Được thiết kế với vỏ ngoài mặt mềm, robot cá có chiều dài chỉ 13mm, có thể bơi linh hoạt trên mặt nước để hấp thụ những hạt vi nhựa trôi nổi tự do. Nhờ hệ thống laser nằm ở đuôi, robot cá có thể bơi với vận tốc khoảng 30mm/giây, tương tự với tốc độ của sinh vật phù du. Đặc biệt hơn, robot còn có thể tự chữa lành vết thương trong trường hợp vỏ ngoài bị hư hại.
Nghiên cứu mới này của Trung Quốc được kỳ vọng có thể giải quyết được vi nhựa - những gì còn sót lại của rác thải nhựa sau khi mục ra trong nước biển và là vấn nạn môi trường hàng đầu hiện nay mà y học đã phát hiện ra dấu vết của vi nhựa trong cơ thể người. Kích thước tí hon của vi nhựa lại càng khiến quá trình xử lý thêm khó khăn.
Bà Vương Ngữ Yên (Wang Yuyan) - chuyên gia công tác tại Viện Nghiên cứu Polymer và cũng là một trong những tác giả chính của nghiên cứu cho biết: "Vi nhựa có kích thước rất nhỏ, thường dưới 5 mm và có cấu trúc xốp thu hút các chất độc hại như kim loại nặng, làm khuếch đại độc tính của chúng. Mục đích chính của chúng tôi là phát hiện vi nhựa trên bề mặt nước, đi sâu hơn và phát hiện thành phần của vi nhựa biển".
Các nhà nghiên cứu chế tạo robot dựa trên các vật liệu “thịnh hành” trong môi trường biển, nhờ vậy, robot cá có thể giãn nở, bị vặn xoắn mà không ảnh hưởng hiệu năng, hơn nữa còn có thể kéo vật nặng lên tới 5kg. Quan trọng nhất, robot cá có thể hấp thụ hạt vi nhựa trôi nổi do phẩm màu hữu cơ, chất kháng sinh và kim loại nặng trong vi nhựa có liên kết hóa học và tính tĩnh điện ăn khớp với vật liệu tạo nên robot cá. Rác thải nhựa tí hon sẽ bám lên thân thiết bị nhỏ bé và môi trường biển sẽ bớt đi phần nào vi nhựa.
“Thật tuyệt vì trên thực tế, chúng tôi đã có thể phát triển một robot với kích thước nhỏ, nhẹ như vậy. Nó được thiết kế với nhiều chức năng tích hợp, vì vậy có thể được sử dụng theo nhiều cách, chẳng hạn như trong các hoạt động y sinh để thu thập thông tin. Hay dọn đại dương giúp con người loại bỏ những bệnh tật tiềm ẩn. Đây là những ý tưởng tiềm năng mà chúng tôi mong muốn đạt được" - Bà Vương Ngữ Yên cho biết thêm.
Hiện, phiên bản mẫu của robot cá mới chỉ có thể hoạt động trên mặt nước, những phiên bản sau của nó dự kiến sẽ phức tạp hơn và có thêm khả năng lặn. Song, đây vẫn được kỳ vọng là tiền đề cho một giải pháp mới hỗ trợ ngăn chặn ô nhiễm môi trường biển./.