Cổ viện Chàm, nay là Bảo tàng điêu khắc Chăm (số 2, đường 2-9, thành phố Đà Nẵng), được xây dựng theo ý tưởng của nhà khảo cổ người Pháp Henri Parmentier với một đề án của Viện Viễn đông Bác cổ. Công trình được hoành thành vào năm 1919, trở thành là trung tâm lưu trữ và nghiên cứu nghệ thuật điêu khắc Chăm ở dải đất miền Trung. Công trình được thiết kế theo phong cách cổ điển châu Âu pha trộn với những đường nét của kiến trúc Chăm theo gợi ý của Parmentier.
Công trình đã qua hai lần cải tạo, mở rộng, song những đường nét cơ bản và phong cách kiến trúc vẫn được tôn trọng và giữ nguyên vẹn. Lần mở rộng thứ nhất được tiến hành vào giữa thập niên 1930, hoàn thành vào năm 1936. Trong lần cải tạo này, hai khối nhà được xây dựng hai bên, về phía trước công trình cũ để tạo nên hai phòng trưng bày mới, dành cho những hiện vật thu thập được trong giai đoạn 1920-1930. Chính nhà khảo cổ Henri Parmentier đã đưa ra ý tưởng trưng bày các tác phẩm theo nguồn gốc - địa điểm phát hiện và khai quật; cấu trúc đó cùng tuyến tham quan bảo tàng về cơ bản vẫn giữ nguyên cho tới hiện tại.
Lần mở rộng thứ 2 là năm 2002. Khối nhà mới 2 tầng được xây dựng phía sau nhà cũ, có diện tích 2000m2 trưng bày; 500m2 dành cho kho, xưởng phục chế và các phòng làm việc - nghiên cứu.
Đài thờ Trà Kiệu (Niên đại: Thế kỷ VII–VIII; chất liệu: sa thạch; nguồn gốc: Trà Kiệu – Quảng Nam). Đài thờ này chứa đựng bộ linh vật tiêu biểu Linga-Yoni. Xung quanh bệ thờ là các chạm khắc miêu tả những câu truyện truyền thuyết của Ấn Độ giáo. Đài thờ Trà Kiệu được công nhận là bảo vật quốc gia đợt 1 – tháng 10/ 2012.
Theo ý tưởng trưng bày của nhà khảo cổ Henri Parmentier từ khi thành lập bảo tàng, các không gian trưng bày được phân chia và đặt tên theo nguồn gốc - địa điểm phát hiện, khai quật hiện vật.. Hiện nay, Bảo tàng điêu khắc Chăm có các không gian trưng bày sau: Phòng Quảng Trị, Hành lang Quảng Nam, Hành lang Quảng Ngãi, Phòng Trà Kiệu, Phòng Mỹ Sơn, Phòng Đồng Dương, Phòng Tháp Mẫm - Bình Định, Khu trưng bày mở rộng.
Ngoài cách phân chia hiện vật theo nguồn gốc (không gian trưng bày) thì có nhiều cách khác để phân loại, sắp xếp các hiện vật – các tác phẩm điêu khắc Chăm; như: chất liệu, niên đại, loại hình tác phẩm điêu khắc (phù điêu, tượng tròn, chi tiết kiến trúc), nội dung tác phẩm…
Các tác phẩm ở Bảo tàng điêu khắc Chăm còn được phân thành các bộ sưu tập sau đây: Theo chất liệu: Đá (đá sa thạch), đất nung, đồng, chất liệu khác; Theo nội dung: Đài thờ, tượng thần, vật linh, chi tiết kiến trúc.
Bảo tàng điêu khắc Chăm Đà Nẵng là một trong những bảo tàng ra đời sớm nhất trên lãnh thổ Việt Nam (đầu thế kỷ XX). Bản thân công trình đã có giá trị kiến trúc đặc sắc. Những tác phẩm điêu khắc trưng bày ở nơi đây phản ánh rõ nét đời sống văn hóa, tâm linh, tín ngưỡng của người Chăm xưa; cũng phản ánh những quan niệm và tư duy tạo hình trong điêu khắc, kiến trúc. Phần lớn tác phẩm miêu tả những vị thần trong Ấn Độ giáo; bên cạnh đó cũng có những tác phẩm có nội dung gần gũi cuộc sống.
Những tác phẩm điêu khắc Chăm ở nơi đây thể hiện đỉnh cao của nghệ thuật điêu khắc ở cả yếu tố tạo hình, nội dung, tư tưởng cũng như độc đáo về chất liệu. Các tác phẩm có thể tồn tại và có giá trị độc lập; lại có mối quan hệ - kết nối để tạo nên một giá trị chung, tạo nên hồn Chăm Pa trong một không gian kiến trúc. Hơn thế, nơi đây còn chứa đựng cả nền văn hóa – văn minh rực rỡ trong lịch sử một dân tộc./.
Một số hình ảnh Bảo tàng điêu khắc Chăm: