Trong những năm vừa qua, ASEAN được nhìn nhận là một trong những khu vực hội nhập và năng động nhất thế giới. Ngoài ra, ASEAN cũng được đánh giá là một thị trường đầy tiềm năng và có sức hút đầu tư lớn đối với các nhà đầu tư trên thế giới, trong đó có các doanh nghiệp EU. Hiện nay, ASEAN và EU đang tiến hành nhiều phiên thảo luận, đàm phán hướng tới ký kết Hiệp định Thương mại tự do ASEAN – EU.
Tiếp nối sự thành công của hội nghị thượng đỉnh kinh doanh lần thứ nhất tại Indonesia vào năm 2011 và lần thứ 2 tại Campuchia vào năm 2012, Hội nghị thượng đỉnh kinh doanh ASEAN – EU lần thứ 3 được tổ chức tại Hà Nội từ 8-9/3 sẽ tiếp tục là cơ hội cho cộng đồng doanh nghiệp của 2 khối tiếp xúc và truyền đạt quan điểm, mối quan tâm và mong muốn với các nhà lãnh đạo kinh tế ở cả 2 khu vực.
Phát biểu tại buổi họp báo về Hội nghị sáng 1/3, Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đánh giá: với tổng số khoảng 1,1 tỷ người tiêu dùng, hai khu vực ASEAN và EU có tiềm năng lớn để phát triển trong tương lai. Do đó, việc định hướng hợp tác đôi bên sẽ tạo điều kiện và môi trường kinh doanh, thêm cơ hội cho Việt Nam đẩy mạnh xuất nhập khẩu.
“Tại hội nghị cấp cao này, các nhà hoạch định chính sách, các quan chức và giới kinh doanh sẽ trao đổi về những thách thức trong kinh doanh, những cơ hội hợp tác đầu tư giữa 2 khu vực, trên cơ sở đó đưa ra những khuyến nghị đối với các chính phủ và các chương trình cụ thể của cộng đồng doanh nghiệp. Bên cạnh đó, tại hội nghị cấp cao này, chúng tôi cũng tổ chức diễn đàn đối thoại gặp gỡ B2B để doanh nghiệp 2 bên tìm hiểu và trao đổi về những cơ hội kinh doanh cụ thể”- ông Lộc nhấn mạnh.
Diễn đàn thảo luận giữa cộng đồng doanh nghiệp 2 khối sẽ tập trung vào các chủ đề chính: Đầu tư vào ASEAN – Những cơ hội và thách thức; Cơ hội giao thương tại ASEAN cũng như trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR).
Hiện nay, ASEAN đang hướng tới mục tiêu xây dựng cộng đồng chung vào năm 2015 với 3 trụ cột chính, trong đó cộng đồng kinh tế chung ASEAN luôn được thúc đẩy mạnh mẽ. Hội nghị thượng đỉnh doanh nghiệp ASEAN – EU lần thứ 3 cũng là cơ hội nhằm mở rộng hơn nữa tiềm năng cũng như thế mạnh thu hút đầu tư của khu vực. Tại sự kiện này, hai bên sẽ tiếp tục đề ra các tiêu chí và hướng đi nhằm hoàn tất việc thỏa thuận ký kết Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa từng nước ASEAN và EU trong thời gian tới.
Ông Lương Hoàng Thái, Vụ Trưởng Vụ chính sách và thương mại đa biên, Bộ Công Thương Việt Nam cho biết: “Hiện nay, một số nước ASEAN đã tiến hành đàm phán FTA với ASEAN. Những hiệp định FTA song phương giữa từng nước ASEAN với EU sẽ là những viên gạch để xây dựng lên Hiệp định chung ASEAN – EU".
Tuy nhiên, theo đánh giá của Giáo sư Claudio Dordi, Trưởng nhóm tư vấn, Dự án Hỗ trợ chính sách thương mại và đầu tư Châu Âu (EU-Mutrap), quá trình đàm phán để đạt được Hiệp định FTA EU-ASEAN vẫn cần được tiến hành trong một quá trình dài và hai bên phải giải quyết được những rào cản trong quá trình này: “Có 3 vấn đề lớn trong quá trình đàm phán FTA EU-ASEAN. Thứ nhất, tiêu chuẩn về chất lượng, trong đó các tiêu chuẩn về kỹ thuật, công nghệ... Thứ 2, về vấn đề cơ sở hạ tầng. Tốc độ phát triển tại mỗi nước ASEAN có sự chênh lệch nên việc đáp ứng được nhu cầu và điều kiện đầu tư của các doanh nghiệp EU tại ASEAN sẽ khác nhau. Thứ 3, khu vực dịch vụ phụ trợ tại các nước ASEAN chưa đáp ứng được nguồn lực đầu tư. Chúng tôi có thể nhìn thấy điểm khác biệt rõ ràng giữa các nước ASEAN và sẽ phải điều chỉnh các chính sách của mình cho phù hợp với mỗi nước”.
Mặc dù vậy, đại diện nhiều tổ chức doanh nghiệp EU tại Việt Nam vẫn rất lạc quan về mục tiêu ký kết hiệp định FTA EU-ASEAN. Ông Jean Jacques Bouflet, Tham Tán Công Sứ, Trưởng ban Kinh tế và Thương mại Phái đoàn EU tại Việt Nam tin tưởng, với tiềm năng và nhu cầu 2 khu vực này, cùng với những kết quả đã đạt được thông qua các cuộc hội thảo, hội nghị song phương và đa phương, hiệp định FTA EU ASEAN sẽ mở ra một sự kỷ nguyên hợp tác và trao đổi thương mại mới giữa hai bên: “Chúng tôi đã hoàn tất việc ký kết hiệp định FTA với một số thành viên chủ chốt của ASEAN như Singapore, Malaysia và hiện đang tiến hành đàm phán hiệp định FTA với Việt Nam và tiếp tục triển khai đàm phán với Thái Lan. Chúng tôi tin rằng với sự hỗ trợ và hợp tác của chính phủ các nước ASEAN, hiệp định FTA chung giữa EU và ASEAN sẽ sớm đạt được”.
Việt Nam hiện là quốc gia ASEAN thứ 3 đang tiến hành đàm phán Hiệp định FTA với EU. EU hiện là một trong các đối tác hàng đầu của Việt Nam về kinh tế, thương mại và đầu tư. Theo Tổng cục Thống kê, năm 2012, EU đã vươn lên vị trí thứ nhất, trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 20,3 tỷ USD. Sau 2 phiên đàm phán vào tháng 10/2012 và tháng 1/2013 tại Hà Nội, bên lề Hội nghị thượng đỉnh ASEAN – EU lần này, Việt Nam và EU sẽ tiếp tục phiên đàm phán thứ 3 nhằm tạo nền móng cho hiệp định FTA giữa Việt Nam và EU, góp phần hướng tới thỏa thuận ký kết hiệp định chung ASEAN – EU trong tương lai./.
