Sáng nay (1/6), thảo luận tại hội trường về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2021; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2022, đại biểu Nguyễn Thị Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, đại biểu quốc hội tỉnh Bắc Kạn chỉ rõ, thời gian qua, việc thắng thầu bỏ cọc không còn xa lạ, không ít nhà đầu tư đã lợi dụng chiêu trò để thắng với mức giá cao chót vót sau đó bỏ cọc nhằm kích giá đất, thổi giá đất để thao túng thị trường, làm lợi cho một nhóm thiểu số.
Dẫn chứng vụ việc ở Thủ Thiêm, ngay sau khi trúng giá đất, nhiều nhà đầu tư đã lợi dụng giá trúng thầu thực chất là giá ảo để té nước theo mưa, đẩy giá đất, giá nhà tại TP.HCM lên cao để kịp thời bán ra 1 lượng lớn nhà đất mà họ đã mua vào trước đó.
“Có những nhà đầu tư lợi dụng để nâng giá trị cổ phiếu, trái phiếu của mình. Nguy hiểm hơn, có những người còn lợi dụng để đánh võng giá trị đảm bảo ở ngân hàng để thực hiện các khoản vay ngân hàng và có thể rút ruột các ngân hàng”, bà Thủy nêu rõ, đồng thời cho rằng, giá đất bị đẩy lên cùng giá ảo sẽ khiến giấc mơ an cư của những người có thu nhập thấp ngày càng trở nên xa vời.
Cũng theo đại biểu Nguyễn Thị Thủy, trên thực tế còn có tình trạng “quân xanh, quân đỏ” dìm giá, bắt tay nhau để dìm giá, mua rẻ của nhà nước diễn ra tại nhiều phiên đấu giá.
“Việc thông đồng có thể diễn ra giữa những người tham gia đấu giá với nhau để lót đường cho 1 nhà đầu tư đã chỉ định sẵn với giá rẻ. Ngoài ra, việc dìm giá đất còn có thủ đoạn dùng xã hội đen để đe dọa những người tham gia đấu giá để cho họ sợ hãi, bỏ cọc, rút hồ sơ. Khi đó, cuộc đấu giá chỉ còn 1 người tham gia, 1 mình 1 chợ, giá của những lô đất này là do đối tượng này thao túng và gần như đã được định sẵn là thấp hơn nhiều so với giá thị trường, cao hơn giá khởi điểm không đáng kể. Những thủ đoạn này đã gây thiệt hại rất lớn cho nhà nước chứ không chỉ là những vi phạm về đấu giá, đấu thầu”, đại biểu đoàn Bắc Kạn nói.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội cũng cho biết, theo phản ánh của giới kinh doanh bất động sản, sẽ không thể đấu giá nếu không có tay trong. Ở mức độ đơn giản cũng phải có tay trong cung cấp thông tin, tiết lộ thông tin mới có thể “quây thầu, vây thầu” với giá rẻ. Ở mức độ vi phạm nghiêm trọng hơn thì có sự cấu kết của những người có thẩm quyền để tạo thành nhóm lợi ích “rút ruột” của nhà nước từ các phiên đấu giá.
Dẫn chứng ví dụ gần đây ở Hà Nội, các đối tượng đã bắt tay với những người có trách nhiệm để điều chỉnh giá đất rẻ hơn gần một nửa so với ban đầu, từ 500 tỷ đồng xuống còn 300 tỷ đồng, nếu vụ này trót lọt, nhà nước sẽ mất gần một nửa tiền.
“Đến nay, vụ án trên đã có 8 bị can bị khởi tố, trong đó có 2 bị can trong Ban Quản lý dự án. Tuy nhiên, dư luận băn khoăn liệu còn nhiều vụ án như thế này chưa bị phát hiện không?”, đại biểu Thủy đặt câu hỏi.
Bức xúc trước tình trạng móc ngoặc trong quản lý giá, đại biểu đoàn Bắc Kạn cho rằng, thẩm định giá là một khâu vô cùng quan trọng trong định giá đất, tuy nhiên, hiện pháp luật đã trao cho các tổ chức này chức năng quá lớn trong khi cơ chế kiểm soát lỏng lẻo, dẫn tới nhiều sai phạm trong thẩm định giá nói chung, thẩm định giá đất nói riêng trong thời gian vừa qua.
“Cùng đấu giá nhưng với những gói thầu trả bằng ngân sách nhà nước thì giá thẩm định đưa ra trong nhiều trường hợp cao hơn rất nhiều so với giá thực trong khi những lô đất của nhà nước đưa ra đấu giá thì giá được thẩm định lại rất rẻ so với thực tế. Mục đích cuối cùng của những trường hợp đẩy giá hay dìm giá này đều là để “rút ruột” nhà nước”, đại biểu Thủy bức xúc.
Khẳng định những chiêu trò “quân xanh, quân đỏ”, thắng thầu bỏ cọc, đánh võng giá đất, thổi giá đất đã gây ra những hệ lụy rất lớn cho kinh tế - xã hội. Đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho rằng, cần phải đẩy nhanh xử lý các hành vi này.
“Chính phủ cần phải tăng cường kiểm soát chặt chẽ hơn nữa và tăng cường chỉ đạo thanh tra, kiểm tra thường xuyên hơn đối với hoạt động này. Bên cạnh đó, đề nghị Bộ Công an chọn một số phiên đấu giá đất gây nhiều dư luận thời gian vừa qua để tạo tính răn đe, phòng ngừa vi phạm trong thời gian tới”, đại biểu Nguyễn Thị Thủy kiến nghị./.