Theo Kết luận của Thanh tra Chính phủ vừa công bố về việc cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, quá trình thực hiện cổ phần hóa Công ty TNHH một thành viên (TNHH MTV) Cảng Quy Nhơn, việc xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa (CPH); việc thẩm định giá cổ phần để thoái vốn nhà nước tại Công ty CP Cảng Quy Nhơn; việc phê duyệt giá trị doanh nghiệp và giá trị cổ phần đã có những khuyết điểm, vi phạm.

Cụ thể, Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn thuế ATC (ATC) áp dụng phương pháp thống kê kinh nghiệm để xác định chất lượng còn lại của 3 Cầu cảng, không thu thập hồ sơ, tài liệu có liên quan để phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng kỹ thuật thực tế của Cầu cảng so với các cầu cảng đầu tư xây dựng mới trong thời gian thực hiện định giá là không thực hiện đúng quy định tại Điều 18 Thông tư số 202/2011/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra nhiều sai phạm trong thẩm định giá cổ phần cảng Quy Nhơn (Ảnh minh họa: KT)

ATC xác định lại nguyên giá thực tế của tài sản theo giá thị trường tại thời điểm 31/3/2013 theo giá trị trên sổ kế toán, không có tài liệu chứng minh tài sản đó không có trên thị trường hoặc không tìm thấy tài sản tương đương trên thị trường.

ATC thẩm định giá để chuyển nhượng 26,01% cổ phần, Công ty Hợp danh kiểm toán Việt Nam (CPA)  thẩm định giá để chuyển nhượng 49% cổ phần đã vận dụng từ Phương pháp so sánh trong tiêu chuẩn thẩm định giá, đưa ra các công thức tính chưa được quy định cụ thể trong các tiêu chuẩn thẩm định giá; không thực hiện đầy đủ các nội dung khảo sát thực tế tại Cảng Quy Nhơn, không khảo sát hiện trạng tài sản, thu thập số liệu về thông số của tài sản định giá là không thực hiện đúng quy định tại Mục 4 Phần II Tiêu chuẩn thẩm định giá số 05; vận dụng Phương pháp so sánh theo Tiêu chuẩn thẩm định giá số 07 để thẩm định giá theo phương pháp so sánh chỉ số giá/ thu nhập (p/e) và chỉ số giá/ giá trị sổ sách (p/bv), nhưng không phân tích thông tin, so sánh về những điểm tương tự và khác biệt, lợi thế và bất lợi của tài sản thẩm định giá với từng tài sản so sánh để có sự điều chỉnh mức giá của tài sản thẩm định giá mà chỉ so sánh với chỉ số trung bình ngành là không thực hiện đúng quy định tại Mục 9, Mục 10 Tiêu chuẩn thẩm định giá số 07.

“Trách nhiệm chính đối với những khuyết điểm, vi phạm nêu trên thuộc về các Công ty tư vấn (ATC, CPA) và các thẩm định viên; ngoài ra, còn có phần trách nhiệm của HĐTV Vinalines, Ban Chỉ đạo cổ phần hóa, Tổ giúp việc trong việc thẩm định, phê duyệt giá trị doanh nghiệp, giá cổ phần”, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ.

Trong quá trình thực hiện CPH, việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược, việc bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược sau khi đấu giá trên Sàn Giao dịch chứng khoán Hà Nội, đã có những khuyết điểm, vi phạm. Cơ quan thanh tra nhấn mạnh việc xây dựng, phê duyệt tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chiến lược đã không cụ thể điều kiện, tính chất ngành nghề kinh doanh cảng biển. Do đó, Công ty Hợp Thành đã được lựa chọn là nhà đầu tư chiến lược nhưng thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực cảng biển. Mặt khác, cam kết của Công ty Hợp Thành chỉ nêu hỗ trợ công ty cổ phần trong hoạt động sản xuất kinh doanh, không cụ thể nội dung hỗ trợ. Công ty Hợp Thành còn chậm thanh toán tiền mua cổ phần.

Ngoài ra, kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra UBND tỉnh Bình Định đã “ưu ái” cho Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn, Công ty Cổ phần Cảng Quy Nhơn quản lý, sử dụng hơn 281.834 m2 đất theo hình thức thuê đất trả tiền hàng năm, dù đã quá thời hạn ổn định 5 năm tính từ thời điểm được Nhà nước quyết định cho thuê đất. Bên cạnh đó, địa phương này còn cho Công ty CP Cảng Quy Nhơn quản lý, sử dụng 813,3 m2 đất trạm cấp nước ngọt cho tàu biển theo hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất, gây thất thoát ngân sách nhà nước.

Trước những khuyết điểm, vi phạm nêu trên, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GTVT chủ trì, chỉ đạo, thực hiện việc thu hồi 75,01% cổ phần tại Công ty CP Cảng Quy Nhơn về sở hữu nhà nước vì Bộ GTVT đã cho phép Vinalines chuyển nhượng cho Công ty Hợp Thành theo phương thức thỏa thuận trực tiếp trái thẩm quyền. Đồng thời, chỉ đạo Vinalines theo thẩm quyền kiểm điểm, xử lý trách đối với nguyên tổng giám đốc và nguyên kế toán trưởng Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn đối với khuyết điểm, vi phạm trong việc trích khấu hao tài sản cố định không đúng quy định./.