Thăm nơi duy nhất ở Đông – Trung Âu có tượng đài Bác Hồ

Nằm cách thủ đô Budapest (Hungary) chừng 220km, Zalaegerszeg là một đô thị nhỏ, thủ phủ của tỉnh Zala (khu vực Tay - tả ngạn sông Danube). Đối với những người Việt Nam sống ở Hungary, thành phố này còn có một tình cảm đặc biệt bởi ở thành phố hơn 700 năm tuổi này vẫn tọa lạc một tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh, có lẽ là độc nhất vô nhị trong vùng Đông - Trung Âu!

Đoàn của Đại sứ quán Việt Nam tại Hungary đặt hoa tại Tượng đài Bác Hồ

Đại sứ Việt Nam tại Hungary Nguyễn Thanh Tuấn cho biết: Đây là bức tượng duy nhất còn lại ở Đông Âu. Bức tượng do nhà điêu khắc nổi tiếng của Hunggary-ông Marton László (1925-2008) thực hiện vào năm 1976.

Nói về lý do xây dựng tượng Bác ở thành phố này, Đại sứ Nguyễn Thanh Tuấn cho biết: “Thời kỳ đó, thành phố Zalaegerszeg có đông người lao động của Việt Nam sinh sống”.

Một lý do khác được ông Balogh Miklós - nguyên là Đại biểu Hội đồng nhân dân của thành phố Buda, đồng thời là cựu Chủ tịch phân hiệu Đảng xã hội Hungary, người trông giữ, chăm sóc tượng đài Bác Hồ suốt những năm qua, cho biết:“Tôi tự hào là 40 năm trước đây, tháng 4/1976 khánh thành tượng đài Bác Hồ. Chúng tôi coi Bác Hồ như vị lãnh tụ của một đất nước, dân tộc anh hùng. Tượng Bác Hồ được đặt ở đây là điều chúng tôi hết sức tự hào, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay. Đây là bức tượng Bác Hồ toàn chân dung duy nhất có ở Đông Âu này. 40 năm qua, chúng tôi đã luôn chăm lo, gìn giữ tượng Bác. Lúc đó bức tượng được đặt ở khu mới, nhưng giờ không còn là khu mới nữa, thành phố đã phát triển và nơi đây dân cư đông đúc, trung tâm”.

Nói thêm về nhà điêu khắc tài ba của Hungary, ông Marton László được coi là một trong những điêu khắc gia vĩ đại nhất của Hungary trong mọi thời đại, từng được Giải Kossuth (phần thưởng cao quý bậc nhất cho những đóng góp xuất sắc trên bình diện văn hóa và nghệ thuật). Marton László là tác giả của chừng 150 pho tượng trên toàn quốc, trong số đó, có hơn 40 pho tượng đặt tại Budapest.

Thời kỳ Đông Âu thay đổi thể chế, đầu những năm 90, nhiều đường phố được đặt lại tên, nhiều tượng đài cũng được di chuyển, thế nhưng, những người bạn Hungary kính trọng Bác Hồ, yêu Việt Nam đã đứng ra để bảo vệ bức tượng Bác để không bị di chuyển hay dỡ bỏ. “Bức tượng đã ở đó cùng với người dân trong thành phố của chúng tôi 40 năm và đã trở thành một phần không thể thiếu của người dân nơi đây” – ông Balogh Miklós chia sẻ.

Lý do nào khiến bức tượng Bác Hồ lại trở nên thân thiết và được người dân thành phố, trong đó có ông Balogh Miklós chăm sóc, giữ gìn cẩn thận như vậy? “Chính câu khắc sau bức tượng của Bác là “Không có gì quý hơn độc lập tự do”, chúng tôi đánh giá Hồ CHí Minh là người cực kỳ yêu nước, ông đã dẫn đầu phong trào để đưa đất nước Việt Nam đến với tự do, độc lập. Chính lòng yêu nước, tinh thần mong mỏi tự do, độc lập là điều chúng tôi kính trọng nhất ở ông. Bên cạnh đó ông cũng là nhà văn hóa, nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam và nhân loại” – ông Balogh nói thêm.

Mấy chục năm qua, những người dân ở thành phố này luôn cố gắng bảo vệ, giữ gìn tượng Bác Hồ và cảnh quan xung quanh sạch đẹp nhất có thể. Tháng 5/2015, toàn bộ khu tượng đài được làm mới lại hoàn toàn, bằng nguồn hỗ trợ của Đại sứ quán Hungary. Với tư cách là đại biểu hội đồng thành phố, ông Balogh đã thường xuyên trao đổi với công ty công viên cây xanh để gìn giữ khu này xanh sạch đẹp. Khi mùa đông đến, tuyết rơi trắng mặt đất, bức tượng Bác Hồ được ông Balogh và những người khác bọc lại, bảo vệ, giữ gìn bức tượng.

Theo đại sứ Nguyễn Thanh Tuấn, bức tượng Bác Hồ được coi biểu tượng về tình hữu nghị, hợp tác giữa hai nước Việt Nam – Hungary. Chính phủ Hungary và chính quyền thành phố cũng quan tâm, thường xuyên chăm sóc bức tượng này.

Đại sứ cũng cho biết thêm: “Bà con cộng đồng Hungary cũng rất tự hào vì đã giữ được tượng Bác. Mỗi năm, ít nhất 3 lần, Đại sứ quán cùng với cộng đồng người Việt đến đây để cùng dâng hoa lên Bác”.

Đại sứ Nguyễn Thanh Tuấn cũng cho biết, Đại sứ quán sẽ tổ chức lễ kỷ niệm 40 năm có bức tượng này.  “Chúng tôi cũng bàn với chính quyền địa phương kỷ niệm đúng vào ngày sinh nhật Bác”.

Tình cảm của những người bạn Hungary không chỉ dừng lại ở việc chăm sóc, giữ gìn bức tượng Bác Hồ mà những người bạn này mong muốn có mối quan hệ chặt chẽ cả về kinh tế, văn hóa, chính trị. Ông Balogh đề xuất trong dịp tới, trước ngày 19/5 thì chúng ta tổ chức ngày văn hóa VN, ẩm thực VN với thành phố của chúng tôi, tổ chứcc diễn đàn doanh nghiệp để doanh nghiệp địa phương tìm kiếm cơ hội làm ăn hợp tác với Việt Nam. “Chúng tôi luôn mong mối quan hệ giữa hai nước sẽ ngày càng cùng cố và phát triển” – ông Balogh nói.

Được khai trương đúng vào dịp kỷ niệm 1 năm ngày Việt Nam thống nhất (30-4-1976), tượng đài Hồ Chí Minh đã đoạt giải của Bộ Văn hóa Hungary năm 1977 và trở thành một phần của nét văn hóa TP Zalaegerszeg./.