Giá gạo tại châu Á sẽ tiếp tục lao dốc từ mức đáy 6 năm do Thái Lan xả hàng dự trữ kỷ lục, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến giá gạo giữa 3 quốc gia Thái Lan, Việt Nam và Ấn Độ.
Chính phủ Thái Lan vừa lên kế hoạch bán khoảng 1 triệu tấn gạo mỗi tháng, gần gấp đôi so với sản lượng gạo xuất khẩu trung bình hàng tháng ở mức 558.000 tấn trong năm ngoái. Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan dự đoán, giá gạo tham chiếu tại quốc gia này, vốn đã thấp hơn giá của Việt Nam và Ấn Độ, có thể sẽ giảm thêm 11% xuống mức 350 USD/tấn vào tháng 5 tới.
 |
| Chính phủ Thái Lan đã lên kế hoạch xả hết lượng gạo dự trữ (Ảnh: Bloomberg) |
Chương trình thu mua gạo của Chính phủ Thái Lan đã kết thúc đầu năm nay, trong bối cảnh khủng hoảng chính trị của nước này vẫn chưa được giải quyết. Năm 2013, lượng gạo dự trữ của Thái Lan đã lên tới 12,8 triệu tấn, tương đương 1/3 sản lượng gạo xuất khẩu toàn cầu.
Ông Chookiat Ophaswongse, Chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan cho biết: “Chúng tôi có thể thấy một cuộc chiến giá gạo nếu Việt Nam giảm giá xuống thấp hơn Thái Lan.”.
Gạo Tấm 5% Thái Lan, thường được dùng làm giá tham chiếu tại châu Á, đã giảm tới 30% xuống 394 USD trong năm ngoái. Giá gạo Thái hiện được niêm yết ở khoảng 365 – 370 USD/tấn, thấp hơn mức giá 385 USD ở Việt Nam và 420 USD ở Ấn Độ.
Ông Chookiat dự báo, giá gạo Thái Lan sẽ giảm xuống còn 350 USD/tấn và sẽ là mức thấp nhất kể từ tháng 12/2007.
“Thái Lan đang bán gạo dự trữ với giá rẻ. Giá gạo xuất khẩu Ấn Độ cần giảm thêm 20 USD một tấn nữa để cạnh tranh với Thái Lan", B.V. Krishna - Giám đốc điều hành Kakinada - hãng xuất khẩu gạo hạt dài lớn nhất Ấn Độ cho biết.
Tuy nhiên, giá gạo rẻ hơn sẽ kéo giá lương thực xuống thấp, giúp kiềm chế lạm phát ở châu Á, nơi còn phụ thuộc chủ yếu vào nông nghiệp. Giá lương thực toàn cầu theo dõi bởi Liên Hợp Quốc đã giảm 2,1% trong năm 2013. Thái Lan, Ấn Độ và Việt Nam, ba thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất, trong năm ngoái kim ngạch thương mại mặt hàng gạo chiếm tới 62% toàn cầu.
Nhu cầu thế giới dự kiến tăng 1,5% lên 471,2 triệu tấn năm nay, nhưng vẫn dưới lượng gạo được sản xuất (gần 475 tấn), theo Bộ Nông nghiệp Mỹ. Xuất khẩu gạo của Thái Lan năm nay có thể tăng 27%, lên 8,5 triệu tấn. Số liệu này tại Ấn Độ có thể giảm 4,8% xuống 10 triệu tấn, còn Việt Nam sẽ tăng 10% lên 7,5 triệu tấn.
Darren Cooper - nhà kinh tế cấp cao tại Hội đồng Ngũ cốc quốc tế (IGC) cho biết: "Cuộc chiến trên thị trường sẽ ngày càng khốc liệt khi Thái Lan nôn nóng muốn giải phóng gạo dự trữ. Giá gạo Thái Lan đã giảm dần trong năm qua".
Ông Chookiat cũng nhận định, nếu Chính phủ Thái Lan tiếp tục bán gạo với giá thấp, họ có thể lấy lại vị trí nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Với giá này, thị trường gạo Ấn Độ và Việt Nam sẽ gặp khó khăn do người mua sẽ chuyển sang dùng gạo Thái Lan.
Mới đây, Bộ trưởng Công Thương Việt Nam - Vũ Huy Hoàng cũng cho biết, Thái Lan sẽ sẵn sàng bán gạo với bất kỳ giá nào. Trong quý I/2014, xuất khẩu gạo của Việt Nam đã giảm 20%, xuống 1,2 triệu tấn./.