Sau gần 4 năm thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW và Nghị quyết 19-NQ/TW Hội nghị lần thứ sáu, Ban Chấp hành T.W Đảng (khóa XII), tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, các đơn vị sự nghiệp công lập của tỉnh Thái Nguyên được sắp xếp theo hướng tinh gọn từ bên trong, giảm đầu mối, biên chế.
Thu gọn đầu mối
Để thực hiện được mục tiêu sắp xếp tổ chức, bộ máy theo hướng tinh gọn, đảm bảo đến năm 2021 giảm tối thiểu 10% đơn vị sự nghiệp công lập, 10% biên chế, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thái Nguyên đã ban hành các Đề án, Kế hoạch để thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 19-NQ/TW và Nghị quyết số 26-NQ/TW của BCH Trung ương Đảng (khóa XII). Để triển khai thực hiện tinh giản biên chế, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo dừng việc giao bổ sung biên chế giai đoạn 2017-2021; chấn chỉnh công tác giao, quản lý và sử dụng biên chế; giải quyết dứt điểm các hợp đồng làm chuyên môn, nghiệp vụ; đổi mới hoạt động, sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp công lập, đẩy mạnh xã hội hóa, giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm, thay thế nguồn thu trả lương từ ngân sách Nhà nước bằng việc trả lương từ nguồn thu sự nghiệp.
Bám sát vào mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp được đề ra trong Đề án và Kế hoạch, các ban của Tỉnh ủy, ban cán sự đảng, đảng đoàn, các sở, ban, ngành, đoàn thể, các huyện, thành, thị, đảng ủy trực thuộc đã chủ động rà soát tổ chức bộ máy, hiện trạng biên chế, xây dựng kế hoạch trình cấp có thẩm quyền quyết định để tổ chức thực hiện. Tiên phong trong việc sắp xếp tổ chức bộ máy phải kể đến các cơ quan khối Đảng. Từ 1/8/2018, đã thực hiện thống nhất Văn phòng Tỉnh ủy phục vụ chung các cơ quan tham mưu, giúp việc Tỉnh ủy. Đến nay, các cơ quan tham mưu, giúp việc, đơn vị sự nghiệp trực thuộc cấp ủy cấp tỉnh đã sắp xếp giảm 20 đầu mối trực thuộc và 27 lãnh đạo cấp phòng, tương đương.
Từ năm 2018 đến nay, tỉnh đã thực hiện 3 đợt sắp xếp, sáp nhập 1.294 xóm, tổ dân phố (X,TDP), giảm 696 X,TDP (giảm 22,95%). Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập từ 902 đơn vị (năm 2015) đến nay giảm xuống còn 800, giảm 102 đơn vị, bằng 11,3% (vượt 15 đầu mối so với kế hoạch). Tiêu biểu trong việc sắp xếp tổ chức bộ máy là Sở Công Thương. Đơn vị này đã phát huy tính dân chủ thông qua việc lấy ý kiến, đề xuất của cán bộ các phòng, đơn vị trực thuộc về phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy của phòng, đơn vị mình trước khi trình Tỉnh ủy, UBND tỉnh xem xét, quyết định. Sau khi sắp xếp lại 8 phòng chuyên môn (sáp nhập phòng xuất nhập khẩu vào phòng quản lý thương mại; phòng quản lý năng lượng vào phòng quản lý công nghiệp) giảm 2 phòng. Đối với 2 đơn vị trực thuộc là Trung tâm xúc tiến thương mại và Trung tâm khuyến công chuyển sang cơ chế tự chủ tài chính 100%.
Biên chế giảm vượt chỉ tiêu
Song song với triển khai thực hiện chính sách tinh giản biên chế của Chính phủ, HĐND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Nghị quyết số 02 (2018) quy định chế độ, chính sách hỗ trợ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động do thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc tỉnh. Tính ưu việt của Nghị quyết này là giúp cho các cơ quan, đơn vị, địa phương giải quyết được bài toán về chế độ, chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động do thực hiện sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế, thôi việc ngay theo nguyện vọng, nghỉ công tác theo nguyện vọng để giải quyết chế độ nghỉ hưu và số cán bộ giữ các chức vụ, chức danh lãnh đạo có nguyện vọng nghỉ công tác chờ đủ tuổi nghỉ hưu.
Ngay sau khi HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 02, UBND tỉnh đã ban hành văn bản để chỉ đạo tổ chức triển khai đến tất cả các cơ quan, đơn vị, địa phương. Các cơ quan, đơn vị, địa phương đã thực hiện hiệu quả chính sách tinh giản biên chế đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động chưa đạt trình độ đào tạo và chuyên ngành đào tạo chưa phù hợp với vị trí việc làm đang đảm nhận nhưng không thể bố trí đào tạo lại để chuẩn hóa về chuyên môn và không thể bố trí, sắp xếp công việc khác. Ngoài các trường hợp nghỉ do không hoàn thành nhiệm vụ, năng lực công tác chuyên yếu, còn có cả lý do sức khỏe không đảm bảo…
Có thể nói, việc tinh giản biên chế được thực hiện theo quy trình rất chặt chẽ. Tiêu biểu như Trường tiểu học thị trấn Đu (Phú Lương) từ năm 2018 đến nay có 5 viên chức nghỉ theo Nghị quyết số 02. Theo bà Tô Thị Thúy Hoàn, Hiệu trưởng Nhà trường, sau khi nhận được văn bản chỉ đạo của UBND huyện, chi ủy, ban giám hiệu đã triển khai đầy đủ các nghị quyết, nghị định, thông tư hướng dẫn của cấp trên đến toàn thể cán bộ, giáo viên, người lao động. Nhiều giáo viên sau khi nghiên cứu kỹ các văn bản đã tự nguyện làm đơn xin nghỉ công tác theo nguyện vọng để giải quyết chế độ hưu. Nhà trường tổ chức các cuộc họp để xét từng đơn, có biên bản, tờ trình gửi lên Phòng Nội vụ. Những giáo viên xin nghỉ phần lớn tuổi cao, mặc dù rất tâm huyết với công việc song do sức khỏe yếu, phần nữa việc cập nhật kiến thức mới khó khăn hơn lớp trẻ. Sau khi 5 giáo viên nghỉ, do sỹ số học sinh tăng, Nhà trường được giao tuyển mới 5 BC, các trường hợp được tuyển mới được đào tạo chuẩn hóa, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của trường.
Đúng như lời chị Hoàn chia sẻ, trao đổi cùng chúng tôi, chị Tống Thị Báu, nguyên Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thị trấn Đu (Phú Lương) cho biết: "Tôi xin nghỉ trước tuổi là do bị bệnh huyết áp. Thời điểm đó mẹ chồng tôi cũng nằm liệt giường nhà rất neo người. Được tỉnh hỗ trợ trên 150 triệu đồng theo Nghị quyết số 02 tôi rất phấn khởi".
Ngành y tế của tỉnh là đơn vị được đánh giá cao về kết quả sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế. Từ năm 2018 đến nay 12 y, bác sỹ, người lao động của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (Sở Y tế) tự nguyện làm đơn xin nghỉ. Bà Nguyễn Thị Lan, Trưởng phòng Tổ chức cán bộ Trung tâm cho rằng: Các chính sách, chế độ hỗ trợ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động do thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc tỉnh được áp dụng đã khuyến khích đối tượng không đảm bảo đủ điều kiện công tác nghỉ theo chế độ tinh giản biên chế. Từ đó các cơ quan có thể tuyển dụng mới, bố trí cán bộ, công chức, viên chức trẻ có trình độ chuyên môn, năng lực, đáp ứng vị trí, việc làm, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Theo thống kê của Sở Nội vụ, giai đoạn 2015-2021, toàn tỉnh giảm được 3.226 biên chế, đạt 10,6%, vượt chỉ tiêu của tỉnh đề ra, trong đó biên chế công chức giảm 351 người; viên chức giảm 2.875 người. Trong số này, thực hiện tinh giản biên chế theo Nghị định số 108/NĐ-CP là 714 người; nghỉ chế độ theo Nghị quyết số 02/2018/NQ/HĐND của HĐND tỉnh là 693 người. Thông qua việc sắp xếp các xã, phường , xóm, tổ dân phố, đã giảm giảm 2.719 người hoạt động không chuyên trách.
Bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả
Theo đánh giá của bà Nguyễn Thị Thủy, Trưởng phòng Tổ chức, Biên chế và Tổ chức phi Chính phủ, Sở Nội vụ, việc sắp xếp bộ máy của hệ thống chính trị, tinh giản biên chế được thực hiện tổng thể, đồng bộ, kết hợp hài hòa giữa kế thừa, ổn định với đổi mới, phát triển. Các cơ quan, địa phương, đơn vị đã tiến hành rà soát, sắp xếp tổ chức bên trong theo hướng tinh gọn đầu mối, kiên quyết cắt giảm số lượng cấp phó, sắp xếp lại phòng, ban, chi cục và đơn vị sự nghiệp trực thuộc sở, ngành, địa phương. Trên cơ sở đó xây dựng chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị. Việc sắp xếp, sáp nhập xóm, tổ dân phố, xã, phường đã mang lại hiệu quả thiết thực, đó là nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền; năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng tăng lên; cán bộ dôi dư sau sắp xếp được giải quyết ổn thỏa, giảm gánh nặng cho ngân sách Nhà nước.
Để tiếp tục thực hiện hiệu quả sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản bien chế, mới đây HĐND tỉnh đã sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 02 cho phù hợp với các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương. Tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, cơ quan, đơn vị tiếp tục rà soát chức năng, nhiệm vụ và tiến hành sắp xếp, tổ chức lại các đầu mối bên trong, tránh chồng chéo, trùng lặp chức năng, nhiệm vụ, đảm bảo tinh gọn và hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đổi mới và nâng cao hiệu quả quản lý sử dụng đội ngũ công chức viên chức, xây dựng cơ cấu đội ngũ công chức, viên chức theo vị trí việc làm và trình độ đào tạo hợp lý. Thực hiện tốt các chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi sư sau khi sắp xếp, kiện toàn tổ chức, bộ máy./.