Đức Giáo hoàng John Paul II là một trong những nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn nhất của thế kỷ 20. Ngay cả sau khi mất, ông vẫn nhận được sự kính trọng của các tín đồ trên khắp thế giới. 9 năm sau khi qua đời, Giáo hoàng John Paul II đã được phong Thánh – đây là thời gian nhanh kỷ lục.

giaohoang_omtu.jpg
Hồng y Karol Wojtyla và bà Anna Teresa-Tymieniecka trong một lần đi trượt tuyết. (Ảnh: BBC
Mới đây, ngày 15/2,BBCđưa tin về việc có hàng trăm bức thư và các bức ảnh cho thấy mối quan hệ đặc biệt giữa Giáo hoàng John Paul II và một phụ nữ đã có chồng, kéo dài 32 năm được lưu giữ Bảo tàng Quốc gia Ba Lan.

Theo đó, những bức thư được Giáo hoàng gửi tới nữ triết gia người Mỹ gốc Ba Lan Anna-Teresa Tymieniecka. Tiết lộ này cho thấy một khía cạnh ít được biết tới trong đời sống của Giáo hoàng John Paul II.

Mối quan hệ giữa Giáo hoàng John Paul II và bà Anna-Teresa Tymieniecka bắt đầu vào năm 1973, khi Tymieniecka liên lạc với Hồng y Karol Wojtyla (tên khai sinh của Giáo hoàng John Paul II) khi đó là Tổng Giám mục  Krakow, để nói về một cuốn sách về triết học do ông viết.

Cũng giống như Hồng y Karol Wojtyla, bà Anna-Teresa Tymieniecka sinh ra ở Ba Lan và từng phải chứng kiến những đau khổ tột cùng khi quê hương chịu sự chiếm đóng của Đức quốc xã trong Thế chiến II. Sau chiến tranh, bà rời Ba Lan đi du học và theo đuổi sự nghiệp của một nhà triết học tại Mỹ - nơi bà kết hôn và có 3 người con.

Bà Tymieniecka và Hồng y Wojtyla trong một lần đi cắm trại năm 1978. (Ảnh: BBC)
Sau liên lạc đầu tiên, họ nhanh chóng bắt đầu thư từ qua lại. Ban đầu, những lá thư của Hồng y Wojtyla có lời lẽ bình thường, khi tình bạn giữa họ ngày càng thân thiết, những bức thư trở nên thân mật hơn.

Họ cũng đã quyết định cộng tác về một cuốn sách mở rộng từ cuốn sách triết học của Hồng y Wojtyla.

Theo tiết lộ của BBC, những bức thư này đã được Thư viện Quốc gia Ba Lan chi ra số tiền không ít hơn 7 con số để mua về. Thông thường, khi thư viện mua các tư liệu quan trọng về một nhân vật có tầm ảnh hưởng đặc biệt lớn như Giáo hoàng John Paul II thì chúng sẽ được trưng bày hoặc để các học giải tiếp cận. Tuy nhiên, trong trường hợp này, những bức thư đã được giữ kín.

Trong những năm 1970, việc thư từ qua lại giữa một mục sư và một phụ nữ là trường hợp “tế nhị” ở Ba Lan. Vì vậy, những bức thư đầu tiên cho thấy sự thân tình giữa hai người không phải được gửi từ Krakow mà từ Rome (Italy) – nơi Đức Hồng y Wojtyla có hơn 1 tháng tham dự cuộc họp của các giám mục Công giáo vào mùa thu năm 1974.

Anna-Teresa Tymieniecka và Hồng y Cardinal Wojtyla chụp ảnh lưu niệm năm 1977. (Ảnh: BBC)
Tiến sĩ Marek Lasota, chuyên gia nghiên cứu tại Viện nghiên cứu Tư liệu Quốc gia ở Krakow cho biết, với những thông tin mà ông có được về một vài bức thư liên lạc giữa Giáo hoàng và bà Tymieniecka thì có thể cho rằng, “dù các bức thư được viết bằng một loại ‘mật mã’ triết học thì vẫn có thể thấy, đây là mối quan hệ cá nhân sâu sắc”.

Ông Lasota cũng cho rằng, ở giai đoạn đầu của mối quan hệ - có thể là trong mùa hè năm 1975 bà Anna-Teresa Tymieniecka đã nói với Karol Wojtyla rằng bà đang yêu.

Những bức ảnh chưa từng được công bố trước công chúng cũng tiết lộ những khoảnh khắc đời thường của Hồng y Karol Wojtyla. Ông từng mời bà Tymieniecka đi dạo ở miền quê và trượt tuyết trong kỳ nghỉ. Bà Tymieniecka thậm chí còn tham gia một chuyến đi cắm trại nhóm cùng ông.

Trong một lá thư đề tháng 9/1976, Hồng y Karol Wojtyla gọi bà Tymieniecka là "món quà của Thượng đế".

“Teresa thân mến. Em viết về sự chia ly, nhưng tôi không thể tìm ra câu trả lời cho những lời này”.

Ngày 10/6/1976, ông viết: “Ngay từ năm ngoái, tôi đã đi tìm câu trả lời này “Tôi thuộc về em”, và cuối cùng, trước khi rời Ba Lan, tôi đã tìm thấy một cách - một chiếc vòng có hình Đức mẹ”. Ông nói, chiếc vòng giúp ông “chấp nhận và cảm nhận được em ở khắp mọi nơi, mọi lúc, dù em ở gần hay ở xa”.

Chiếc vòng scapular - quà tặng của Hồng y Wojtyla dành cho bà Tymieniecka. (Ảnh: BBC)
Thực tế, Đức Hồng y Karol Wojtyla cũng có một số bạn bè khác giới, bao gồm cả Wanda Poltawska – một bác sĩ tâm lý – người cũng đã trao đổi thư từ với ông trong nhiều thập kỷ.

Những bức thư của Hồng y Karol Wojtyla gửi cho Anna-Teresa Tymieniecka đôi khi có cảm xúc mãnh liệt, đôi khi lại là cuộc tranh đấu trong việc lý giải ý nghĩa của mối quan hệ này.

Tuy nhiên, Edward Stourton, phóng viên của BBC tham gia đề tài này cho biết, hơn 350 lá thư đã được tìm thấy tại Thư viện Quốc gia Ba Lan, những lá thư đầu tiên được gửi đi năm 1973 và cuối cùng chỉ một vài tháng trước khi ông qua đời vào năm 2005.

“Tôi sẽ nói rằng, mối quan hệ của họ là bạn bè nhiều hơn là tình nhân”, ông Stourton nhận định.

“Một trong những câu chuyện hấp dẫn mà các bạn có thể thấy được từ những lá thư này, đó là cuộc đấu tranh giữa giữa cái đúng và cái sai ở ranh giới của tư tưởng triết học Kitô giáo trong một mối quan hệ gồm những cảm xúc lẫn lộn”, ông Stourton cho biết thêm.

Bà Tymieniecka thăm Giáo hoàng John Paul II ở Vatican. (Ảnh: BBC)
Sau khi được bầu trở thành Giáo hoàng, ông viết cho bà Anna-Teresa Tymieniecka: “Sự trao đổi giữa chúng ta nên tiếp tục. Tôi hứa rằng tôi sẽ ghi nhớ tất cả mọi điều ở giai đoạn đầu của hành trình này”.

Tuy nhiên, mối quan hệ của họ đã gặp phải trục trặc liên quan đến việc hợp tác xuất bản một cuốn sách. Tymieniecka dường như đã vội vã đưa vào in ấn trong khi Vatican cáo buộc cuốn sách này bóp méo ý tưởng của tân Giáo hoàng. Mặc dù không chỉ đích danh Tymieniecka trong cáo buộc nhưng Tymieniecka cho biết, bà cảm thấy bị phản bội.

Tình cảm giữa hai người ấm áp trở lại khi về già. Vào những năm 1990 khi Giáo hoàng John Paul II bị chẩn đoán mắc bệnh Parkinson, Tymieniecka thường xuyên đến thăm ông. Bà cũng có mặt bên cạnh Giáo hoàng ngay hôm trước khi ông qua đời vào năm 2005.

Ngay sau thông tin về những bức thư được công bố, một phát ngôn viên của Tòa thánh Vatican cho biết, “không có gì khác thường bởi thực tế là Đức Giáo hoàng John Paul II kết bạn với nhiều người khác nhau, cho dù đó là đàn ông hay phụ nữ. Chẳng ai ngạc nhiên trước thông tin này”.

Trong khi đó, Carl Bernstein, nhà báo điều tra vụ Watergate thì cho rằng: “Chúng ta đang nói về Thánh John Paul. Đây là một mối quan hệ không bình thường. Nhưng nó không phải là bất hợp pháp, dù sao nó cũng là một câu chuyện hấp dẫn. Nó thay đổi nhận thức của chúng ta về ông ấy”.

Đức Giáo hoàng John Paul II qua đời năm 2005, sau gần 27 năm tại vị. Năm 2014 ông được tuyên Thánh. Quá trình phong thánh thường mất rất nhiều thời gian, nhưng Đức Giáo hoàng John Paul II được nhanh chóng tuyên Thánh chỉ sau 9 năm.

Thông thường, Vatican sẽ yêu cầu được cung cấp toàn bộ tài liệu công và thư từ cá nhân khi xem xét phong Thánh, nhưng BBC không thể kiểm chứng liệu những lá thư này đã được đọc hay chưa./.