Đêm 26/1, theo giờ Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng Phu nhân dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã về đến Hà Nội, kết thúc chương trình tham dự Hội nghị Cấp cao Kỷ niệm ASEAN - Ấn Độ và Lễ kỷ niệm lần thứ 69 Ngày Cộng hòa Ấn Độ từ ngày 24 -26/1, theo lời mời của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi.
Lãnh đạo các nước tham dự hội nghị đánh giá cao vai trò điều phối viên quan hệ ASEAN-Ấn Độ của Việt Nam, giúp thúc đẩy quan hệ hai bên phát triển cả về chất và lượng.
Quan hệ hai bên được thiết lập từ cách đây 25 năm, nhưng thực tế, các hoạt động giao lưu thương mại, văn hóa, tôn giáo và các tư tưởng triết học đã từ cách đây cả nghìn năm. Vì thế, chủ đề của Hội nghị lần này là “Chia sẻ giá trị, Cùng chung vận mệnh” rất có ý nghĩa, phù hợp với mong muốn của các bên về hoà bình, ổn định và phát triển thịnh vượng trên cơ sở thượng tôn pháp luật ở cả Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, người tháp tùng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trong chuyến tham dự hội nghị, đánh giá: "Các nhà lãnh đạo đã trao đổi rất sâu rộng quan hệ giữa hai bên; rà soát lại kết quả quan hệ thời gian qua và đề ra định hướng mới cho quan hệ thời gian tới. Hai bên đã thông qua Tuyên bố Delhi, định ra các mối quan hệ trong các lĩnh vực ưu tiên về chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội, kết nối cũng như giảm khoảng cách phát triển giữa các nước. Các lĩnh vực này cũng là những trụ cột trong Tầm nhìn 2025 của ASEAN. Do đó thực hiện Tuyên bố Delhi sẽ góp phần hỗ trợ việc thực hiện xây dựng Cộng đồng ASEAN".
ASEAN và Ấn Độ cũng đã thống nhất thúc đẩy hợp tác đầu tư và thương mại, đầu tư, đẩy mạnh hợp tác phát triển hàng không, hàng hải, kết nối số, trong đó có các tuyến đường giao thông từ Ấn Độ qua Myanmar, Campuchia, Thái Lan, Lào và Việt Nam; sử dụng hiệu quả khoản tín dụng 1 tỷ USD đã cam kết.
Về văn hoá-xã hội, hai bên sẽ gia tăng hợp tác trong các lĩnh vực bảo tồn và gìn giữ di sản, du lịch văn hoá, tâm linh, giáo dục-đào tạo, phát triển năng lượng mặt trời, bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học…
Thể hiện sự quan tâm đến hợp tác trên biển, lãnh đạo các nước ASEAN - Ấn Độ đã dành riêng một phiên họp hẹp trao đổi về “Hợp tác và an ninh biển”, qua đó nhất trí coi hợp tác biển là một trong những trọng tâm trong mối quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-Ấn Độ thời gian tới.
Hai bên cam kết tiếp tục đối thoại và hợp tác thông qua các cơ chế khu vực nhằm duy trì hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không; đề cao thượng tôn pháp luật và giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hoà bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982; khẳng định ủng hộ việc thực hiện đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và trông đợi Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) sớm được hoàn tất.
Trao đổi về hợp tác và an ninh biển, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị hai bên ưu tiên tập trung phát triển kinh tế biển xanh, trong đó có việc sớm hoàn tất Hiệp định vận tải biển, chia sẻ thông tin và phối hợp chính sách biển, cũng như thúc đẩy hợp tác liên khu vực Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương.
Tại hội nghị, Thủ tướng Xuân Phúc đã đề xuất 3 trọng tâm lớn cho hợp tác. Đó là, tăng cường hợp tác thương mại và đầu tư, coi đây là động lực chính của quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-Ấn Độ; hai bên cần tranh thủ các thành tựu khoa học, công nghệ của cách mạng 4.0 để đẩy nhanh phát triển. Thứ hai là tăng cường kết nối, gồm cả kết nối hạ tầng đường bộ, đường biển…, kết nối số và giao lưu nhân dân. Thứ ba là tăng cường hợp tác vì hoà bình, ổn định ở khu vực, ứng phó với các thách thức an ninh, cả truyền thống lẫn phi truyền thống.
Có thể nói, là một thành viên tích cực của ASEAN, Việt Nam đã thực hiện tốt vai trò điều phối viên (từ năm 2015) của quan hệ ASEAN-Ấn Độ, đóng góp thiết thực vào hội nghị lần này.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, cho rằng, 3 năm qua Việt Nam đóng góp rất lớn trong cả cơ chế hợp tác chính trị, giúp duy trì được các cơ chế đối thoại cấp Bộ trưởng, quan chức cao cấp cũng như Ủy ban điều phối chung. Về kinh tế thì chúng ta cũng đã thực hiện kế hoạch hành động 2016-2020 và thời gian qua đã thực hiện được hơn 50%.
Việt Nam đã chủ động cùng Ấn Độ xác định 26 lĩnh vực ưu tiên để thực hiện các kế hoạch hành động rất hiệu quả. Chúng ta cũng đẩy mạnh giao lưu văn hóa, cùng Ấn Độ tổ chức hội thảo về sự liên kết giữa hai nền văn minh. Ngoài lĩnh vực ASEAN đã hợp tác với Ấn Độ trước kia đến nay thì trong thời gian giữ vai trò điều phối, Việt Nam đã chủ động đưa thêm một lĩnh vực mới, đó là hợp tác về kinh tế biển xanh. Tức là đẩy mạnh hợp tác kinh tế biển, nhưng đồng thời có các hoạt động giữ gìn môi trường biển.
Điểm nhấn thành công nữa của chuyến đi lần này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, đó là đưa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Ấn Độ lên một tầm cao mới. Qua các cuộc hội đàm với Thủ tướng Ấn Độ Modi, Tổng thống Ấn Độ Ram Nath Kovind, hai bên nhất trí đưa kim ngạch thương mại hai chiều đạt 15 tỷ USD vào năm 2020. Nói về mục tiêu này tại buổi gặp gỡ với cán bộ, nhân viên Đại sứ quán và bà con Kiều bào tại Ấn Độ, Thủ tướng mong muốn sẽ đạt mục tiêu trước năm 2020, và yêu cầu Đại sứ quán nỗ lực để góp phần thực hiện mục tiêu này.
Các nhà lãnh đạo Việt Nam và Ấn Độ cũng nhất trí đẩy mạnh nghiên cứu kết nối hàng không và hàng hải nhằm rút ngắn thời gian vận chuyển, giảm chi phí và tăng tính cạnh tranh của hàng hóa hai nước; hạn chế và từng bước xóa bỏ các rào cản thương mại. Nhấn mạnh sự coi trọng mối quan hệ với Việt Nam, Tổng thống Ấn Độ khẳng định luôn coi Việt Nam là một trụ cột quan trọng trong chính sách “Hành động hướng Đông” của nước này.
Trên tinh thần chào đón các nhà đầu tư Ấn Độ đến với Việt Nam, Thủ tướng đã dành thời gian tiếp xúc với nhiều Tập đoàn hàng đầu của Ấn Độ trong các lĩnh vực dầu khí, sản xuất điện, đóng tàu, công nghệ thông minh… Nhấn mạnh Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư Ấn Độ, Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp Ấn Độ mở rộng hợp tác chuyển giao công nghệ cho phía doanh nghiệp Việt Nam. Và điểm thú vị là ngay tại buổi tiếp lãnh đạo Tập đoàn Adani Green Limted, Thủ tướng đã chứng kiến lãnh đạo tỉnh Ninh Thuận trao Giấy chứng nhận đầu tư Dự án sản xuất điện gió cho Tập đoàn này.
Nhân dịp tham dự Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đã có nhiều cuộc gặp song phương với các nhà lãnh đạo các nước ASEAN và Tổng thư ký ASEAN, góp phần thúc đẩy quan hệ song phương đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả, đóng góp vào xây dựng Cộng đồng ASEAN./.