Ông Phùng Tiến Dũng, Trưởng phòng Dự báo thủy văn Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ - Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia đã có trao đổi về tình hình ngập mặn ở các tỉnh phía Nam.

PV: Thưa ông, tình trạng xâm nhập mặn ở các tỉnh phía Nam hiện nay đang diễn biến ra sao?

Ông Phùng Tiến Dũng: Trong những tháng đầu mùa khô năm 2018-2019, khu vực ĐBSCL có độ sâu xâm nhập mặn ở mức cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN), cao hơn mùa khô 2017-2018. Tuy nhiên đỉnh mặn chỉ duy trì trong thời gian ngắn vào các ngày triều cường sau đó lại giảm theo triều.

Đầu mùa khô năm 2018-2019, khu vực ĐBSCL có độ xâm nhập mặn cao. (Ảnh minh họa, nguồn: KT)

Ông Phùng Tiến Dũng: Theo đánh giá của các chuyên gia về BĐKH thì những kịch bản của BĐKH mà ĐBSCL đang phải gánh chịu không còn là sự nhận diện mà là hệ lụy hiện hữu. Nếu như 1 thế kỷ nữa, nhiệt độ nước biển tại Việt Nam tăng 3 độ C. Mực nước biển vùng ĐBSCL tăng từ 55 – 75 cm, sẽ khiến cho 40% tổng diện tích ĐBSCL bị ngập nước. Việc nước biển dâng, xâm mặn sẽ khiến cho 45% diện tích vùng ĐBSCL bị nhiễm mặn vào năm 2030. BĐKH đã tác động đến ĐBSCL điển hình trong đợt hạn mặn lịch sử mùa khô năm 2015-2016 ở ĐBSCL đã làm hầu hết các cửa sông tại BĐSCL bị xâm mặn từ 50 km đến 70 km, đặc biệt, sông Vàm Cỏ có lúc xâm mặn hơn 90km gây thiệt hại lớn đến KTXH.

Ông Phùng Tiến Dũng:Do tác động của El Nino đến nước ta đã làm cho nhiệt độ trên cả nước đều có xu hướng tăng, hầu hết các tháng chính Đông là tháng 12, tháng 1 và tháng 2 nhiệt độ đều cao hơn so với trung bình từ 1-1,5 độ, lượng mưa trong tháng 1,2,3 ở khu vực Tây Nguyên phổ biến thấp hơn so với TBNN. Lượng dòng chảy trên các sông chính ở khu vực Tây Nguyên phổ biến thiếu hụt từ 10-35%, một số sông thiếu hụt nhiều hơn. Do đó đã xảy ra khô hạn thiếu nước cục bộ tại một số vùng tại khu vực Tây Nguyên.

PV: Thưa ông, thời tiết hạn hán, nắng nóng và xâm nhập mặn sẽ gây ảnh hưởng như thế nào tới cuộc sống của người dân, đặc biệt là ảnh hưởng thế nào tới nông nghiệp?

Ông Phùng Tiến Dũng: Hạn hán, nắng nóng làm cạn kiệt nguồn nước sinh hoạt và tưới tiêu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp. Hậu quả là sản lượng và nguồn cung cấp lương thực bị ảnh hưởng, nếu tình trạng hạn hán kéo dài thì nhiều vùng sản xuất nông nghiệp có thể bị mất trắng, ảnh hưởng đến đời sống xã hội.

Khi hạn hán nắng nóng kết hợp với xâm nhập mặndẫn đến thiếu nước ngọt cung cấp cho cây lúa, ảnh hưởng đến năng suất, thậm chí khi xâm nhập mặn sâu thì nhiều diện tích lúa sẽ chết không thể cứu vãn. Khi xâm nhập mặn kéo dài còn gây ảnh hưởng đến lịch thời vụ của vụ tiếp theo do không chủ động được nguồn nước ngọt để xuống giống.

PV: Ông có khuyến cáo gì cho người dân khi đối mặt với những hiện tượng thời tiết cực đoan như vậy?

Ông Phùng Tiến Dũng: Các cấp chính quyền và người dân cần liên tục theo dõi, cập nhật các bản tin dự báo, cảnh báo khô hạn, xâm nhập mặn để có các biện pháp chủ động ứng phó.

Tuyên truyền, vận động nhân dân hiểu rõ tình hình diễn biến thời tiết khô hạn, thiếu nước để nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm và chuyển đổi cơ cấu cây trồng hợp lý.

Điều tiết vận hành các công trình thủy lợi để điều tiết và phân phối nước hợp lý. Phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, hộ dùng nước trong khai thác sử dụng nước.

Xâm nhập mặn là một hiện tượng không dễ để quan sát và người dân chỉ biết khi gây ra thiệt hại cho nông nghiệp. Do vậy người dân cần thường xuyên cập nhật thông tin về số liệu độ mặn trước khi lấy nước vào đồng.

PV: Xin cảm ơn ông!./.