Cơ sẽ lỗ trong 7 năm đầu tiên và thời gian hoàn vốn là 13 năm.
“Giá bán alumin của các dự án này theo giá tính toán đang thấp hơn giá của thị trường sắp tới sẽ còn cao hơn nữa. Trong khi đó, dự án được triển khai trong 30 năm nhưng khối lượng quặng có thể khai thác tại dự án này sẽ lên tới 50 năm, vì thế có thể khẳng định tính khả thi của dự án - đây là yếu tố quan trọng cho công tác cổ phần hóa”, Thứ trưởng Hải nhấn mạnh./.
