Ngày 21/9/1973, Nhật Bản và Việt Nam chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Kể từ sau đó, trên nền tảng “Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và phồn vinh của Châu Á”, quan hệ Việt Nam và Nhật Bản phát triển nhanh chóng.
Nhật Bản là nước G-7 đầu tiên đón Tổng Bí thư Việt Nam đi thăm (năm 1995), nước G-7 đầu tiên thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược với Việt Nam (năm 2009), nước G-7 đầu tiên công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam (năm 2011), nước G-7 đầu tiên mời Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G7 mở rộng (5/2016).
Quan hệ giữa hai nước đang ở giai đoạn tốt nhất trong lịch sử kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, có sự tin cậy cao. Lãnh đạo cấp cao hai nước duy trì thường xuyên các chuyến thăm và tiếp xúc tại các diễn đàn quốc tế và khu vực.
Nhật Bản là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam và là nước G7 đầu tiên công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam (tháng 10/2011). Nhật Bản là nước tài trợ ODA lớn nhất, nhà đầu tư số 3, đối tác du lịch thứ 3, thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam.
Năm 2021 kim ngạch thương mại song phương đạt 42,7 tỷ USD, xuất khẩu đạt 20 tỷ USD (tăng 4,4%) và nhập siêu 2,52 tỷ USD. Trong 3 tháng đầu năm 2022, kim nghạch xuất nhập khẩu đạt 11,2 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2021, trong đó xuất khẩu đạt gần 5,4 tỷ USD , tăng 10,1% và nhập khẩu đạt gần 5,8 tỷ USD , tăng 11,7% so với cùng kỳ năm 2021.
Lũy kế đến 20/3/2022, Nhật Bản có 4.828 dự án FDI còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 64,410 tỷ USD, đứng thứ 3 sau Hàn Quốc và Singapore trong tổng số 139 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam (Nguồn: Cục Đầu tư nước ngoài). Năm 2021, Nhật Bản có 9 dự án cấp mới và 8 lượt góp vốn mua cổ phần, đứng thứ 4 với tổng vốn đăng ký 200 triệu USD./.