Qua các cuộc kháng chiến chống kẻ thù chung của hai nước Việt Nam và Campuchia, đặc biệt là giai đoạn giúp nhân dân Campuchia đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot, đã có hàng vạn cán bộ, chiến sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam anh dũng hy sinh trên đất Campuchia. Việc tìm kiếm, cất bốc và hồi hương hài cốt các liệt sĩ được Chính phủ hai nước xác định là nhiệm vụ vô cùng quan trọng, thể hiện tình cảm, trách nhiệm uống nước nhớ nguồn của cả hai dân tộc.
Theo số liệu được trao đổi tại phiên họp lần thứ 11 sáng 12/6 tại Phnom Penh giữa Ủy ban Chuyên trách hai Chính phủ Việt Nam và Campuchia về phối hợp tìm kiếm, cất bốc, hồi hương hài cốt liệt sĩ Việt Nam hy sinh tại Campuchia trong các thời kỳ chiến tranh, từ năm 2000 đến nay hai bên đã phối hợp tìm kiếm, quy tập được hơn 14.500 hài cốt.
 |
Hai bên ký kết phối hợp tìm kiếm hài cốt liệt sỹ Việt Nam |
Trong giai đoạn mùa khô 2011 – 2012, hai bên đã phối hợp tìm kiếm, hồi hương được 585 hài cốt liệt sĩ; công tác tổ chức lễ tiễn đưa, đón nhận hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam rất chu đáo, trang nghiêm, phù hợp với truyền thống, phong tục tập quán của hai dân tộc. Số nắm được đến hiện nay còn khoảng hơn 5.000 hài cốt liệt sĩ Việt Nam nằm lại trên đất Campuchia.
Đại tướng Pol Saruon, Tổng Tư lệnh Quân đội Hoàng gia, Chủ tịch Ủy ban Chuyên trách Chính phủ Campuchia khẳng định, phía Campuchia sẽ nỗ lực hết sức, tạo điều kiện tìm kiếm, cất bốc và hồi hương hài cốt các liệt sỹ Việt Nam. Chỉ cần phía Việt Nam xác định được thông tin, vị trí và có bản đồ về nơi hy sinh của các liệt sĩ, thì dù bất cứ ở đâu công việc tìm kiếm, cất bốc đều có thể tiến hành được. Phía Campuchia chủ động đề xuất Việt Nam tăng số lượng các đội, nhóm chuyên trách, để việc tìm kiếm, cất bốc các hài cốt liệt sĩ có thể được thực hiện ngay cả trong mùa mưa.
Thượng tướng Nguyễn Thành Cung, Chủ tịch Ủy ban Chuyên trách của Chính phủ Việt Nam ghi nhận, Nhà nước, Quân đội và nhân dân Việt Nam vô cùng trân trọng sự giúp đỡ nhiệt tình của Campuchia trong công tác đặc biệt này thời gian qua. Tuy nhiên, việc tìm kiếm, cất bốc và hồi hương số hơn 5.000 hài cốt liệt sĩ Việt Nam còn lại trên đất Campuchia chắc chắn sẽ còn rất lâu dài vì càng về sau công tác tìm kiếm, quy tập càng khó khăn phức tạp, do thiếu thông tin và địa hình có nhiều thay đổi.
Cuối phiên họp, lãnh đạo Ủy ban Chuyên trách hai Chính phủ Việt Nam và Campuchia đã ký biên bản thỏa thuận lần thứ 11 về nội dung phối hợp giai đoạn 2012-2013, trong đó đặt mục tiêu phấn đấu tìm kiếm, cất bốc và hồi hương khoảng 800 hài cốt liệt sĩ Việt Nam.
Phía Việt Nam cũng thông báo và mời Campuchia cử đại biểu tham dự Hội nghị Tổng kết cấp Nhà nước về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ Việt Nam tại Campuchia và Lào dự kiến sẽ diễn ra trong tháng 10/2012 tại Hà Nội./.