Héo hon nhìn những cánh đồng xơ xác vì nhiễm mặn

Thời gian qua do ảnh hưởng hiện tượng El- Nino nên tình trạng khô hạn và xâm nhập mặn đã đến sớm ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp ở tỉnh Bạc Liêu. Hiện người dân ở địa phương này đang gặp nhiều khó khăn trong việc nuôi trồng thủy sản và sản xuất  lúa.

Những cánh đồng lúa gieo sạ trên đất nuôi tôm ở Bạc Liêu xác xơ do hạn mặn- Ảnh Tấn Phong.

Nhìn cánh đồng lúa xác xơ do hạn, mặn, ông Châu Văn Thống ở xã Hưng Phú, huyện Phước Long cho biết: 10 năm qua, chưa có năm nào thời tiết lại gây khó khăn cho nông dân như năm nay. Với hơn 1 ha lúa gieo trồng trên đất nuôi tôm, ông phải gieo sạ đến lần thứ 3 mới thành công. Hiện cây lúa đã trổ bông nhưng do ảnh hưởng của mặn và thiếu nước ngọt nên chắc chắn sẽ thiệt hại nhiều về năng suất:

"Cả chục năm rồi mà không có năm nào như năm nay, không có năm nào mà tháng 10 nắng liên tục, năm nào cũng còn mưa hết. Năm nay xúc ra xúc vô cả chục lần mà độ mặn vẫn còn, không chất lượng như mọi  năm. Ảnh hưởng là ba cái nước mặn đó, ít mưa quá nên không rửa mặn hết, nên lúa bị lép, không  chất lượng".

Đến thời điểm này, nông dân Bạc Liêu đã xuống giống dứt điểm vụ lúa trên đất nuôi tôm với diện tích gần 26.500ha, giảm hơn 4.000 ha so với kế hoạch đề ra. Bên cạnh đó, cũng do ảnh hưởng nắng nóng và xâm nhập mặn kéo dài nên có gần 8.000 ha lúa bị thiệt hại từ 70% trở lên. Đối với diện tích lúa còn lại dự báo có hơn 10 ngàn ha ở các huyện Phước Long, Hồng Dân, Vĩnh Lợi có nguy cơ thiếu nước ngọt, mặn xâm nhập; nắng nóng cũng làm độ mặn trên ruộng lúa tăng cao ảnh hưởng đến sinh trưởng của trà lúa trong thời gian tới, nhất là vào thời kỳ cuối vụ. Việc nuôi trồng thủy sản cũng đang gặp nhiều khó khăn, nhất là ở diện tích nuôi tôm quảng canh cải tiến kết hợp với hơn 110 ngàn ha đang vào thời điểm thả nuôi  vụ 1. Theo dự báo, nắng nóng kéo dài, bốc thoát hơi nên độ mặn trên vuông tôm, ao đầm có khả năng tăng lên 30 đến 35%0 , có nơi đặc thù sẽ lên tới 40%0. Khi ấy, mực nước trên vuông tôm cũng sẽ hạ thấp dẫn đến việc tiêu tốn nhiên liệu để bơm nước. Bên cạnh đó, người dân ven các kênh, rạch cũng gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt, sản xuất rau màu, kinh tế phụ.

Trước những khó khăn trên, ông Trần Quốc Hùng- Trưởng phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Phước Long kiến nghị: "Đề nghị tỉnh sớm hỗ trợ nguồn vốn chống hạn, xâm nhập mặn để nạo vét kênh thủy lợi cấp 2, cấp 3 để đảm bảo đủ nước phục vụ cho bà con nông dân. Đồng thời đề nghị Bộ Nông nghiệp và Chính phủ sớm xem xét đầu tư âu thuyền Ninh Quới và nạo vét 2 kênh luồng từ Sóc Trăng đổ về Bạc Liêu để đảm bảo đủ nước ngọt cho vụ Đông Xuân".

Theo ngành chuyên môn, do ảnh hưởng của hạn mặn nên năm nay vụ lúa Hè thu, Thu đông ở Bạc Liêu xuống giống trễ kéo theo vụ lúa Đông xuân cũng trễ theo. Chính vì vậy nguy cơ thiếu nước ngọt, ảnh hưởng mặn ở cuối vụ Đông xuân sẽ trầm trọng hơn nhiều năm qua, nhất là 9 ngàn ha lúa ở tam giác Ninh Qưới, huyện Hồng Dân có nguy cơ nước mặn biển Tây xâm nhập vào tháng 2 tới. Để vụ lúa Đông xuân thắng lợi, giảm thiệt hại, ngành nông nghiệp tỉnh đã chỉ đạo Thị xã Gía Rai và các huyện Hòa Bình, Vĩnh Lợi không xuống giống vụ lúa Đông xuân ở một số vùng có nguy cơ thiếu nước và nhiễm mặn cao. Bên cạnh đó, rút ngắn thời vụ gieo sạ để né hạn, mặn. Ở những nơi không đảm bảo rút ngắn được thời vụ gieo sạ thì sử dụng bộ lúa giống ngắn ngày chịu phèn, chịu khô hạn và chịu mặn để canh tác. Đối với diện tích nuôi trồng thủy sản thì vận động người dân tập trung gia cố bờ bao, cống bọng, nạo vét mương nội đồng để trữ được nước trên ao nuôi, nhất là ở địa bàn Thị xã Gía Rai.  Đặc biệt, cần theo dõi thông tin về điều tiết nước, dự báo thời tiết, tình hình dịch bệnh… để chủ động trong sản xuất.

Ông Lương Ngọc Lân, Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn  Bạc Liêu cho biết thêm: “ Trên diện tích nuôi trồng thủy sản đã phát động nhân dân phải củng cố ao đầm để đảm bảo điều kiện giữ nước tối thiểu từ 10 đến 15 ngày với mực nước từ 0,5 m trở lên để chống bốc thoát hơi thấm qua bờ để đảm bảo điều kiện sinh trưởng của con tôm tốt nhất để cho vụ một của nuôi tôm Bạc Liêu đạt thắng lợi, song song đó thì tỉnh cũng có dự trù một phần kinh phí nhất định để hỗ trợ nhiên liệu bơm tát cho nhân dân ở cái vùng sản xuất lúa cũng như nuôi trồng thủy sản. Thì cũng đề nghị Chính phủ hỗ trợ để sên vét lại hệ thống kênh mương cấp 2, cấp 3 vượt cấp và một số trục để tạo điều kiện cấp nước và thoát nước tốt nhất cho cái vùng sản xuất lúa ổn định của tỉnh cũng như cái vùng nuôi trồng thủy sản của tỉnh Bạc Liêu”.

Cũng theo ông Lương Ngọc Lân: Để chủ động nguồn nước phục vụ sản xuất và nuôi trồng thủy sản, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh đã thi công hơn 340 công trình thủy lợi, bao gồm: 3 tuyến kênh cấp I, cấp II và 75 tuyến kênh cấp III vượt cấp; 255 công trình kênh nội đồng và 13 đập ngăn mặn. Tổng kinh phí đầu tư thi công các công trình hơn 47 tỷ đồng, trong đó vốn huy động từ người dân gần 10 tỷ đồng. Hy vọng với những nỗ lực của tỉnh, Bạc Liêu sẽ vượt qua các khó khăn do thời tiết đang diễn ra hiện nay./.