Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến của Chính phủ với các địa phương về tình hình kinh tế - xã hội sáu tháng đầu năm và phương hướng, nhiệm vụ sáu tháng cuối năm 2021 diễn ra chiều 2/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Phải phân cấp, phân quyền mạnh hơn, cá thể hoá trách nhiệm cá nhân rõ ràng hơn, phải căn cứ thực tiễn tình hình địa phương để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện mục tiêu kép linh hoạt, sáng tạo, đúng hướng, hiệu quả; chống dịch tốt thì mới phát triển kinh tế - xã hội tốt”.
Sau khi nghe lãnh đạo các tỉnh, thành phố trình bày kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm, công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19 và những đề xuất kiến nghị, phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ, chúng ta đã và đang thực hiện tốt mục tiêu kép, đạt được các chỉ tiêu tích cực, bảo đảm các cân đối lớn, đạt tăng trưởng khá, thu ngân sách, bảo đảm an sinh xã hội, dù trong điều kiện khó khăn nhưng các địa phương vẫn giải quyết theo thẩm quyền, không để người dân nào ở vùng sâu vùng xa, biên giới hải đảo thiếu ăn, thiếu mặc. Thành quả đạt được góp phần tăng cường củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng cần phải thẳng thắn với những hạn chế, bất cập. Kinh tế tăng trưởng chưa đạt mục tiêu đề ra. Kinh tế vĩ mô ổn định nhưng chưa vững chắc. Giải ngân vốn đầu tư công còn chậm, nhất là ODA. Dịch bệnh tại một số địa phương tiếp tục diễn biến phức tạp.
Thủ tướng chỉ ra những nguyên nhân và bài học kinh nghiệm như còn một số địa phương, cơ quan đơn vị, một bộ phận nhân dân lơ là, mất cảnh giác khi chưa có dịch bệnh và khi dịch bệnh đi qua. Ngược lại, có khuynh hướng mất bản lĩnh, lúng túng khi có dịch, đưa ra biện pháp không phù hợp, thiếu hiệu quả và cực đoan.
Một số lãnh đạo ở các địa phương chưa quyết tâm cao, chưa nỗ lực lớn, có hiệu quả, có trọng tâm trọng điểm. Phải tự soi, tự sửa, nhìn lại quá trình lãnh đạo để rút kinh nghiệm, điều chỉnh cho phù hợp với tình hình. Thủ tướng cũng chỉ rõ, chúng ta chưa huy động được nguồn lực trong dân hiệu quả trong khi dư địa còn lớn.
Đặc biệt Thủ tướng nhấn mạnh, việc phân cấp phân quyền vẫn còn chưa triệt để: “Việc phân cấp, phân quyền chưa làm triệt để, còn tập trung ở khâu Trung ương, gây ách tắc, còn nhiều khâu trung gian, nhiều thủ tục, trách nhiệm không rõ ràng. Do đó phải làm triệt để, sát thực tế hơn, càng phải phân cấp, phân quyền để phát huy tính chủ động, sáng tạo của từng cấp, từng ngành. Chúng ta cần thực sự cầu thị, cần khiêm tốn học hỏi. Việc tháo gỡ về cơ chế, chính sách còn lúng túng, chưa quyết liệt. Các cấp, các ngành phải rà soát loại ách tắc, vướng mắc từ thể chế, từ thực tiễn ở địa phương, cơ quan mình để tháo gỡ. Tinh thần là những gì thuộc thẩm quyền của Chính phủ phải làm nhanh, hiệu quả, đúng quy trình. Những gì thuộc thẩm quyền Bộ thì Bộ trưởng phải giải quyết. Những gì vượt quá thẩm quyền thì Chính phủ cùng các bộ, ngành, địa phương cùng giải quyết, thuyết trình có lý lẽ”.
Về bài học kinh nghiệm, Thủ tướng nêu rõ, phải biết kế thừa những thành quả, kinh nghiệm hay, bài học quý của các thế hệ đi trước, nhiệm kỳ trước, nhưng phải đổi mới cho phù hợp. Khi khó khăn, phức tạp thì càng cần đoàn kết, thống nhất nắm chặt tay nhau cùng vượt qua khó khăn. Đoàn kết trong Đảng, đoàn kết trong toàn dân và đoàn kết giữa các địa phương. Cần sự nêu gương về lãnh đạo, điều hành, quản lý của người đứng đầu sát thực tế, đưa ra nhiệm vụ giải pháp phù hợp. Người lãnh đạo phải truyền cảm hứng, tạo động lực cho cấp dưới; kịp thời sơ kết, tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm; làm tốt công tác thi đua khen thưởng.
Về phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng tới, Thủ tướng nêu rõ, dự báo thuận lợi thời cơ đan xen khó khăn thách thức nhưng khó khăn thách thức nhiều hơn. Do đó, phải thống nhất để hành động, quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt mạnh mẽ, hiệu quả và đúng hướng hơn. Lấy khó khăn thách thức là động lực, mục tiêu phấn đấu vượt qua, trưởng thành và phát triển; xác định để có kịch bản điều hành phù hợp, hiệu quả, không để bị động, lúng túng.
Chúng ta khẳng định chưa điều chỉnh mục tiêu mà Đại hội lần thứ XIII của Đảng và đại hội đảng các cấp xác định, Quốc hội và HĐND đã giao các cấp chính quyền thực hiện. Chúng ta điều hành theo hai kịch bản tăng trưởng GDP 6% và 6,5% năm nay. Các cơ quan, đơn vị, địa phương căn cứ kịch bản này, mục tiêu, chỉ tiêu đã có để lãnh đạo, điều hành và tổ chức thực hiện các kịch bản phù hợp. Kiên quyết, kiên trì thực hiện mục tiêu kép, đây là lựa chọn khó khăn nhưng không còn cách nào khác. Chống dịch tốt thì mới phát triển kinh tế - xã hội tốt; có phát triển kinh tế - xã hội tốt mới có điều kiện chống dịch.
Về quan điểm chỉ đạo, Thủ tướng nêu rõ, phải căn cứ thực tiễn để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện mục tiêu kép linh hoạt, sáng tạo, đúng hướng, hiệu quả; xác định thứ tự ưu tiên căn cứ thực tiễn, ví dụ có địa phương ưu tiên chống dịch, có địa phương ưu tiên phát triển kinh tế-xã hội, có địa phương lại cả hai mục tiêu. Chúng ta không thể cực đoan mà vấn đề là người lãnh đạo bám sát, nắm chắc thực tiễn để đưa ra quyết định quan trọng đối với cơ quan, đơn vị, địa phương mình.
Cấp uỷ, chính quyền các cấp, nhất là người đứng đầu không được quan liêu; phải hài hoà, hợp lý, hiệu quả trong chống dịch. Phát huy cao nhất tính tự chủ, linh hoạt, tự chịu trách nhiệm trong từng thời điểm; không thụ động, không trông chờ, ỷ lại. Giữ vai trò chủ đạo là lãnh đạo, chỉ đạo là cấp trên. Linh hoạt tổ chức thực hiện là cấp dưới. Cấp trên không bỏ rơi cấp dưới, cấp dưới không ỷ lại cấp trên. Phải đoàn kết thống nhất, huy được sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị, để thực hiện được mục tiêu kép, mang lại hạnh phúc, ấm no cho nhân dân.
Thủ tướng nhấn mạnh: “Chúng ta không hy sinh công bằng, tiến bộ xã hội, văn hoá, bảo vệ môi trường để đánh đổi tăng trưởng kinh tế đơn thuần. Quan điểm này là xuyên suốt; lấy việc bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ của nhân dân là trên hết. Phải phân cấp, phân quyền mạnh hơn, cá thể hoá trách nhiệm cá nhân rõ ràng hơn. Tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực, chống tiêu cực, lãng phí, quan liêu. Trung ương chỉ tập trung vào quản lý vĩ mô, xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; xây dựng thể chế, cơ chế, chính sách, công cụ giám sát, kiểm tra”.
Về các nhiệm vụ, giải pháp, Thủ tướng yêu cầu, những nơi đang có dịch Covid-19 phải tập trung ưu tiên chống dịch theo phương châm phát hiện sớm, khoanh vùng, cách ly nhanh, điều trị tích cực, nhanh chóng ổn định tình hình; phải xác định trọng tâm, trọng điểm vì nguồn lực, tiền của, thời gian có hạn. Thực hiện tốt chiến lược vaccine, song song việc tiếp cận các nguồn vaccine thì phải tích cực chuyển giao công nghệ, tích cực nghiên cứu sản xuất vaccine.
Rà soát mọi vướng mắc về thể chế; đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo thuận lợi cho người dân. Không để đứt gãy chuỗi cung ứng trong nước, toàn cầu, và cả ở địa phương; không để đứt gãy thị trường lao động. Đây là nhiệm vụ khó khăn nhưng phải năng động, sáng tạo. Thúc đẩy đầu tư công theo Nghị quyết của Chính phủ. Thủ trưởng, người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền phải đôn đốc, tháo gỡ công tác này theo thẩm quyền được giao.
Thủ tướng lưu ý, nhân cơ hội này, phải tăng cường chuyển đổi số để xây dựng nền kinh tế số, xã hội số. Mở rộng thị trường hàng hoá xuất khẩu, đẩy mạnh thương mại điện tử. Có giải pháp tăng thu và giảm chi, nhất là tiết kiệm chi thường xuyên trong lúc này. Đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; chống quan liêu, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội. Làm tốt công tác truyền thông; các cơ quan truyền thông không được để xảy ra khủng hoảng truyền thông; bám sát quan điểm của Đảng, đấu tranh chống các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch; làm sao để truyền cảm hứng cho nhân dân vào cuộc tích cực hơn, tạo nên tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc./.