2020 - một năm khó khăn
Năm 2019, TP.HCM đón hơn 8,6 triệu lượt khách quốc tế, khách nội địa hơn 32,7 triệu lượt, tổng doanh thu hơn 140.000 tỷ đồng. TP.HCM đã đặt mục tiêu năm 2020 ngành công nghiệp không khói sẽ mang lại 165.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, dịch Covid-19 khiến lượng khách du lịch quốc tế giảm gần 85% so với năm 2019; khách nội địa giảm hơn 54%.
Bà Nguyễn Thị Ánh Hoa - Giám đốc Sở Du lịch TP.HCM cho biết: Năm 2020, ngành du lịch đã chịu tác động nặng nề không chỉ bởi dịch bệnh Covid-19 mà còn bởi những trận thiên tai, bão lũ của miền Trung. Vì vậy doanh thu ngành du lịch TP.HCM giảm 40% so với cùng kỳ, chỉ đạt khoảng 84.000 tỷ đồng, tức là chỉ đạt 57% so với kế hoạch năm".
Không riêng TP.HCM mà các tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu, Bình Thuận… cũng “vỡ mục tiêu” của ngành du lịch trong năm 2020 bởi đại dịch Covid-19, do khách quốc tế không có, còn khách nội địa thì e dè dịch bệnh. Sau làn sóng Covid-19 lần thứ nhất, ngành du lịch của các tỉnh Đông Nam Bộ tin rằng đó là thời điểm để phục hồi ngành du lịch. Họ thực hiện các chương trình khuyến mãi đặc biệt để kích cầu du lịch, song song đó là thực hiện chính sách vừa phòng dịch vừa phát triển kinh tế của các địa phương.
Bà Nguyễn Lan Ngọc - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Thuận cho biết, việc xây dựng và thực hiện các quy chuẩn về du lịch an toàn phòng chống dịch bệnh được xem là yếu tố sống còn để thu hút du khách. Bởi vậy, Bình Thuận đang lên kế hoạch ban hành bộ tiêu chí về an toàn phòng dịch bệnh đến các doanh nghiệp lữ hành và các cơ sở lưu trú trên địa bàn.
"Chúng tôi sẽ ban hành bộ tiêu chí an toàn, sau đó sẽ phối hợp với các sở ngành, đặc biệt là sở y tế thực hiện việc triển khai bộ tiêu chí. Các doanh nghiệp sẽ đăng ký các điều kiện an toàn của mình sau đó chúng tôi sẽ kiểm tra và dán nhãn an toàn. Như vậy sẽ tạo được sự an tâm cho du khách khi lựa chọn Bình Thuận là điểm đến du lịch và nghỉ dưỡng của mình" - bà Nguyễn Lan Ngọc cho biết.
Sau đó, khi dịch Covid-19 quay trở lại đã tác động mạnh mẽ vào cộng đồng, việc phòng chống dịch được ưu tiên hàng đầu nên nhiều điểm du lịch, vui chơi buộc phải đóng cửa. Nhiều doanh nghiệp ở TP.HCM, Bà Rịa – Vũng Tàu đã phải rao bán khách sạn, nhà nghỉ… Trong bối cảnh chịu phong toả vì dịch bệnh, ngành du lịch đã xoay sở bằng nhiều cách, trong đó chủ yếu là tập trung vào thu hút khách nội địa. Dù chính sách này chưa thể giúp ngành du lịch phục hồi, nhưng các doanh nghiệp cũng phần nào có doanh thu để duy trì hoạt động, duy tu cơ sở vật chất.
Ông Đặng Duy Tuấn - Chánh văn phòng resort Marina Bay Vũng Tàu cho biết: Chúng tôi xác định rằng khách nội địa là con đường sống. Cần làm mọi cách để kích cầu khách nội địa như hạ giá thành, tăng chất lượng, mở thêm các combo và nâng cao chất lượng dịch vụ. Đó là lý do mà chúng tôi vẫn tồn tại, vẫn duy trì được hoạt động kinh doanh đến bây giờ.
Chuẩn bị kỹ lưỡng cho 2021
Hội nghị liên kết phát triển du lịch vùng Đông Nam Bộ với chủ đề "Liên kết phát triển bền vững" tổ chức tại Tây Ninh vào cuối tháng 6/2020 với sự tham gia của 5 tỉnh thành: Tây Ninh, Đồng Nai, Bình Phước, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu với chiến lược kết nối du lịch giữa TP.HCM và các tỉnh Đông Nam Bộ được coi là bản lề trong chiến lược phát triển liên kết du lịch trong khu vực.
Mục tiêu của hội nghị là xây dựng các tour, tuyến, đa dạng hóa sản phẩm du lịch để cùng nhau phát triển; nhất là chiến lược thúc đẩy, phát triển du lịch nội địa trong năm 2021 và các năm tiếp theo. Trong bối cảnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp thì hướng vào thị trường nội địa không chỉ là cách tính ngắn hạn mà còn là chiến lược dài hạn.
Bà Đoàn Thị Thanh Trà - Giám đốc tiếp thị công ty Saigontourist cho rằng, trong năm 2021, ngành du lịch khó có thể phục hồi lại được như trước khi có đại dịch Covid-19. Nhưng chắc chắn sẽ không có ai khoanh tay chờ Nhà nước giải cứu mà sẽ tiếp tục thực hiện phương án vừa chống dịch, vừa phát triển kinh tế. Ngành du lịch cũng như các công ty lữ hành đã đặt ra 3 kịch bản tương ứng với 3 cấp độ có thể diễn biến của dịch bệnh trong năm 2021 là: được kiểm soát hoàn toàn, được kiểm soát một phần và chưa thể kiểm soát. Song dù ở cấp độ nào thì mảng nội địa vẫn được chọn là mảng kinh doanh chủ chốt trong năm 2021.
"Vào thời điểm hiện tại - cuối năm 2020, doanh nghiệp lữ hành Saigontourist chúng tôi đã có sự điều chỉnh hoạt động kinh doanh của mình, cụ thể là tập trung vào mảng du lịch trong nước, do tình hình hiện nay không phù hợp để phát triển mảng du lịch nước ngoài. Và theo kế hoạch của chúng tôi trong năm 2021 thì chủ yếu vẫn đầu tư mạnh và khai thác nguồn khách trong nước" - bà Đoàn Thị Thanh Trà cho biết.
Bên cạnh đó, việc quảng bá các sản phẩm du lịch cũng sẽ được đẩy mạnh khi nhiều doanh nghiệp thúc đẩy công tác chuyển đổi số như: nâng cấp các website quảng bá, phát triển các app du lịch hay đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử.
Bà Trần Thị Thu Hiền, Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết: "Tới đây Sở Du lịch Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ đẩy mạnh chuyển đổi số. Năm 2021, chúng tôi sẽ tổ chức các hội chợ du lịch trực tuyến toàn quốc, giới thiệu toàn bộ các sản phẩm du lịch của Bà Rịa - Vũng Tàu lên các trang thương mại điện tử. Và chúng tôi cũng tiếp tục chương trình hỗ trợ cho các doanh nghiệp tiếp cận với thương mại điện tử."
Lường trước những khó khăn khi Covid-19 vẫn tiếp tục hoành hành trên thế giới và chưa có dấu hiệu chấm dứt, vậy nên năm 2021 sẽ là năm có rất nhiều thử thách đối với ngành du lịch của các tỉnh Đông Nam Bộ và TP.HCM. Nhưng trong những khó khăn, thách thức đó, ngành du lịch đang gồng mình tìm những hướng đi thích hợp không chỉ để để phát triển kinh tế trong giai đoạn Covid-19 mà có thể sẽ mang tính chiến lược lâu dài./.