Chưa đầy 2 tuần nữa là bước vào kỳ thi THPT Quốc gia 2019, điều thí sinh lo lắng nhất là những đổi mới của đề thi năm nay liệu có mang tính thực tiễn, ứng dụng cao, ít đánh đố học sinh?

Độ khó giảm so với năm 2018?

TS. Lê Trường Tùng, Chủ tịch Đại học FPT nhận xét: Năm 2017 đề thi được phản ánh là quá dễ dẫn đến tình trạng mưa điểm 10, còn đề thi năm 2018 lại quá khó đến mức nhiều chuyên gia cũng gặp khó khăn để giải và đã lộ ra gian lận điểm thi gây chấn động xã hội. Vì vậy, năm nay Bộ cũng sẽ lưu ý công tác làm đề thi để đảm bảo mức độ khó, dễ sao cho phù hợp. Theo đó, đề năm nay sẽ dễ hơn, chứ không khó như năm trước, và như vậy phổ điểm thi năm nay cũng sẽ cao hơn năm ngoái.

Theo ông Tùng, bắt đầu từ năm nay và những năm tới, xu hướng ra đề thi sẽ chủ yếu phục vụ cho mục đích thi tốt nghiệp (nếu gộp với mục tiêu tuyển sinh đại học thì phải có nhiều câu phân hóa), hơn nữa, các trường đại học đang tiến dần tới tự chủ trong tuyển sinh, tự tổ chức tuyển sinh riêng (không sử dụng kết quả kỳ thi THPT Quốc gia).

Theo các giáo viên cũng như các chuyên gia giáo dục, sự điều chỉnh này tương đối hợp lý. Đề thi minh họa năm nay nhằm đảm bảo thực hiện mục tiêu của kỳ thi, giải quyết các vấn đề tồn đọng của kỳ thi các năm trước. Đề thi năm 2019 sẽ không quá khó mà rải đều ở các cấp độ nhận thức, có những câu hỏi liên hệ thực tiễn.

Cụ thể, đối với đề thi môn Ngữ văn, xu hướng và cách thức ra đề thi những năm gần đây thông thường chú ý kiểm tra kiến thức lẫn kỹ năng. Những vấn đề được đặt ra trong đề văn ngày càng gần gũi và gắn bó với cuộc sống.

Thạc sĩ Huỳnh Thị Hoàng Dung (Trường ĐH Kiến trúc TP.HCM) so sánh đề thi minh họa 2019 và đề thi chính thức 2018, với môn Toán, đề minh họa năm nay phạm vi kiến thức tập trung ở lớp 12 lên đến 90%, tăng 10% so với năm 2018; kiến thức lớp 10 và 11 khoảng 10%. Những câu hỏi liên quan thực tiễn, đề thi minh họa chỉ có 3 câu. Các câu hỏi của đề thi chia làm 4 cấp độ nhận thức: nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Có 2 sự khác biệt giữa đề thi minh họa 2019 và đề thi chính thức 2018, đó chính là ở mức độ thông hiểu, tỉ lệ câu hỏi tăng lên 30% trong khi năm 2018 chỉ 20%. Ở câu hỏi vận dụng cao, đề thi chính thức 2018 chiếm 30%, đề thi minh họa 20%, từ 15 câu hỏi vận dụng cao ở đề thi chính thức năm 2018 thì năm nay ở đề minh họa chỉ 10 câu hỏi. Như vậy so với đề 2018 thì đề minh họa 2019 độ khó giảm nhiều.

Cô Nguyễn Thị Chuật, Tổ trưởng Tổ văn, trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hà Nội) cho biết: “Nếu đề thi chính thức tương đương đề thi thử thì tạm ổn. Đề thi sẽ có 3 phần: đọc hiểu, nghị luận xã hội và nghị luận văn học. Trong đề thi thử, ở phần đọc hiểu nội dung có thể sát với thời sự, nhưng bài văn thì khó liên hệ với thời sự, đời sống. Ví dụ, trong đề thi thử môn văn từ truyện ngắn “Vợ nhặt” (Kim Lân) yêu cầu học sinh liên hệ là hơi khó...”.

Nhiều học sinh lớp 12 Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hà Nội) mong muốn đề thi sẽ phù hợp với cấu trúc đề minh họa, không quá khó, vừa sức với học sinh. Đặc biệt là chỉ kiểm tra kiến thức lớp 12, chọn kiến thức phù hợp với thực tiễn, tạo điều kiện mở rộng con đường đỗ tốt nghiệp THPT cho học sinh.

Tăng tính ứng dụng, giảm“học vẹt”

Trả lời câu hỏi của báo chí về đề thi THPT Quốc gia năm 2019 sẽ ra như thế nào để tránh những bất cập của các năm trước? Ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng Bộ GD-ĐT khẳng định: Nội dung đề thi năm 2019 nằm trong chương trình THPT, chủ yếu là chương trình lớp 12 theo định hướng đánh giá năng lực người học, tăng cường các câu hỏi mở. Đặc biệt, đề thi có câu hỏi mang tính ứng dụng để phát huy sáng tạo của học sinh chứ không nặng về ghi nhớ máy móc các số liệu, sự kiện hay trả lời theo các khuôn mẫu có sẵn. Đề thi có các câu hỏi ở mức độ cơ bản, đáp ứng mục tiêu xét công nhận tốt nghiệp THPT và có các câu hỏi có tác dụng phân hóa ở mức độ hợp lý để hỗ trợ công tác tuyển sinh giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp; các câu hỏi được sắp xếp theo độ khó tăng dần giúp thí sinh thuận lợi khi làm bài.

“Bộ GD-ĐT xác định, quan trọng nhất của đề thi là phải đảm bảo chính xác, không sai, đánh giá được khách quan, chính xác, công bằng năng lực của học sinh. Trên cơ sở đó, chúng ta sử dụng vào mục tiêu xét tốt nghiệp và xét tuyển đại học” - ông Trinh nhấn mạnh.

Thầy Nguyễn Tuấn Anh (Hà Nội), giáo viên luyện thi online môn Toán cho biết, một trong những đặc điểm của thi trắc nghiệm là các thầy cô hay “cài bẫy” vào những câu hỏi lý thuyết. Vì thế, học sinh phải nắm vững kiến thức cơ bản của toàn bộ 4 chương của lớp 12 và ở lớp 11 học kỹ vào kiến thức: Xác suất, dãy số, đạo hàm và giới hạn. Hình học là về tính góc, tính khoảng cách.

Theo đánh giá của một số giáo viên dạy môn Tiếng Anh THPT, nội dung đề thi tham khảo 2019 chủ yếu nằm trong chương trình lớp 12. Phạm vi kiến thức trong đề: Các chuyên đề ngữ pháp phổ biến (Thì, mạo từ, câu bị động, câu điều kiện, mệnh đề nhượng bộ, danh động từ, câu gián tiếp) và từ vựng. Về độ khó và sự phân bổ kiến thức: Tổng quan về độ khó của đề bao gồm 60% cơ bản + 40% nâng cao./.