>> Công bố cách tính giá điện mới
Từ ngày 1/3/2009, giá điện được điều chỉnh tăng với mức tăng trung bình là 8,92% so với giá trung bình hiện nay, lên mức mới là 948,5 đồng/KWh – chưa tính thuế giá trị gia tăng. Trong cuộc sống hàng ngày, tăng giá bán hàng hoá dịch vụ luôn là chuyện lo lắng của mỗi người tiêu dùng, nhất là những người dân nghèo. Tuy nhiên, tăng giá điện lần này, những người nghèo vẫn bình ổn, vì vẫn được bù giá điện, việc bù giá được khấu trừ trực tiếp từ hóa đơn tiền điện hàng tháng.
Về nguyên tắc, giá bán lẻ điện cho sinh hoạt theo giá mới vẫn được tính theo bậc thang và áp dụng thống nhất chung trong cả nước, không phân biệt giữa khu vực thành thị và khu vực nông thôn. Tuy nhiên, các mức thang điện sử dụng tương ứng với các mức giá tiền thì được chia nhỏ hơn. Đáng chú ý là bậc thang điện sử dụng đầu tiên là 50 KWh – ta vẫn gọi tắt là 50 số điện, vẫn được bù giá khoảng 35% - 40%. Trong thực tế, các hộ nghèo, hộ khó khăn chỉ sử dụng điện ở mức dưới 50KWh mỗi tháng. Từ số điện thứ 51 trở đi đến số điện thứ 100, giá bán cũng mới bằng với giá thành bình quân sản xuất điện.
Với khu vực nông thôn, giá bán buôn điện cho từng bậc thang bằng giá bán lẻ của bậc thang đó trừ đi từ 25% tới nhiều nhất là 30%. Mức giảm trừ này nhằm bù vào những tổn thất điện năng và các chi phí hợp lệ cho quản lý, vận hành điện ở khu vực nông thôn.
Tại nơi mà các tổ chức kinh doanh điện nông thôn chưa đủ điều kiện thực hiện bán lẻ điện theo biểu giá điện sinh hoạt bậc thang ngay từ 1/3/2009, thì được phép lùi thời hạn áp dụng chậm nhất đến ngày 1/9/2009. Trong khoảng thời gian chờ đợi này, tạm thời tiếp tục áp dụng giá trần điện nông thôn là 700 đồng/ KWh – như mức quy định cũ. Như vậy, ở thị trường điện nông thôn giá điện cũng sẽ tính như thành thị theo cơ chế bậc thang, chỉ những người nghèo thực sự mới nhận được sự hỗ trợ giá điện ưu đãi ở 50 KWh điện đầu tiên.
Theo tính toán của Bộ Công Thương, tính chung, giá điện mới sẽ làm chi phí sử dụng điện tăng khoảng 13% và làm tăng 3% chi tiêu của mỗi hộ gia đình. Tuy nhiên, với các hộ nghèo, dùng dưới 50 KWh/tháng, do vẫn được bù giá nên tiền điện phải trả thêm chỉ là 2.500đ/tháng trong khi các hộ có điều kiện hơn, sử dụng nhiều hơn nữa sẽ phải trả thêm, như dùng từ 51 đến 100 số điện, mức trả thêm là 18.000đ/tháng, dùng dưới 200 số phải trả thêm 22.000đ/tháng hay dưới 300 KWh thì phải trả thêm 28.000 đ/tháng .v.v…
Như vậy, giá điện mới - về xu hướng là tăng trung bình 8,92% so với giá trung bình từ tháng 2 năm nay trở về trước, nhưng lại được phân chia rõ ràng hơn, hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo lâu nay chỉ sử dụng điện ở mức thấp. Những người có điều kiện kinh tế tốt, có thu nhập cao thì đương nhiên phải sử dụng điện theo giá chung chứ không thể được hỗ trợ từ ngân sách. Có nghĩa là cơ chế giá điện mới đồng nghĩa với việc giảm mạnh sự hỗ trợ bù giá 100 KWh điện đầu tiên một cách tràn lan, đồng loạt cho tất cả các hộ dân cả hộ nghèo, hộ giàu và rất giàu như hiện nay. Theo tính toán, từ 1/3/2009, có khoảng 2,4 triệu hộ dân sẽ được hưởng hỗ trợ giá điện thay vì 3,4 triệu hộ như trước đó.
Tuy nhiên, từ chuyện hỗ trợ giá điện cho các hộ nghèo như vậy, cũng thấy có nhiều băn khoăn. Đất nước đang trong tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, chỉ còn hơn chục năm nữa là đến thời hạn trở thành nước công nghiệp cơ bản mà hiện giờ có đến 2,4 triệu hộ dân chỉ sử dụng dưới 50 KWh điện/tháng thì quả là ít ỏi, chưa kể đến khá nhiều hộ sử dụng dưới 100 số điện. Đành rằng cần phải tiết kiệm điện khi chúng ta còn rất thiếu điện, nhưng tiết kiệm điện không phải là không sử dụng hay giảm sử dụng điện. Tiết kiệm điện là sử dụng điện một cách hiệu quả nhất vào phát triển kinh tế xã hội./.
