Khi châu Âu hướng tới từ bỏ năng lượng Nga để trừng phạt nước này vì chiến dịch quân sự ở Ukraine, nhu cầu về LNG của lục địa này đã tăng lên mức chưa từng có.
Mỹ hiện là nước xuất khẩu LNG lớn nhất thế giới, tuy nhiên các giới hạn về chính trị, kinh tế và kỹ thuật khiến nước này chưa thể trở thành “vị cứu tinh” toàn diện về vấn đề năng lượng. Tình trạng thiếu năng lực xuất khẩu tại Mỹ đang làm tắc nghẽn nguồn cung LNG sang châu Âu và phần còn lại của thế giới.
Trong khi đó, các nhóm hoạt động khí hậu cho rằng tăng cường xuất khẩu LNG là một cách tiêu cực để đối phó với cuộc khủng hoảng năng lượng ở châu Âu.
“Đây là một biện pháp đầy rủi ro ở phía trước đối với nhu cầu năng lượng và khí hậu của chúng ta”, Robin Schneider, Giám đốc Điều hành của nhóm phi lợi nhuận Texas Campaign for the Environment, nói.
Khủng hoảng năng lượng ở châu Âu
Giá khí đốt tự nhiên tăng vọt đã ảnh hưởng đến châu Âu kể từ khi khu vực này tìm cách giảm sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga. Nga đã giảm nguồn cung khí đốt sang châu Âu qua đường ống Dòng chảy phương Bắc 1.
Trong tuần trước, giá khí đốt đã tăng 25% sau khi Tập đoàn Gazprom của Nga tuyên bố sẽ giảm lưu lượng khí đốt qua đường ống Dòng chảy phương Bắc 1 xuống còn 33 triệu m3 mỗi ngày, bằng khoảng 20% công suất đường ống, từ ngày 27/7. Vào tháng 5, Nga đã đáp trả các lệnh trừng phạt của châu Âu bằng cách ngăn chặn hoàn toàn các dòng khí đốt đến châu Âu thông qua đường ống Yamal-Europe.
Các quốc gia châu Âu đang nỗ lực tích trữ đủ khí đốt khi mùa đông đang tới gần. Nhiều nước lo ngại rằng nguồn năng lượng sẽ cần được phân bổ đều cho cả hộ gia đình và doanh nghiệp, đồng thời cuộc khủng hoảng năng lượng có thể gây ra suy thoái kinh tế. Châu Âu sử dụng khí đốt tự nhiên để sưởi ấm, sản xuất điện và sử dụng trong ngành công nghiệp.
Mỹ khó cứu châu Âu khỏi khủng hoảng năng lượng
Để đáp ứng nhu cầu khí đốt tự nhiên của châu Âu, Mỹ đã củng cố vị trí là nhà xuất khẩu LNG lớn nhất thế giới trong nửa đầu năm 2022, theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA). Ước tính, xuất khẩu LNG trung bình hàng ngày của Mỹ tăng 12% trong 6 tháng qua.
Sau khi thay thế châu Á trở thành nhà nhập khẩu LNG hàng đầu của Mỹ, Anh và EU đã nhận được 71% lượng hàng xuất khẩu và đang phải trả một khoản tiền lớn cho LNG. Một số nhà sản xuất thậm chí đã phá vỡ hợp đồng với các nước đang phát triển để chuyển hướng cung cấp nhiên liệu sang châu Âu nhằm thu về lợi nhuận cao hơn bất chấp các khoản phạt.
Theo Eugene Kim, Giám đốc tại bộ phận nghiên cứu khí đốt châu Mỹ của công ty Wood Mackenzie, Mỹ đã nổi lên như một trong những nhà cung cấp LNG an toàn duy nhất cho châu Âu.
Khi Tổng thống Joe Biden hồi tháng 3 đã cam kết sẽ xuất khẩu nhiều LNG hơn sang châu Âu, Mỹ đang tăng đáng kể công suất khai thác LNG. Ngoài ra, do phụ thuộc vào đường ống khí đốt từ Nga, phần lớn châu Âu thiếu cơ sở hạ tầng nhập khẩu đầy đủ ngay cả khi Mỹ có thể xuất khẩu nhiều LNG hơn.
Trong ngắn hạn, xuất khẩu LNG của Mỹ dự kiến sẽ giảm đáng kể do một trong những nhà máy lớn nhất của Mỹ sản xuất LNG bị nổ vào tháng 6 ở bờ Vịnh Texas.
“Giả sử mọi thứ được tăng cường hoàn toàn vào năm 2023, chúng tôi vẫn đạt mức tối đa 12 tỷ feet khối LNG một ngày. Không có dự án mới nào có thể làm tăng đáng kể lượng xuất khẩu LNG của chúng tôi cho đến khi các dự án tiếp theo được triển khai”, nhà phân tích Eugene Kim nói thêm.
Năng lực sản xuất LNG của Mỹ hiện phần lớn bị ràng buộc trong các hợp đồng dài hạn với các quốc gia ngoài châu Âu và việc đầu tư cơ sở hạ tầng tiếp theo sẽ chưa thể thực hiện cho đến năm 2024 hoặc muộn hơn. Ngay cả khi đó, Mỹ vẫn không đủ năng lực để cung cấp nhiên liệu cho châu Âu, ông Kim giải thích.
Ngoài những hạn chế về năng lực khai thác sản lượng LNG, các nhóm người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ đang phải chịu giá cao hơn do xuất khẩu LNG của nước này tăng mạnh.
Khó khăn khi khai thác LNG
Việc mở rộng năng lực khai thác LNG của Mỹ cũng vấp phải sự phản đối từ các nhà hoạt động khí hậu trong nước và quốc tế.
Các nhóm hoạt động khí hậu cho rằng việc mở rộng cơ sở hạ tầng LNG cần thiết để tăng xuất khẩu đồng nghĩa với việc đổi mới các mục tiêu hiện tại nhằm giảm phát thải nhiên liệu hóa thạch.
Họ chỉ ra rằng LNG chiếm 1/3 lượng khí thải carbon của Mỹ, bao gồm gần 1/2 lượng khí thải metan. Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu đã dán nhãn metan là nguyên nhân chính gây ra khủng hoảng khí hậu.
Bên cạnh đó, theo nhiều nghiên cứu, quá trình khai thác và hóa lỏng khí tự nhiên có thể cực kỳ nguy hiểm và gây ô nhiễm. Ngoài metan, quá trình khai thác LNG có thể giải phóng các chất gây ung thư và các chất hóa học có hại khác.
Bất chấp những rủi ro về khí hậu, EU đã đưa LNG vào danh sách các khoản đầu tư bền vững và các nhà xuất khẩu khí đốt của Mỹ đã ký một loạt hợp đồng để đáp ứng nhu cầu của châu Âu.
Theo ông Kim, đã có sự thay đổi trong các ưu tiên năng lượng của châu Âu.
Chuyên gia Schneider lưu ý rằng châu Âu có thể tìm kiếm một lộ trình xanh hơn cho an ninh năng lượng, chẳng hạn bằng cách đầu tư nhiều hơn vào năng lượng tái tạo.
Theo bà Schneider, các cơ sở xuất khẩu LNG mới của Mỹ thậm chí sẽ không giúp cải thiện tình hình trong 3 năm nữa, và nói thêm rằng châu Âu có thể “sử dụng cuộc khủng hoảng năng lượng này để chuyển đổi sang các loại nhiên liệu bền vững hơn”./.