Trong những năm gần đây hoạt động tuần tra song phương giữa Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai và Bộ đội biên phòng tỉnh Vân Nam – Trung Quốc được diễn ra thường xuyên trên tinh thần hợp tác hữu nghị, tôn trọng độc lập chủ quyền của nhau. Qua quá trình tổ chức phối hợp tuần tra song phương, hai lực lượng bảo vệ biên giới đã kịp thời trao đổi thông tin và giải quyết nhiều vụ việc phát sinh ngay tại cơ sở để giữa nguyên hiện trạng đường biên và các cột mốc.
Tuyến biên giới Quốc gia thuộc địa phận tỉnh Lào Cai giáp với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), dài hơn 184 km. Đây tuyến biên giới trên đất liền, nhân dân hai bên có nhiều mối quan hệ gắn bó lâu đời. Tuy nhiên, đây cũng là những nguyên nhân khách quan làm nảy sinh các hoạt động vi phạm Quy chế biên giới, như, vượt biên sang khai thác rừng trái phép, chăn thả gia súc - xâm canh hay buôn lậu và buôn bán người. Chính vì vậy mà từ tháng 11 năm 2005, Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh Lào Cai đã tổ chức hội đàm với đoàn đại biểu Bộ đội biên phòng Khu Mông Tự - Thuộc Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc, chủ động đưa ra nội dung thiết lập chế độ gặp gỡ, hội đàm nhằm giải quyết các vấn đề nảy sinh trên biên giới và phối hợp song phương tuần tra bảo vệ biên giới.
Biên phòng Bản Lầu là đồn đầu tiên của lực lượng Biên phòng thực hiện qui chế tuần tra song phương. Theo hình thức luân phiên mỗi tháng một lần. Kết thúc mỗi buổi tuần tra, hai bên lại cùng nhau tổ chức rút kinh nghiệm, đề ra chủ trương, giải pháp và thống nhất về thời gian, quân số cho lần tuần tra song phương tiếp theo. Qua công tác này, hai bên đã tuyên truyền đến nhân dân trong khu vực thực hiện nghiêm chỉnh các hiệp định, hiệp nghị, quy chế biên giới, góp phần xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định và phát triển...
Trung tá Bùi Thế Nghi - Đồn trưởng đồn Biên phòng Bản Lầu - Lào Cai cho biết: “Thông qua tuần tra song phương, giải quyết được rất nhiều vấn đề. Thứ nhất là giải quyết cái công việc ngay từ cơ sở, những vấn đề phát sinh ngay từ biên giới như: nhân dân trồng quá canh sang thì hàng tháng chúng tôi tuần tra phát hiện tuyên truyền giáo dục cho nhân dân để nhân dân nhận thức được đường biên mốc giới và tự giác trồng đúng qui định. Thứ hai là phát hiện các vụ việc xuất nhập cảnh trái phép cũng như là các vụ việc khác thì hai bên tập trung xử lý ngay tại cơ sở”.
Cho đến nay, tất cả các đồn Biên phòng ở tỉnh Lào Cai đều đã áp dụng mô hình tuần tra song phương với lực lượng Bộ đội biên phòng Trung Quốc. Từ khi tổ chức tuần tra song phương đến nay rất nhiều vụ việc phát sinh trên khu vực biên giới đã được giải quyết ngay từ cơ sở, khắc phục được tình trạng “bé xé ra to”... Công tác tuần tra song phương cũng đã góp phần không nhỏ đưa công tác phân giới cắm mốc trên thực địa của tỉnh Lào Cai hoàn thành sớm nhất cả nước vào năm 2008.
Đại tá Bùi Đức Hạnh - Chỉ huy trưởng Bộ đội biên phòng tỉnh Lào Cai cho biết: “Hiện nay, chúng tôi triển khai trên tất cả các đồn biên phòng trên tuyến đất liền, cứ một tháng chúng tôi tổ chức tuần tra song phương một lần. Lực lượng gồm các đồng chí chỉ huy đồn, các đồng chí chỉ huy cấp đội và chiến sỹ. Ngoài cái lực lượng Biên phòng của hai nước, chúng tôi huy động lực lượng dân quân địa phương của hai bên và có cả cấp ủy, chính quyền của các xã biên giới tham gia tuần tra song phương. Trong tuần tra song phương mục đích là bảo vệ biên giới đặc biệt là phát hiện những cái hoạt động vi phạm trên tuyến biên giới để cùng uốn nắn nhân dân hai bên biên giới”.
Sáng kiến phối hợp tuần tra song phương do Bộ chỉ huy Biên phòng tỉnh Lào Cai đề xuất hiện nay đã được Bộ tư lệnh bộ đội Biên phòng Việt Nam cho phép nhiều đồn biên phòng trên cả nước triển khai áp dụng. Công tác này, đang trở thành mô hình điểm được lực lượng chức năng hai nước tích cực phối hợp thực hiện nhằm phục vụ cho sự ổn định và phát triển chung khu vực biên giới./.
