Cùng với khu di tích lịch sử cố đô Hoa Lư và khu sinh thái Tràng An, Tam Cốc là một danh thắng thuộc Quần thể danh thắng Tràng An, tỉnh Ninh Bình.

Nếu Hoa Lư là nơi xây dựng đền thờ vua Đinh và vua Lê vào thế kỷ 10 và sau này được trùng tu lại vào thế kỷ 17 thì Tam Cốc lại là nơi quay về ở ẩn của vua Lê với phong cảnh non xanh biếc nước hữu tình.

Tam Cốc thuộc địa phận thôn Văn Lâm, xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư. Tam Cốc có nghĩa là 3 hang, gồm: hang Cả, hang Hai và hang Ba. Cả ba hang đều được tạo thành bởi dòng sông Ngô Đồng đâm xuyên qua núi.

tamcoc-thuyenn.jpg

Tam Cốc vẫn giữ được vẻ đẹp hết sức tự nhiên và cuốn hút đến lạ kỳ

Hang Cả dài 127 m, xuyên qua một quả núi lớn, cửa hang rộng trên 20 m. Hang Hai, cách hang Cả gần 1 km, dài 60 m, trần hang có nhiều nhũ đá rủ xuống rất kỳ lạ. Hang Ba, gần hang Hai, dài 50 m, trần hang như một vòm đá, thấp hơn so với hai hang kia.

Một điều thú vị khi tới thăm Tam Cốc là từ bến đò trung tâm, du khách được lênh đênh trên thuyền tận hưởng không khí mát mẻ, trong lành, thưởng lãm cảnh non nước hữu tình: núi non, mây trời, sông nước cùng hòa quyện, tạo nên một bức tranh thiên nhiên thật tuyệt. Dòng sông Ngô Đồng hiền hòa, uốn lượn quanh những dãy núi trùng điệp. Cứ thế, con thuyền lướt nhẹ trên mặt nước, đưa du khách luồn lách qua những núi đá với hình thù kỳ thú. Có những khúc nước trong xanh, du khách có thể nhìn thấy những loài thuỷ sinh đa dạng lay động dưới nước. Hoặc ngắm đàn vịt đang tung tăng bơi lội. Dọc hai bên đường vào những hang xuyên thủy là những vạt lúa tốt bời bời tạo thành những bức thảm xanh đậm, đôi chỗ đã chuyển sang màu vàng, thơm dìu dịu mùi lúa mới.

Sau khi thênh thang giữa trời mây sông nước, người lái thuyền khéo léo chèo thuyền, đưa bạn luồn lách trong những hang động mát mẻ. Nhũ từ trần hang rủ xuống lấp lánh như những khối châu ngọc trông thật thích mắt.

Nếu có thời gian du khách có thể ghé thăm những ngôi đền dọc sông Ngô đồng như: đền Thái Vi, Tam Cốc…

Nằm trong quần thể danh lam thắng cảnh Tam Cốc - Bích Động, Tam Cốc là  một thắng cảnh đẹp, còn khá hoang sơ, chắc chắn sẽ cho bạn những phút giây trải nghiệm thật tuyệt vời. Hãy một lần đến để tự mình khám phá một Vịnh Hạ Long trên cạn hay "Nam thiên đệ nhị động" (động đẹp nhì trời Nam).Cùng du ngoạn trên thuyền thăm danh thắng Tam Cốc:

Khu vực bến thuyền Tam Cốc vẫn giữ được nét đặc trưng của làng quê Việt Nam luôn đông đảo du khách vào dịp cuối tuần và ngày lễ, Tết.

Đường vào Tam Cốc cảnh đẹp và thơ mộng!
Mênh mang bóng nước mây trời...
  Hang Cả dài 127 m, xuyên qua một quả núi lớn, cửa hang rộng trên 20 m. Nơi đây trước là Công binh xưởng Nguyễn Công Cây sản xuất vũ khí và chiến đấu trong những năm 1941-1959.
Non nước hữu tình, thuyền ngược xuôi trên sông tiếp tục xuôi dòng sông Ngô Đồng vào khám phá hang Hai.
Mây núi liền trời.
Đường vào hang Hai rợp bóng mát như trong khu rừng...
Cửa ra từ hang Hai
Núi... hơ... núi, thuyền... hơ...thuyền, mây... hơ...mây....
Hang Ba dài 50m, có trần như một vòm đá, thấp hơn hai hang Cả và Hai,

Các vách núi nhấp nhô, như đan xen nhau,

Dòng sông Ngô Đồng nước lững lờ trôi.
Núi chen núi, đổ bóng mát trên dòng Ngô đồng, như đưa du khách vào cõi mơ....

Mỏm đại bàng (bên phải)

Trên mép mỏm núi phía bên phải là một Vọng phu
Hai bên bờ Ngô Đồng đoạn gần bến thuyền có một số nhà dân sinh sống
Cảnh đẹp hữu tình của Tam Cốc thu hút và làm say mê nhiều du khách nước ngoài tới thăm.