Rút kinh nghiệm từ những vụ rét trước, ngay từ đầu đông năm nay, người dân vùng cao của huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai đã chủ động che chắn lại chuồng trại và dự trữ thức ăn cho đàn trâu, bò. Tuy nhiên, có một biện pháp nữa cũng rất hiệu quả, là đưa đàn trâu xuống vùng thấp, nơi có khí hậu ấm áp hơn để tránh rét.
Hơn hai tuần nay, 4 người trong gia đình chị Giàng Thị Mẩy ở thôn Chu Lìn 1 xã Trung Chải, huyện Sa Pa phải di chuyển xuống xã Tòng Sành, huyện Bát Xát để tránh rét cho đàn trâu của gia đình. Vượt qua quãng đường gần ba chục cây số, lỉnh kỉnh những đồ đạc và lương thực để về đây ở tạm. "Nơi ở mới" chỉ là tạm bợ, nhưng chị Mẩy vẫn cố gắng củng cố, bởi có như vậy thì mới đảm bảo an toàn cho "cơ nghiệp" của mình.
Chị Mẩy cho biết: Năm nào cũng rét như năm nào thì anh em rất vất vả đuổi trâu xuống dưới xã. Mong rằng Nhà nước giúp đỡ hỗ trợ như thế nào cho trâu bò. Tại vì gia đình mình thì chỉ có trâu bò thôi. Nếu mà không giúp đỡ được mà trâu bò chết thì mình cũng khó khăn lắm, chẳng có gì làm ăn mà cũng không có cái gì cho cuộc sống của con cái sau này.
Rút kinh nghiệm từ các năm trước, năm nay, gia đình anh Giàng A Mão ở thôn Giàng Tra, xã Sa Pả, huyện Sa Pa cũng đã khăn gói quần áo, lều bạt để cùng vợ và con nhỏ đưa đàn gia súc đi tránh rét. Năm 2013, vì chủ quan mà hai con trâu của gia đình bị chết rét do thả ngoài trời khi nhiệt độ xuống thấp và kèm theo sương muối. Ngoài đàn trâu, anh còn phải mang theo cả đàn gà, đàn ngan gần trăm con xuống núi để tránh thời tiết khắc nghiệt ở vùng cao.
Anh Mão cho biết: “Trong hai năm nay, vào thời điểm này ở trên địa phương rất là lạnh. Nhà chúng tôi vẫn thả trâu ra bình thường, nhưng bị chết rét nhiều quá, nên đến năm nay, chúng tôi rút kinh nghiệm là cho trâu xuống dưới để nó được ấm hơn”.
Cũng như gia đình chị Mẩy, anh Mão và nhiều người dân khác ở vùng cao Sa Pa, để bảo vệ "đầu cơ nghiệp" của gia đình, vợ chồng chị Giàng Thị Sinh ở thôn Chu Lìn, xã Trung Chải, huyện Sa Pa phải để lại 4 đứa con ở nhà. Vợ chồng chị dựng lều bạt cùng 6 con trâu xuống núi để tránh rét. Cô con gái lớn mới 15 của anh chị phải gánh vác thay việc của bố mẹ, trông nom 3 em nhỏ còn đang tuổi ăn, tuổi học. Chị Sinh cho biết: Con cái thì tự trông nhau để hai vợ chồng lùa trâu vào đây. Ở nhà không có ai chăm sóc bọn trẻ nên tôi cũng không yên tâm đâu. Nhưng mà nếu không lùa ra đâu thì trâu sợ trâu chết rét, thì không biết làm gì để nuôi con, nên hai vợ chống cố gắng ở đây thôi.
Nơi người dân vùng cao tạm cư để tránh rét cho đàn trâu thường là những bãi đất bằng phẳng, dưới những tán cây chắn gió. Họ dựng lán trại và lấy tre, vầu, quây khu nuôi nhốt trâu, bò. Nơi ở của họ chỉ là lều bạt căng tạm, dưới đất lót áo mưa và tấm chăn cũ, nhưng có khi họ phải ở tạm như vậy đến hàng tháng trời. Câu chuyện đưa trâu bò xuống núi tránh rét có lẽ rất cần sự vào cuộc của chính quyền địa phương, để người dân vùng cao yên tâm bảo vệ đàn gia súc và ổn định cuộc sống./.