Quốc hội đang cho ý kiến về dự thảo Luật thú y. Đây là dự án Luật được đánh giá là quan trọng vì liên quan trực tiếp đến vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm và sức khỏe người tiêu dùng.
Xung quanh dự án luật này còn nhiều ý kiến băn khoăn vì cơ quan soạn thảo đã “mở” nhiều qui định cho hàng rào kiểm dịch, kiểm soát giết mổ.
Cụ thể, theo dự án luật, sẽ bãi bỏ các chốt kiểm soát dịch bệnh vào nội tỉnh. Theo ĐB Đoàn Nguyễn Thùy Trang (đoàn TP. HCM): "Chúng ta đang có hàng rào tốt để bảo vệ người tiêu dùng sao lại bỏ đi như vậy.Ở những nước phát triển họ vẫn duy trì những chốt, trạm kiểm dịch thú y”. Chính vì thế, đại biểu Thùy Trang đề nghị vẫn tiếp tục duy trì các chốt kiểm dịch này.
Theo ĐB Trang thì trong dự thảo Luật thú y có những điểm quá mở như vấn đề về kiểm soát dịch bệnh. Dự thảo Luật quy định việc vận chuyển sản phẩm động vật trong nội tỉnh không cần giấy phép, theo ĐB Trang phải nên cân nhắc, xem xét lại, bởi chỉ khi trong điều kiện những cơ sở chăn nuôi chấp hành tốt pháp luật thì mới nên mở như vậy. Còn như hiện nay, nếu qui định như vậy dễ dẫn đến những tác hại rất khó lương.
"Có thể làm xáo trộn việc quản lý sản phẩm động vật và vận chuyển sản phẩm động vật vì người dân không cần khai báo kiểm dịch nữa, sẽ không khuyến khích được giết mổ tập trung. Vật nuôi bị bệnh chuyển từ nơi này sang nơi khác chúng ta sẽ không kiểm soát được nguồn lây khiến dịch bệnh lan ra. Nên giữ lại quy định kiểm soát trong nội tỉnh cần giấy kiểm dịch" ĐB Đoàn Nguyễn Thùy Trang nói.
Dự thảo luật cũng loại bỏ việc kiểm soát dịch bệnh ở những chốt giao thông, đầu mối giao thông hiện nay đang áp dụng. Đại biểu Thùy Trang bày tỏ sự không tán thành vì theo đại biểu những chốt chặn giao thông đó là những nơi gác cổng rất tốt cho những khu đô thị lớn.
Đại biểu Thùy Trang dẫn chứng: Trạm kiểm soát động vật ở Thủ Đức, Hóoc Môn (TP. HCM) đã bắt được rất nhiều vụ vận chuyển động vật vi phạm về dịch bệnh. Theo thống kê trong 6 tháng đầu năm 2014, ở những trạm đầu mối giao thông như vậy đã phát hiện được hơn 1.600 vụ vi phạm về vận chuyển động vật bị dịch.
Nếu áp dụng qui định này ở TP HCM, theo đại biểu Huỳnh Thành Lập - Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP. HCM thì rất nguy hiểm vì đây là địa bàn rộng lớn, có nhiều cửa ngõ, đường vào nội thành.
Ông Huỳnh Thành Lập cũng cho biết thêm, khi lấy ý kiến về dự án Luật này ở TP. HCM, các cơ quan chuyên ngành về thú y đều kiến nghị phải giữ việc kiểm soát thú y trong nội tỉnh.
Cấp nào được công bố dịch?
Nhiều đại biểu bày tỏ băn khoăn về thẩm quyền công bố dịch bệnh động vật trên cạn. Một số đại biểu đề nghị việc công bố dịch nên giữ như quy định của Pháp lệnh Thú y hiện hành, giao quyền cho Chủ tịch ủy ban Nhân dân tỉnh công bố dịch. Việc quy định như vậy nhằm gắn thẩm quyền công bố dịch với thẩm quyền huy động nguồn lực để việc chỉ đạo, tổ chức thực hiện chống dịch hiệu quả.
Đại biểu Huỳnh Minh Thiện cho rằng, cấp xã không được công bố như báo cáo thẩm tra là phù hợp vì cấp này không đủ điều kiện từ trang thiết bị, máy móc, con người, nhưng đưa về tỉnh công bố lại bất cập. Để đảm bảo tính kịp thời, tránh sự nguy hại của dịch bệnh lây lan theo ĐB Thiện nên đưa về cấp huyện để xem xét công bố dịch.
Khác quan điểm với ĐB Thiện, ĐB Nguyễn Văn Phụng (TP. HCM) cho rằng: Việc công bố dịch là rất quan trọng phải chính xác, phải ở cấp tỉnh mới đảm đương được trọng trách này. ĐB Phụng nêu ví dụ ở Củ Chi (TP. HCM) có hộ mua bò về bán bị lở mồn long móng xã phải báo lên, sau đó Thành phố đi giám định rồi mới kết luận được. Chính vì thế, theo ĐB Phụng với điều kiện vật chất, con người như ở cấp xã nếu cho phép được công bố dịch sợ không chính xác, còn cấp huyện cũng khó đảm đương.
Về hệ thống cơ quan chuyên ngành về thú y, đại biểu Hoàng Thị Tố Nga (Nam Định) nêu ý kiến: hệ thống này chỉ nên từ Trung ương đến cấp huyện. Hiện tại, mỗi xã, thôn bản có một thú y viên. Thế nhưng, nhân viên thú y cấp xã đã được giao thêm một số nhiệm vụ kiêm nhiệm khác để tăng thêm thu nhập. Vì thế, đến thời hạn tiêm phòng thú y và phòng, chống dịch bệnh, công việc của các nhân viên này rất nhiều và hệ thống điều hành chuyên môn rất khó.
Dự án Luật Thú y quy định "Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào điều kiện phát triển chăn nuôi tại địa phương, bố trí nhân viên thú y ở xã, phường, thị trấn. Chính phủ quy định cụ thể về tổ chức hệ thống cơ quan chuyên ngành thú y và chế độ chính sách cho nhân viên thú y cấp xã" là chưa rõ ràng, bởi nếu để Chính phủ quy định về hệ thống cơ quan chuyên ngành này sẽ rất dễ dẫn đến việc thêm biên chế thú y cấp xã.
Cùng chung băn khoăn này, Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hà (Hà Nội) cho rằng, Pháp lệnh Thú y quy định tổ chức từ Trung ương đến tỉnh. Xã có mạng lưới thú y cấp xã. Tuy nhiên, theo dự thảo, việc phân công trách nhiệm chưa rõ ràng, ở cấp xã có cần nâng lên biên chế hay không?./.