Nhà nghiên cứu Phan Hồng Giang qua đời

Ngày 10/9, theo thông tin từ nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát, nhà nghiên cứu Phan Hồng Giang đã qua đời tại tại nhà riêng vào 6 giờ 57 phút ngày 10/9. Ông hưởng thọ 82 tuổi.

Nhà nghiên cứu Phan Hồng Giang tên thật là Nguyễn Đức Hân, sinh năm 1941 ở Nghệ An. Ông từng học tiếng Nga tại Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, sau đó là sinh viên Khoa văn, Đại học Tổng hợp Moskva (Nga). Ông có thời gian công tác ở nhiều cơ quan như Trường Viết văn Nguyễn Du, Nhà xuất bản Văn học, Nhà xuất bản Thế giới, giữ chức Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, Phó Chủ tịch Hội đồng Văn học dịch của Hội Nhà văn Việt Nam.

Ông là con trai thứ của nhà phê bình Hoài Thanh - người được mệnh danh là "nhà phê bình số một" trên văn đàn Việt Nam thế kỷ 20. Ông cũng là chồng của nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát.

Sinh thời, nhà nghiên cứu Phan Hồng Giang cho biết chính cha ông đã là nguồn cảm hứng để ông tiếp nối sự nghiệp của cha. Trước khi đến với sự nghiệp dịch thuật, Phan Hồng Giang nghiên cứu và phê bình văn học.

Nói về đóng góp của nhà nghiên cứu Phan Hồng Giang, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam viết: "Vốn kiến thức sâu rộng, tư duy logic đầy khám phá, cách nhìn luôn mới mẻ và thái độ làm việc khoa học đã làm nên cốt cách học giả của tiến sĩ Phan Hồng Giang. Những bài viết và những công trình nghiên cứu của ông vừa mang tính kinh viện, vừa mang tính đương đại và đầy dự báo".

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cho hay, khi sinh thời nhà nghiên cứu Phan Hồng Giang từng tâm sự: "Tuy vốn không thích nói những lời có vẻ to tát, tôi vẫn muốn bày tỏ lòng mong mỏi những người cầm bút chúng ta trước khi và trong khi cầm bút, hãy tuyên chiến với căn bệnh trầm kha vô cảm đang lây lan khắp xã hội. Hãy chia sẻ tình thương với từng số phận con người, hãy là một công dân biết canh cánh lo toan cùng dân tộc trước vận mệnh của đất nước này, hôm nay và mai sau”.

Ngoài phát triển sự nghiệp phê bình văn học, ông còn có những đóng góp xuất sắc trong vai trò một nhà nghiên cứu văn hóa, một dịch giả từng dịch nhiều tác phẩm nổi tiếng của văn học Nga. Phan Hồng Giang đã dịch nhiều tác phẩm văn học Nga kinh điển sang tiếng Việt như "Truyện ngắn Chekhov", "Đaghextan của tôi" (Rasul Gamzatov), "Cánh buồm đỏ thắm" (Aleksandr Grin), "Nàng Lika" (Ivan Alekseyevich Bunin).

Năm 2012, ông nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật cho các cuốn: "Ghi chép về tác giả và tác phẩm", "Chung quanh một số vấn đề văn hóa nghệ thuật". Ở tuổi 82, nhà nghiên cứu Phan Hồng Giang ra mắt cuốn sách mới nhất "Một góc nhìn về văn hóa, nghệ thuật và đời sống", phân tích nhiều khía cạnh khác nhau về đời sống bằng một thái độ của một trí thức có trách nhiệm./.