Những ngày này nông dân huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi bắt đầu ra đồng thu hoạch tỏi đông xuân 2018 – 2019. Tỏi là cây trồng tạo nguồn thu chính cho nông dân đất đảo. Tuy nhiên, tỏi mất mùa, mất giá khiến người nông dân ở vương quốc tỏi gặp nhiều khó khăn.

Vụ này gia đình ông Nguyễn Hòa ở xã An Hải, huyện Lý Sơn gieo trồng 4 sào tỏi, chi phí đầu tư hơn 60 triệu đồng. Ông Hòa cho biết, niên vụ trước, 4 sào tỏi nhà ông thu hơn 1 tấn tỏi tươi nhưng vụ này chỉ được khoảng 400kg. Với 30.000 đồng/kg như hiện nay, thấp hơn 20.000 đồng/kg so với năm trước, vụ này gia đình ông Hòa bán tỏi không đủ bù đắp cho chi phí tưới tiêu, thuốc bảo vệ thực vật, cát trắng, đất đỏ bazan và tiền giống.

“Trồng tỏi 2 ngày phải tưới nước 1 lần chi phí tốn kém cùng nhiều công sức bỏ ra. Tỏi xuống giá khiến nhiều gia đình thất thu”, ông Hòa chia sẻ.

Người trồng tỏi ở huyện đảo Lý Sơn thất thu vì tỏi mất mùa, mất giá.

Tương tự, vụ tỏi này gia đình ông Trần Văn Thanh ở xã An Vĩnh, huyện Lý Sơn đầu tư 100 triệu đồng mua cát trắng, phân thuốc, giống và tiền tưới tiêu. Sau 4 tháng canh tác, 7 sào tỏi của gia đình ông Thanh dự kiến thu về hơn 1 tấn tỏi tươi, giảm 2 tấn so với niên vụ trước.

Ông Thanh cho hay, từ Tết Nguyên đán đến nay nắng nóng kéo dài, nên cứ 5 ngày tưới một lần, chi phí tưới mỗi sào tỏi 300.000 đồng, tưới liên tục mà tỏi vẫn tóp củ, mất khoảng 60% diện tích.

“Thời tiết năm nay khô hạn nên cần lượng nước tưới cho tỏi rất lớn. Tỏi vẫn mất mùa trên diện tích mấy sào đất gia đình trồng chỉ thu được khoảng 40% tỏi còn sống”, ông Thanh cho biết.

Không riêng gì ông Hòa, ông Thanh, gần 4.000 hộ trồng tỏi trên đảo Lý Sơn cũng chung cảnh ngộ. Mỗi sào tỏi người nông dân đầu tư trên dưới 15 triệu đồng. Thế nhưng từ Tết Nguyên đán đến nay, thời điểm cây tỏi tạo củ lại gặp nắng hạn, kèm sương muối và sâu bệnh gây hại dài ngày nên cây tỏi khô lá và tóp củ, giảm cả năng suất lẫn sản lượng.

Bà Phạm Thị Hương, Phó Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi cho biết, vụ tỏi năm 2018 sản lượng toàn huyện đạt 2.500 tấn tỏi khô. Vụ này, bà con gieo trồng hơn 300 ha. Nắng hạn đến sớm kèm với sâu bệnh gây hại, nên năng suất, sản lượng tỏi năm nay không đạt yêu cầu như năm 2018.

Bên cạnh đó, giá tỏi tươi hiện nay chỉ ở mức 15.000 – 17.000 đồng/kg loại nhỏ và 30.000 đồng/kg loại lớn, giảm từ 20.000 – 35.000 đồng/kg. Theo bà Phạm Thị Hương, địa phương đang triển khai nhiều biện pháp bảo vệ thương hiệu, nâng tầm giá trị cây tỏi để đảm bảo đời sống người nông dân.

“Huyện đã có văn bản chỉ đạo cho Hội Kinh doanh sản xuất chế biến hành tỏi Lý Sơn và các ngành, nhất là kiểm soát đầu Sa Kỳ và các tư thương là không đưa tỏi nơi khác về Lý Sơn. Huyện đang tiến hành thực hiện đề tài khoa học chỉ dẫn địa lý tỏi Lý Sơn, đến nay các bước thủ tục đã xong và đang hợp đồng với đơn vị tư vấn để khảo soát, đánh giá và cố gắng đến cuối năm 2019 chỉ dẫn địa lý tỏi Lý Sơn sẽ đưa ra thực hiện. Đây là bước chuyển để người tiêu dùng và người sản xuất tỏi Lý Sơn có nguồn gốc rõ ràng. Giá trị cây tỏi cao thì đời sống người dân Lý Sơn sẽ có và thương hiệu tỏi Lý Sơn sẽ được giữ vững trên thương trường”, bà Hương cho hay.

Gần 1 năm nay tỏi Lý Sơn luôn trong tình trạng bất lợi. Cuối năm 2018 hàng trăm tấn tỏi khô tồn đọng phải nhờ sự giải cứu từ cộng đồng, hiện vẫn chưa tiêu thụ hết. Đây cũng là năm đầu tiên người nông dân ở vương quốc tỏi phải tiêu thụ cùng lúc sản phẩm tỏi của 2 mùa vụ với mức giá thấp kỷ lục, đời sống bà con đang gặp nhiều khó khăn./.