Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles và Bộ trưởng Quốc phòng Timor Leste Filomeno da Paixão de Jesus vừa ký thỏa thuận hợp tác quốc phòng trước sự chứng kiến của Thủ tướng Australia Anthony Albanese và Tổng thống Timor Leste José Ramos Horta. Thỏa thuận này cho phép mỗi quốc gia được quyền bảo vệ các binh sỹ quốc phòng của mình khi đến làm việc trên lãnh thổ nước kia.
Thỏa thuận cũng cho phép Australa và Timor Leste tăng cường hợp tác quốc phòng và an ninh, đặc biệt trong lĩnh vực hàng hải, nơi hai quốc gia có biên giới liền kề. Theo thỏa thuận này, quân đội hai nước cũng sẽ có thêm nhiều cơ hội hợp tác trong khi binh sỹ Timor Leste và Australia sẽ cùng tham gia tập trận, huấn luyện và hợp tác hỗ trợ nhân đạo.
Thỏa thuận này cũng cho phép các binh sỹ Timor Leste khi sang Australia sẽ được bảo vệ, có trách nhiệm và đặc quyền giống như những gì mà binh sỹ Astralia sẽ nhận được khi đến Timor Leste.
Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles cho biết, việc nước này và Timor Leste ký thỏa thuận hợp tác quốc phòng đã mở ra một chương hợp tác mới trong quan hệ song phương. Bộ trưởng Richard Marles hy vọng, thỏa thuận hợp tác quốc phòng có đi có lại được ký ngày hôm nay sẽ thúc đẩy việc hai bên cùng nhau tuần tra tại vùng biển giữa hai nước.
Giáo sư Michael Leach, chuyên gia về Timor Leste tại Đại học Công nghệ Swinburne, Australia khẳng định, thỏa thuận quốc phòng mà Australia và Timor Leste vừa ký ngày hôm nay cho thấy quan hệ quốc phòng giữa hai nước đã được nâng lên một cách đáng kể. Trong bối cảnh, sự cạnh tranh chiến lược đang gia tăng trong khu vực, thỏa thuận này có ý nghĩa rất quan trọng với Australia, khẳng định quan hệ hợp tác chặt chẽ về an ninh, quốc phòng với láng giềng Timor Leste, quốc gia có chung đường biên giới trên biển.
Ngoài việc ký thỏa thuận hợp tác quốc phòng, chuyến thăm Australia của Tổng thống Timor Leste José Ramos Horta còn có một mục tiêu quan trọng khác nữa đó là thuyết phục chính phủ Australia kêu gọi Tập đoàn dầu khí Woodside của nước này xây dựng nhà máy lọc dầu tại Timor Leste để lọc lượng dầu được khai thác chung từ mỏ Greater Sunrise nằm ở bên giới giữa hai nước.
Mặc dù hiện nay Woodside đã xây dựng nhà máy lọc dầu tại Darwin (Australia), cách mỏ khoảng 500km song Timor Leste cho rằng không có lý gì mà dầu thô lại được vận chuyển một quãng đường xa như vậy trong khi có thể chuyển sang lọc tại Timor Leste, nơi cách mỏ khai thác khoảng 200km. Không chỉ thuyết phục Australia, Tổng thống Timor Leste còn cho rằng, nếu Australia từ chối thì nước này sẽ đi tìm các đối tác từ Indonesia, Hàn Quốc và thậm chí là cả Trung Quốc nếu thấy cần thiết./.
