Trước hiện tượng thủy sản chết hàng loạt trên vùng biển Hà Tĩnh thời gian gần đây, cơ quan chuyên môn kết luận nước biển bị nhiễm độc, nhưng chất độc gì thì chưa rõ. Ngay sau đó, một ngư dân phát hiện hệ thống ống xả thải của dự án này dưới đáy biển, nghi vấn cá chết là bắt nguồn từ đây.Qua khảo sát, lực lượng biên phòng Hà Tĩnh xác nhận, chất xả thải mà ngư dân báo cáo lại chỉ là nước sinh hoạt của Formosa.Điều đáng nói là hiện tượng cá chết không chỉ ở vùng biển Hà Tĩnh mà còn lan ra tại Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế. Dư luận hoang mang, nghi vấn cá bị nhiễm chất độc, độc tố của nó phải cực mạnh, có thể là hóa chất bị đổ ra biển.
Chất xả thải xuống đáy biển là nước sinh hoạt? |
Vấn đề tiếp tục nóng lên trong dư luận, ngư dân tên Nguyễn Xuân Thành (36 tuổi, trú tại thôn Ba Đồng, P. Kỳ Phương, TX.Kỳ Anh, Hà Tĩnh) phát hiện dưới đáy biển Vũng Áng có một đường ống dẫn nước thải khổng lồ. Anh Thành cho biết, hệ thống ống xả nước xuống biển của Formosa có cách đây hơn 2 năm, nhưng xả mạnh và có dấu hiệu lạ bắt đầu từ ngày 29/3 đến 4/4. Trong một đợt lặn xuống biển bắt cá thì anh phát hiện sự bất thường này.Cũng theo anh Thành, đường ống nước được chôn dưới đất chạy dài từ dự án Formosa, chảy ra biển. Chiều dài của đường ống khoảng 1,5 km; đường kính 1,1 m. Một đầu của đường ống nối từ khu vực dự án Formosa (khu kinh tế Vũng Áng, TX. Kỳ Anh, Hà Tĩnh), đầu còn lại nối liền với 3 đoạn đường ống nhỏ (mỗi đoạn dài khoảng 2 m, đường kính khoảng 40 cm).
Cá chết hàng loạt trên biển Kỳ Anh, nguyên nhân được cho là bị nhiễm độc nguồn nước |
Điều dư luận quan tâm nữa, gần đây Cty FHS nhập 297 tấn hóa chất lớn để xử lý đường ống. Đại diện Cty FHS cũng xác nhận việc này nhưng vẫn khẳng định đây không phải là nguyên nhân gây ra sự việc, vì các số liệu tại trạm quan trắc tự động thể hiện điều này. Tất cả đều có nhật ký làm việc, vận hành tự động của nhà máy ghi lại.
Hệ thống ống dẫn nước kéo dài. |
Để tìm hiểu cụ thể, ngày 22/4/2016, PV Infonet đã xâm nhập vào khu dự án Formosa, khi bước chân vào, đập trước mắt một dự án khổng lồ, các hệ thống nhà máy nối đuôi nhau, kéo dài chằng chịt như một mê cung. Tại các cổng ra vào được kiểm tra chặt chẽ bằng thẻ quẹt, lực lượng bảo vệ trực kín tại các chốt. Mọi di động ra vào dự án đều được theo dõi, báo cáo từng phút. Thậm chí 2 ngày nay, Formosa ‘’cấm cửa’’ luôn báo chí.
Đi về phía đông, khu vực xử lý chất thải của dự án, rộng mênh mông, khép kín. Hệ thống ống dẫn nước sinh hoạt, chất thải, đường thoát lũ nối dài ra tận biển hàng nghìn mét. Đường thoát lũ ô tô tải đi lọt, hệ thống ống dẫn nước là những ống có kích thước lớn "một người ôm không xuể".Một công nhân làm việc tại khu công nghiệp Vũng Áng cho phóng viên Infonet biết, hệ thống nước thải của dự án được chôn ngầm dưới đất, đường đi của nó chỉ có người thực hiện dự án và lãnh đạo mới nắm rõ. Vì thế, bản thân chất thải đi về đâu, đã qua xử lý chưa, độc hại không, họ cũng không rõ.Sao chỉ có Bộ vào cuộc mà tỉnh chưa có động thái gì?Liên tiếp mấy ngày nay (từ 20-22/4), nhiều đoàn của Bộ như Bộ NN&PTNT, Bộ TN&MT... về Hà Tĩnh để tìm hiểu, khảo sát thực tế hiện tượng cá chết, tìm nguyên nhân, thì phía lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh vẫn ‘dậm chân tại chỗ’’ chưa có động thái gì. Lãnh đạo tỉnh chưa có cuộc thị sát thực tế, có chăng chỉ là cơ quan chuyên môn lấy mẫu nước, cá để đi xét nghiệm.Ông Lê Minh Đạo, Chánh văn phòng UBND tỉnh cho biết, khi xuất hiện cá chết hàng loạt, tỉnh đã có chỉ đạo các ban, ngành địa phương khảo sát thực tế và tìm hiểu nguyên nhân. Còn phía lãnh đạo tỉnh thì vừa mới được bầu xong, cụ thể như bầu Chủ tịch UBND tỉnh, rồi 2 Phó Chủ tịch UBND tỉnh.
Hệ thống nhà máy xử lý chất thải của công ty, rất rộng lớn |