Thu phí linh hoạt theo khung giờ, ngày lễ không thu phí
Trong Đề án “Thu phí phương tiện cơ giới vào một số khu vực trên địa bàn thành phố có nguy cơ ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường để hạn chế sô lượng xe cơ giới đi vào” của đơn vị tư vấn lập Dự án báo cáo Sở GTVT Hà Nội nêu, kết quả khảo sát cho thấy, mức phí sẵn sàng chi trả của lái xe và người dân đi lại bằng xe ô tô con là 22.500 đồng/lượt.
Vì vậy, mức phí thu của ô tô đi vào nội đô nhằm hạn chế ùn tắc (phí ùn tắc giao thông) phải cao hơn mức này để người dân dần từ bỏ thói quen sử dụng phương tiện cá nhân.
Tư vấn đề xuất, có thể xem xét mức thu phí linh hoạt thay đổi theo các khung giờ, cao điểm và thấp điểm. Trong đó, giờ thấp điểm sẽ thu thấp hơn hoặc miễn phí hoàn toàn cho tất cả các phương tiện.
Dựa trên các nguyên tắc và căn cứ xác định mức thu nói trên, mức phí mà tư vấn đề xuất Sở GTVT như sau: Mức phí ngày thường (ngày làm việc trong tuần) đối với các xe ô tô cá nhân dưới 9 chỗ (là đối tượng chính của thu phí) đề xuất từ 25.000 đồng - 60.000 đồng/lượt;
Đối với xe ô tô từ 9 chỗ trở lên và xe tải các loại, mức thu đề xuất từ 15.000 đồng - 40.000 đồng/lượt.
Vào các ngày cuối tuần và ngày lễ được tư vấn đề xuất không thu phí, vì trong các ngày nghỉ và ngày lễ, mức độ ùn tắc giao thông thấp hơn vào các ngày làm việc, tạo thêm sự đồng thuận của nhân dân trong việc triển khai đề án.
Các phương tiện được giảm phí theo đề xuất là xe ô tô kinh doanh vận tải (xe hợp đồng, xe du lịch, taxi, xe tuyến cố định, xe tải các loại; xe ô tô dưới 9 chỗ của người dân trong khu vực; xe ô tô của cơ quan công sở trong khu vực (sẽ được miễn phí một số lượt nhất định, ngoài số đó sẽ phải trả phí bình thường).
Đối tượng miễn phí gồm xe ưu tiên theo quy định hiện hành (xe cảnh sát, xe cứu thương, xe cứu hỏa, xe quân đội...); xe công vụ; xe buýt công cộng.
Mặc dù được miễn phí nhưng các loại xe này vẫn phải đăng ký trong hệ thống, được lắp thiết bị trên xe và cài đặt chế độ miễn thu phí để đảm bảo phân biệt với các loại xe ô tô cùng chủng loại những vẫn phải chịu phí.
87 trạm đặt ở những vị trí nào?
Theo báo cáo mà tư vấn trình Sở GTVT Hà Nội, 87 trạm thu phí phương tiện ra vào nội đô sẽ được lập ở các tuyến đường vành đai.
Đơn vị Tư vấn đưa ra lộ trình triển khai từ nay đến năm 2024, bắt dầu thu phí xe vào nội đô từ năm 2025. Ranh giới để xác định khu vực thu phí được giới hạn bởi các đường: Vành đai 3 - Cầu Thanh Trì - Pháp Vân - Mai Dịch - Phạm Văn Đồng - Tây Hồ Tây - Võ Chí Công - Cầu Nhật Tân - Hoàng Sa - Trường Sa - Lý Sơn - Nguyễn Văn Linh - Vành Đai 3.
Để lập 87 trạm thu phí trên, đơn vị tư vấn xác định 68 vị trí và thực hiện thu phí; phân làm ba giai đoạn:
Giai đoạn 1: đơn vị được giao nhiệm vụ đầu tư xây dựng thí điểm 15 trạm thu phí tại 9 vị trí. Các vị trí này nằm trên các trục đường nội đô có lưu lượng lớn dễ xảy ra ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường. Bao gồm: Đường Giải Phóng 1 trạm; Nút giao Khuất Duy Tiến - Nguyễn Trãi 3 trạm; nút Lê Văn Lương 3 trạm; Nút giao Big C 3 trạm; Xuân Thủy 1 trạm; Hoàng Quốc Việt 1 trạm; Nút giao Võ Chí Công 1 trạm; Nút giao đầu cầu bắc Chương Dương 1 trạm; Nút giao Nguyễn Văn Linh – Đàm Quang Trung 1 trạm.
Giai đoạn 2: đầu tư xây dựng 59 trạm thu phí tại 46 vị trí. Bao gồm: đê Nguyễn Khoái 1 trạm, Lĩnh Nam 1 trạm, Tây Trà 1 trạm, Yên Duyên 1 trạm, lối vào Gamuda 4, Tam Trinh 1 trạm, Sở Thượng 1 trạm, Hưng Thịnh 1 trạm, lối vào Trung tâm khu hành chính quận Hoàng Mai 1 trạm, Bùi Huy Bích 1 trạm, Nguyễn Hữu Thọ 1 trạm, các ngõ vào Khu Đô thị Bắc Linh Đàm 4 trạm, Kim Giang 1 trạm, Thanh Liệt 1 trạm, các ngõ 66,68,168 Nghiêm Xuân Yêm 3 trạm, Hoàng Đạo Thành 1 trạm;
Ngõ 171 Nguyễn Xiển 1 trạm, ngõ 161 Nguyễn Xiển 1 trạm, Ngõ 129 Nguyễn Xiển 1 trạm, Nguyễn Huy Tưởng 1 trạm, Ngõ 90 Khuất Duy Tiến 1 trạm, Ngụy Như Kom Tum 1 trạm, Hoàng Ngân 1 trạm, Tú Mỡ 1 trạm, Mạc Thái Tông 1 trạm, Nguyễn Quốc Trị 1 trạm, Mạc Thái Tổ 1 trạm, Dương Đình Nghệ 1 trạm;
Đường Khu Công viên Cầu Giấy 1 trạm, Tôn Thất Thuyết 1 trạm, Duy Tân 1 trạm, Ngõ 7 Phạm Hùng 1 trạm, Trần Quốc Vượng 1 trạm, nút Nguyễn Trãi - Khuất Duy Tiến có 3 trạm thu phí xe vào nội đô, Trần Quốc Hoàn 1 trạm, Tôn Quang Phiệt 1 trạm, Trần Cung 1 trạm, Nút Tây Hồ Tây (THT) giao Đỗ Nhuận hướng đi Hoàng Quốc Việt 01 trạm, 03 nhánh của Tây Hồ Tây đi Hoàng Quốc Việt 3 trạm, Nút Tây Hồ Tây giao Nguyễn Văn Huyên kéo dài 1 trạm, Xuân La 1 trạm, Nguyễn Hoàng Tôn 1 trạm, ngõ 655 Lạc Long Quân 1 trạm, ngõ 603 Lạc Long Quân 1 trạm, Ngõ Lotte và 2 ngõ thông sang Lạc Long quân 4 trạm, ngõ 689 Lạc Long Quân 1 trạm, Nút An Dương Vương đầu cầu 1 trạm.
Giai đoạn 3: đầu tư xây dựng 13 trạm thu phí tại 13 vị trí, bao gồm: Nguyễn Văn Linh - Vành đai 3 có 1 trạm, Vành đai 3 - Cổ Linh - Cao tốc Hà Nội - Hải Phòng 1 trạm, đê Long Biên - Xuân Quan 1 trạm, cầu Đông Trù 1 trạm, chân đê Ngọc Thụy 1 trạm, đường Lý Sơn vào khu đô thị Thượng Thanh 1 trạm;
Nút giao trung tâm Quận Long Biên 1 trạm, lối rẽ từ đường Nguyễn Văn Linh vào sân Golf Long Biên 1 trạm, Nút giao Huỳnh Tấn Phát 1 trạm, nút giao Thạch Bàn 1 trạm, ngõ 68 Nguyễn Văn Linh 1 trạm, nút giao cầu Thanh trì 1 trạm, nút giao Vành đai 3 với đường nối Lê Trọng Tấn 1 trạm.
Cần hơn 2.600 tỷ đồng để xây 87 trạm thu phí
Để tiến hành thu phí giảm ùn tắc giao thông, tư vấn đề xuất xây dựng các cổng thu phí dựa trên khảo sát suất đầu tư cổng thu phí trong Báo cáo đề xuất dự án “Thu phí xe ô tô lưu thông vào trung tâm thành phố để hạn chế ùn tắc giao thông tại TP.HCM” do Công ty CP công nghệ Tiên Phong (ITD) lập năm 2017, và được so sánh với suất đầu tư cống thu phí không dừng của Công ty ELCOM.
Cụ thể, tổng mức dự kiến đầu tư cho 87 trạm thu phí đặc tại 68 vị trí khoảng 2.646 tỷ đồng, gồm chi phí đầu tư ban đầu và chi phí thay thế các thiết bị hết khấu hao, chưa tính chi phí vận hành khai thác.
Trong đó, giai đoạn đầu tư thí điểm 15 trạm tại 9 vị trí vào khoảng 456,276 tỷ đồng; giai đoạn 2 đầu tư xây dựng 59 trạm tại 46 vị trí vào khoảng 1.794 tỷ đồng và giai đoạn 3- hoàn chỉnh đầu tư xây dựng 13 trạm tại 13 vị trí kinh phí khoảng 395,439 tỷ đồng.
Theo đơn vị tư vấn lập Đề án, với mức tạm thời xác định tổng tiền phí xe vào nội đô để giảm ùn tắc thu hàng năm trên cơ sở mức phí dự kiến là 50.000 đồng/lượt đối với xe ô tô cá nhân dưới 9 chỗ và 30.000đồng/lượt đổi với xe ô tô khách từ 9 chồ trở lên và xe tải các loại. Dự kiến với mức phí này, giai đoạn 1 thu được khoảng 769 tỷ đồng/năm, giai đoạn 2 đạt khoảng 1.175 tỷ đồng/năm, giai đoạn 3 đạt khoảng 1.326 tỷ đồng/năm.
Khi chính thức áp dụng thu phí phương tiện giảm ùn tắc thì theo tính toán, lưu lượng giao thông trên các trục chính giảm từ 8% - 30%, trung bình khoảng 12-18%./.