Nhận lời mời của Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Raul Castro Ruz ngày 28/3, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Cuba.
Chuyến thăm nhằm thể hiện tình đoàn kết, hữu nghị trước sau như một của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam với Đảng, Nhà nước và nhân dân Cuba, là dịp để lãnh đạo hai nước trao đổi, thống nhất phương hướng và biện pháp cụ thể nhằm đưa quan hệ hai nước phát triển lên tầm cao mới trong giai đoạn phát triển mới ở cả hai nước.
Nằm ở vùng biển Caribe, Cuba có diện tích gần 114.000 km2, dân số hơn 11 triệu người. Trong những năm gần đây, Cuba có nhiều thay đổi tích cực. Tình hình chính trị, an ninh xã hội ổn định. Đường lối “cập nhật hóa” mô hình kinh tế xã hội tiếp tục được triển khai sâu rộng, bước đầu đạt kết quả tốt. Nhiều biện pháp khuyến khích kinh tế tự doanh đã động viên người dân hăng hái tham gia sản xuất, cải thiện năng lực cung ứng hàng hóa; đời sống nhân dân từng bước được cải thiện.
Bất chấp cấm vận của Mỹ cũng như thiệt hại do thiên tai gây ra, kinh tế Cuba đang có dấu hiệu phục hồi. Tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 1,6% trong năm 2017. Xuất khẩu chất xám và du lịch tiếp tục là những ngành mũi nhọn, mang lại cho Cuba nguồn thu ngoại tệ lớn. Cuba đã đón hơn 4,7 triệu lượt khách trong năm 2017. Đặc biệt, Cuba vừa tổ chức thành công cuộc bầu cử hội đồng nhân dân các cấp, bầu cử Quốc hội khóa IX và đang trong quá trình chuyển giao thế hệ lãnh đạo.
Việt Nam và Cuba thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 2/12/1960. Trải qua 58 năm, dù tình hình thế giới có nhiều biến động, thăng trầm, song mối quan hệ đoàn kết, anh em giữa Việt Nam-Cuba ngày càng được củng cố, phát triển và gắn bó khăng khít trên nhiều lĩnh vực.
Mối quan hệ anh em mẫu mực, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, đoàn kết thủy chung được vun đắp, phát triển bởi không chỉ hai Đảng, Nhà nước, Chính phủ mà còn cả nhân dân hai nước, đều được hai nước xác định là những nhân tố đảm bảo thành công đối với sự nghiệp cách mạng và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở mỗi nước.
Cuba là nước đi đầu trong phong trào nhân dân thế giới ủng hộ cuộc đấu tranh vì độc lập, tự do và thống nhất đất nước, cũng như trong xây dựng đất nước của Việt Nam. Cách đây đúng 45 năm, Chủ tịch Fidel Castro đã đến vùng giải phóng miền Nam Việt Nam thuộc tỉnh Quảng Trị, bất chấp hiểm nguy trong bối cảnh chiến trường miền Nam còn rất ác liệt. Chuyến thăm đã trở thành biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, của quan hệ Việt Nam-Cuba thủy chung, trong sáng, của phong trào quốc tế rộng lớn đoàn kết và ủng hộ Việt Nam.
Trong những năm gần đây, quan hệ hai nước không ngừng tăng cường trên mọi lĩnh vực. Quan hệ chính trị ngày càng gắn bó mật thiết và tin cậy lẫn nhau, tạo nền tảng vững chắc để hai bên mở rộng quan hệ trong các lĩnh vực khác. Hai bên thường xuyên trao đổi các đoàn cấp cao, mà gần đây nhất là chuyến thăm chính thức Cuba của Chủ tịch nước Trần Đại Quang vào tháng 11/2016. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tham gia Lễ tưởng niệm Chủ tịch Fidel Castro tại La Habana năm 2016. Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández thăm chính thức Việt Nam vào tháng 6/2017...
Các cơ chế hợp tác song phương như Ủy ban liên Chính phủ, Hội thảo Lý luận giữa hai đảng, Tham khảo chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao, Đối thoại Quốc phòng giữa hai Bộ Quốc phòng... được duy trì thường xuyên và hoạt động ngày càng hiệu quả.
Quan hệ kinh tế, thương mại giữa hai nước được quan tâm phát triển thông qua các chương trình, dự án hợp tác và đầu tư. Năm 2017, tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 224,3 triệu USD. Hai bên phấn đấu đưa kim ngạch thương mại hai chiều đạt 500 triệu USD vào năm 2020.
Việt Nam là một trong 10 nước dẫn đầu và đứng thứ hai ở châu Á về trao đổi thương mại với Cuba. Trong lĩnh vực đầu tư, Việt Nam có 01 dự án được cấp phép đầu tư tại Cuba, một số dự án khác đang trong giai đoạn đàm phán cuối cùng và nhiều khả năng sẽ sớm được cấp phép. Hiện hai bên đang đàm phán tiến tới ký kết các hiệp định khung mới, nhằm khuyến khích và tạo điều kiện cho doanh nghiệp hai nước tăng cường đầu tư trong những lĩnh vực có thế mạnh.
Chuyến thăm Cuba lần này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là cuộc gặp gỡ cấp cao đầu tiên giữa hai nước từ sau khi Chủ tịch Fidel Castro qua đời; diễn ra vào thời điểm Cuba đang trong quá trình chuyển giao thế hệ lãnh đạo lịch sử. Chuyến thăm là dịp để lãnh đạo hai nước trao đổi, thống nhất phương hướng và biện pháp cụ thể nhằm tiếp tục thúc đẩy hợp tác song phương phát triển, tương xứng với mối quan hệ chính trị tốt đẹp và tiềm năng, thế mạnh của hai bên.
Chuyến thăm một lần nữa nhằm thể hiện tình đoàn kết, hữu nghị trước sau như một của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam với Đảng, Nhà nước và nhân dân Cuba; khẳng định Việt Nam coi trọng và quyết tâm cùng Cuba tăng cường hơn nữa mối quan hệ đoàn kết anh em, hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước, đóng góp cho hòa bình và phát triển của khu vực và thế giới./.