Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh chiều nay (6/11), đại biểu Phương Thị Thanh (đoàn Bắc Kạn) nêu câu hỏi về việc doanh nghiệp lợi dụng nhãn mác hàng “Made in Vietnam” để chuyển tải hàng bất hợp pháp hàng hóa từ Trung Quốc để xuất khẩu đi các nước, được cảnh báo từ lâu, nhưng chậm phát hiện, xử lý, trách nhiệm của Bộ Công Thương trong lĩnh vực này.

Đại biểu Phương Thị Thanh (đoàn Bắc Kạn)

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết: "Việt nam đang hội nhập rất sâu rộng với nhiều nước trên thế giới, thông qua hàng loạt các hiệp định thương mại tự do chúng ta đã có, ưu đãi về thuế quan sang đối tác đang tạo lợi thế cho chúng ta so với các quốc gia khác, mang lại cơ hội cho Việt Nam trong tăng trưởng xuất khẩu và năng lực cạnh tranh cho sản phẩm của nước ta sang các khu vực này".

Tuy nhiên, người đứng đầu ngành công thương thừa nhận, với những ưu đãi thuế quan và các điều kiện khác trong tiếp cận thị trường, cũng đã xuất hiện những dấu hiệu cho thấy các sản phẩm "đội lốt" xuất xứ hàng hóa của Việt Nam, để tranh thủ các ưu đãi về thuế quan trong xuất khẩu sang thị trường đối tác.

“Ngay từ năm 2016-2017, Bộ Công Thương và Chính phủ cũng đã nhận thức rõ những thách thức và những nguy cơ này. Như thông tin liên quan vụ xuất khẩu của doanh nghiệp đầu tư nhôm tại Bà Rịa - Vũng Tàu, sử dụng nguyên liệu nhôm bùn và các loại nhôm thành phẩm khác để ghi sản phẩm xuất xứ Việt Nam xuất khẩu đi. Bộ Công Thương đã báo cáo Chính phủ và tổ chức những đoàn đi kiểm tra thực tế các hoạt động của doanh nghiệp này. Sau đó, Chính phủ đã giao cho Tổng cục Hải quan giám sát chặt chẽ, không cho phép lợi dụng xuất xứ của Việt Nam để thực hiện gian lận thương mại trong hoạt động thương mại quốc tế”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho hay.

“Cùng với đó, hàng loạt các lĩnh vực khác nữa như sản phẩm thiết bị điện tử, dệt may, da giày, đặc biệt là gỗ dán và các sản phẩm gỗ cũng có những dấu hiệu tranh thủ lợi dụng gian lận thương mại, cũng như chuyển tải bất hợp pháp để lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại của Hoa Kỳ, EU và nhiều nước khác, thì cũng đã được phát hiện”, Bộ trưởng Bộ Công Thương khẳng định.

“Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã thông qua quyết định 824 phê duyệt Đề án về phòng vệ thương mại, đặc biệt là tập trung đấu tranh những hành động gian lận xuất xứ thương mại và gian lận thương mại nói chung, trong đó gồm 5 nhóm nhiệm vụ chính được giao cho các cơ quan chức năng, các Bộ quản lý Nhà nước, Bộ Công thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và nhiều các địa phương, để đấu tranh có hiệu quả trong các hoạt động sử dụng là gian lận xuất xứ từ Việt Nam, cũng như chuyển tải đầu tư bất hợp pháp”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nêu rõ.

Chủ động phối hợp thông tin để tránh tổn hại quan hệ thương mại

Tư lệnh ngành công thương cũng biết, Chính phủ đã chủ động thông tin, không chậm trễ và không để gây ra những tổn hại ảnh hưởng đến quan hệ chính thức của Việt Nam đối với các đối tác.

Cụ thể, trong quan hệ với Hoa Kỳ, một khu vực có xuất khẩu tăng trưởng rất mạnh của Việt Nam xuất nhập khẩu tăng trưởng rất mạnh trong thời gian vừa qua. Bên cạnh đó, đây cũng là quốc gia có thể bị lợi dụng gian lận xuất xứ, bởi vì Hoa Kỳ áp dụng cơ chế cho phép các doanh nghiệp tự chứng nhận xuất xứ, chứ không sử dụng chứng nhận xuất xứ của các cơ quan chức năng của nước xuất khẩu.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng cho biết, thời gian qua, Việt Nam đã có chỉ đạo rất mạnh mẽ và chặt chẽ thường xuyên của Thủ tướng, đồng thời phối hợp kịp thời với Chính phủ Hoa Kỳ và cơ quan chức năng như Hải quan Hoa Kỳ, cơ quan thương mại Hoa Kỳ…

“Chính vì vậy Việt Nam mặc dù có tăng trưởng rất cao với thị trường Hoa Kỳ, nhưng cho đến nay về cơ bản vẫn giữ được mối quan hệ tốt, thuận lợi và có hiệu quả trong hợp tác với Hoa Kỳ. Việt Nam đang tiếp tục song phương phối hợp với Hoa Kỳ cũng như với các đối tác khác như Liên minh châu Âu (EU) cũng như các nước khác để thực thi các biện pháp chống gian lận thương mại một cách có hiệu quả”, Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh./.