Siết chặt điều kiện kinh doanh ngân hàng mô, dịch vụ mang thai hộ

Thảo luận tại Quốc hội về dự án Luật sửa đổi, bổ sung danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư, chiều 17/11, đại biểu Lê Thị Yến (đoàn Phú Thọ) đề nghị không bãi bỏ một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện, trong đó có ngân hàng mô và dịch vụ thực hiện kỹ thuật mang thai hộ.

Đại biểu Lê Thị Yến

“Trên thực tế, dịch vụ kinh doanh ngân hàng mô rất cần thiết, đang tồn tại và phổ biến ở các nước, để nhằm đáp ứng nhu cầu điều trị của các cơ sở y tế cũng như của người dân, chất lượng của dịch vụ tiếp nhận, bảo quản, lưu giữ mô (lưu giữ tinh trùng, trứng, máu cuống rốn, xương, gân, màng ối,...). Chất lượng của dịch vụ này sẽ quyết định đến chất lượng chữa bệnh của người dân. Vì thế, ngành kinh doanh dịch vụ ngân hàng mô phải là ngành kinh doanh có điều kiện để đảm bảo chất lượng chăm sóc sức khỏe của nhân dân”, bà Yến nhấn mạnh.

Theo bà Yến, việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo thì vẫn được phép, nhưng cần những quy định chặt chẽ.  “Các cơ sở y tế cả công và tư vẫn được phép thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì muc đích nhân đạo và có thu phí dịch vụ. Bên cạnh đó, các kỹ thuật này ảnh hưởng trực tiếp tới sinh mạng và sức khỏe không chỉ của người mẹ mà còn của cả thai nhi. Do vậy, việc kinh doanh dịch vụ kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo không phải là ngành, nghề kinh doanh bị cấm, nhưng cần quy định điều kiện rất chặt chẽ”, đại biểu đoàn Phú Thọ nêu quan điểm.

Chia sẻ ý kiến này, đại biểu Ngô Thị Kim Yến (đoàn Đà Nẵng) cũng cho rằng, mang thai hộ phải là ngành kinh doanh có điều kiện.

Bà Kim Yến lý giải: Thực tế hiện nay dịch vụ kinh doanh này đang tồn tại và thực hiện việc tiếp nhận, bảo quản, lưu trữ mô như tinh trùng, trứng, máu và thời gian gần đây lưu trữ tế bào gốc, và đặc biệt thực tế có nhiều các nhu cầu, những người sau khi phẫu thuật muốn lưu trữ thân thể của mình sau khi chết vẫn có thể đầy đủ thì muốn dịch vụ lưu trữ mô như xương. Cho nên yêu cầu thực tế về việc tiếp nhận, bảo quản và lưu trữ mô đang rất cần thiết, đề nghị kinh doanh dịch vụ này là một trong những kinh doanh có điều kiện.

Đại biểu Kim Yến cũng cho hay, theo Luật hôn nhân và gia đình, cấm mang thai hộ vì mục đích thương mại, chỉ cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo với các quy định rất chặt chẽ, để làm được điều này cần phải sử dụng dịch vụ thực hiện kỹ thuật mang thai hộ và phải trả tiền cho dịch vụ kỹ thuật đó. Do đó, việc kinh doanh dịch vụ kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo không phải là ngành, nghề kinh doanh bị cấm và dịch vụ này cần được quy định có điều kiện.

Tuy nhiên, theo bà Kim Yến, để thể hiện tính bao quát hơn, cần sửa lại là kinh doanh dịch vụ kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm và dịch vụ kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.

Cấm mang thai hộ vì mục đích thương mại

Đại biểu Vũ Thị Nguyệt (đoàn Hưng Yên) không đồng tình với việc bãi bỏ hai ngành, đó là ngành kinh doanh dịch vụ ngân hàng mô và ngành kinh doanh dịch vụ kỹ thuật mang thai hộ.

Về ngành kinh doanh dịch vụ ngân hàng mô, đại biểu Nguyệt nhấn mạnh: Y học tái tạo đang phát triển ở hiện tại và sẽ phát triển rất mạnh mẽ trong tương lai. Kỹ thuật này sử dụng công nghệ và những trang thiết bị, máy móc tiên tiến trên thế giới. Mục đích của việc sử dụng mô hay y học tái tạo để đáp ứng nhu cầu của xã hội, mong muốn được áp dụng tiến bộ mới nhất về tế bào gốc, về mô nhằm điều trị một số bệnh hiểm nghèo và phức tạp.

Theo bà Nguyệt, cần phân biệt rõ 2 khía cạnh: Luật cấm kinh doanh mô hay luật cấm kinh doanh dịch vụ kỹ thuật có liên quan tới sàng lọc, thu thập, xử lý và lưu trữ mô.

Đại biểu đoàn Hưng Yên đề nghị, luật cần quy định cấm mang thai hộ vì mục đích thương mại và cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Điều này đã được quy định rất rõ ràng và chặt chẽ trong Luật Hôn nhân và gia đình. “Việc mang thai hộ phải sử dụng các kỹ thuật hỗ trợ và đương nhiên phải trả chi phí. Như vậy, tôi đề nghị nên giữ lại ngành này là ngành kinh doanh có điều kiện để các cơ sở y tế cung cấp dịch vụ này hoàn thiện, nâng cao điều kiện trang thiết bị, trình độ nhân lực để phục vụ tốt hơn nhu cầu chính đáng của người dân”, bà Nguyệt nêu quan điểm.

Giải đáp các kiến nghị của đại biểu Quốc hội, ông Nguyễn Chí Dũng - Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư – nhấn mạnh: Việc bãi bỏ ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện thì phải được thực hiện phù hợp với tiêu chí và mục đích quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nhằm bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, sức khỏe của cộng đồng…

“Cũng không phải gấp gáp, không phải thiếu thời gian, quá vội vàng mà chúng tôi làm thiếu trách nhiệm…”, ông Dũng phân trần. “Có nhiều đại biểu nêu về hai lĩnh vực không đồng ý bãi bỏ ngân hàng mô và mang thai hộ. Việc này chúng tôi đã hội ý Ban soạn thảo và đã xin ý kiến thống nhất các bộ, ngành và đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ đồng ý tiếp thu tất cả các ý kiến không bỏ hai lĩnh vực này ra khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện,” Bộ trưởng kết luận./.