Sau hai ngày làm việc tích cực, khẩn trương, tối nay (13/11), tại Trung tâm hội nghị quốc tế Myanmar ở Thủ đô Nay Pyi Taw, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà lãnh đạo ASEAN và các nước đối tác đã tham dự lễ bế mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 25 và các Cấp cao giữa ASEAN với đối tác. Sau nghi thức Myanmar-Chủ tịch ASEAN 2014 chuyển giao cương vị Chủ tịch ASEAN 2015 cho Malaysia, Thủ tướng Malaysia Najib Razak khẳng định Malaysia sẽ tiếp tục phối hợp cùng các nước ASEAN thúc đẩy các mục tiêu, trọng tâm và ưu tiên của ASEAN trong năm 2015, nhất là chuẩn bị cho Cộng đồng ASEAN ra đời vào ngày 31/12/2015. Trước đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà lãnh đạo ASEAN đã tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN- Hoa Kỳ lần thứ 2, Hội nghị Cấp cao ASEAN – Trung Quốc lần thứ 17, Cấp cao ASEAN+3 lần thứ 17 và gặp Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN (ABAC).
Trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, trong đó có vấn đề Biển Đông, các nước nhấn mạnh việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hànghải và hàng không; tuân thủ luật pháp quốc tế, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực; thực hiện đầy đủ và nghiêm túc Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), nhất là thực hiện Điều 5 của DOC về kiềm chế, không có hành động làm phức tạp thêm, mở rộng hoặc gia tăng căng thẳng, và xúc tiến thương lượng thực chất để sớm đạt được Bộ Quy tắc Ứng xử (COC).
ASEAN hoan nghênh chính sách của Hoa Kỳ tiếp tục gắn kết với Châu Á-Thái Bình Dương nói chung và ASEAN nói riêng; đánh giá cao sự ủng hộ và hỗ trợ của Hoa Kỳ dành cho ASEAN trong nỗ lực xây dựng Cộng đồng và giữ vai trò chủ đạo ở khu vực. ASEAN mong muốn Mỹ tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng thành công Cộng đồng vào năm 2015, triển khai và dành ưu tiên cao cho tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, và đầu tư. Việt Nam đánh giá cao hợp tác giữa Hoa Kỳ và các nước Mê Công trong hợp tác Hạ nguồn Mê Công trong khuôn khổ LMI. Hai bên cam kết tăng cường đối thoại về thương mại và đầu tư, tăng cường thực hiện Sáng kiến Gắn kết Kinh tế Mở rộng (E3) và Thỏa thuận Khung về Thương mại và Đầu tư (TIFA), là cơ sở tạo điều kiện thuận lợi cho ASEAN và Hoa Kỳ cùng các đối tác khác tiến hành đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).
Để đưa quan hệ ASEAN và Hoa Kỳ tiếp tục phát triển, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị hai bên tiếp tục triển khai hiệu quả Kế hoạch Hành động ASEAN-Hoa Kỳ giai đoạn 2011-2015, tập trung nguồn lực đẩy mạnh hợp tác toàn diện, ưu tiên hỗ trợ ASEAN xây dựng thành công Cộng đồng vào năm 2015, gia tăng kết nối, phát triển nguồn nhân lực, giáo dục, giao lưu nhân dân và giải quyết các thách thức chung như an ninh năng lượng, quản lý nguồn nước bền vững, đa dạng sinh học, biến đổi khí hậu, quản lý thiên tai, bệnh dịch, chống tội phạm xuyên quốc gia. Trên tinh thần dành ưu tiên cao cho tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, và đầu tư, Thủ tướng đề nghị hai bên tiếp tục triển khai hiệu quả Sáng kiến Gắn kết Kinh tế Mở rộng và Thỏa thuận Khung về Thương mại và Đầu tư; tăng cường tham vấn giữa các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN và Đại diện Thương mại Hoa Kỳ là cơ sở tạo điều kiện thuận lợi cho ASEAN và Hoa Kỳ cùng các đối tác khác tiến hành đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Thủ tướng cũng đề nghị Chính phủ Hoa Kỳ tiếp tục quan tâm trợ giúp ASEAN trong triển khai các dự án kết nối cơ sở hạ tầng trong lục địa ASEAN, đặc biệt tại Tiểu vùng Mê Công và các dự án kết nối cảng biển, kết nối công nghệ thông tin và truyền thông, năng lượng, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp hai bên tham gia quá trình thực thi Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN với hình thức phù hợp như Đối tác Công-Tư (PPP)….
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 17, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc tái khẳng định cam kết tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc. Các nhà Lãnh đạo hai bên hài lòng ghi nhận những kết quả quan trọng đạt được trong triển khai Kế hoạch hành động 2011-2015 triển khai quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc vì hòa bình và thịnh vượng, nhất là những thành tựu trên tất cả 11 lĩnh vực ưu tiên, bao gồm nông nghiệp, công nghệ thông tin và truyền thông, phát triển nguồn nhân lực, đầu tư, phát triển đồng lưu vực sông Mê Công, giao thông, năng lượng, văn hóa, du lịch, y tế công cộng và môi trường. Các nhà Lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc hoan nghênh những tiến triển hợp tác và thảo luận thực chất về sáng kiến và đề xuất của Trung Quốc trong khuôn khổ 2+7, theo đó nhất trí làm sâu sắc hơn nữa hợp tác hiện có và mở rộng các lĩnh vực hợp tác trong khuôn khổ nói trên. Hai bên tiếp tục chú trọng hơn nữa hợp tác trên các lĩnh vực trọng tâm, thực hiện hiệu quả các cam kết trong khuôn khổ Khu vực Mậu dịch tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA), phấn đấu đạt mục tiêu nâng kim ngạch thương mại lên 500 tỷ USD năm 2015. ASEAN đánh giá cao việc ASEAN và Trung Quốc cùng với các đối tác khác thúc đẩy đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP)…
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao sự ủng hộ của Trung Quốc đối với vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình và các diễn đàn do ASEAN sáng lập; khẳng định Việt Nam ủng hộ việc duy trì và tăng cường hơn nữa tham vấn và đối thoại giữa hai bên về DOC và COC. Để đưa quan hệ hai bên tiếp tục phát triển vững chắc, Thủ tướng đề nghị tiếp tục nỗ lực phát triển quan hệ hợp tác, đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc trên tất cả các lĩnh vực, nhất là đẩy mạnh các chương trình hợp tác trong khuôn khổ Kế hoạch hành động 2011-2015, đẩy mạnh các nỗ lực nhằm tạo môi trường hoà bình, ổn định, an ninh và hợp tác ở khu vực. Để đạt được điều này, Thủ tướng nhấn mạnh việc tăng cường hiểu biết, củng cố và làm sâu sắc niềm tin chiến lược giữa ASEAN và Trung Quốc là yếu tố có ý nghĩa rất quan trọng…. Thủ tướng cũng đề nghị Trung Quốc tiếp tục hỗ trợ ASEAN triển khai Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN, góp phần thúc đẩy liên kết,kết nối ASEAN và Đông Á…vvv.
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN+3 lần thứ 17, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng lãnh đạo các nước ASEAN và ba nước Đối tác Đông Bắc Á (Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc) hoan nghênh và đánh giá cao hiệu quả hợp tác ASEAN+3 thời gian qua; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường và mở rộng hơn nữa quan hệ đối tác ASEAN+3 vì hòa bình, thịnh vượng ở khu vực, hướng tới mục tiêu xây dựng một cộng đồng Đông Á trong tương lai, trong đó ASEAN đóng vai trò trung tâm của cấu trúc khu vực. Các nước nhấn mạnh mục tiêu trước mắt là thực hiện hiệu quả Kế hoạch công tác ASEAN+3 giai đoạn 2013-2017, và đẩy mạnh nghiên cứu triển khai các khuyến nghị của Nhóm tầm nhìn Đông Á II (EAVG-II) trên các lĩnh vực của hợp tác chính trị-an ninh, kinh tế và văn hóa xã hội.
Các nhà Lãnh đạo các nước ASEAN+3 tái khẳng định cam kết ứng phó với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống đang nổi lên, và nhấn mạnh sự cần thiết phải thúc đẩy tuân thủ các giá trị và chuẩn mực chung, các nguyên tắc luật pháp. Lãnh đạo các nước ASEAN+3 nhất trí tiếp tục đẩy mạnh ưu tiên thực hiện các chương trình hợp tác đã thỏa thuận, nhất là trong các lĩnh vực kinh tế-thương mại, đầu tư và tài chính,duy trì đà phát triển kinh tế ngày một tăng trong khu vực, đồng thời thúc đẩy phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hướng tới sớm hoàn tất đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện (RCEP), tăng cường hợp kinh tế vĩ mô, bảo đảm cân bằng giữa an ninh năng lượng với phát triển kinh tế và bảovệ môi trường; bảo đảm an ninh lương thực, ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý thiên tai, dịch bệnh; đồng thời tiếp tục tăng cường hợp tác giáo dục, phòng chống dịch bệnh xuyên biên giới, tăng cường kết nối, hợp tác du lịch, dịch vụ công, hợp tác thông tin và truyền thông, hợp tác khoa học công nghệ và thúc đẩy giao lưu nhân dân…
Trong bài phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: ASEAN+3 là một cơ chế hợp tác năng động và hiệu quả. Thủ tướng đánh giá cao cam kết của các nước +3 tiếp tục hợp tác chặt chẽ với ASEAN, hỗ trợ ASEAN thực hiện các mục tiêu trọng tâm về xây dựng cộng đồng, triển khai liên kết và kết nối và ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình. Thủ tướng cho rằng, để đưa hợp tác ASEAN+3 đi vào chiều sâu, thực chất hơn, đặt nền tảng vật chất cho cộng đồng ở Đông Á trong tương lai cần đẩy mạnh quá trình liên kết kinh tế, thuận lợi hóa thương mại và đầu tư, tạo cơ sở thiết lập FTA khu vực Đông Á trong tương lai; tiếp tục tăng cường hợp tác ổn định tài chính vĩ mô; triển khai hiệu quả và toàn diện Tuyên bố về Quan hệ Đối tác ASEAN+3 về Kết nối và Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN, tạo cơ sở cho liên kết và kết nối rộng lớn trong toàn khu vực Đông Á, đặc biệt về cơ sở hạ tầng, giao thông. Đồng thời đẩy mạnh hợp tác các vấn đề toàn cầu như an ninh năng lượng và lương thực, phòng chống dịch bệnh, quản lý thiên tai, biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, trong đó có việc sử dụng hiệu quả, bền vững các nguồn tài nguyên nước….
Tối cùng ngày, trước khi rời Thủ đô Nay Pyi Taw về Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà Lãnh đạo ASEAN có cuộc gặp với Hội đồng tư vấn kinh doanh ASEAN (ABAC) nhằm đối thoại và trao đổi về các biện pháp nâng cao đóng góp của ABAC trong việc giúp ASEAN hoạch định chính sách, thúc đẩy xây dựng Cộng đồng ASEAN và liên kết khu vực./.