Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu về tình hình Biển Đông tại ASEAN

Với chủ đề “Đoàn kết tiến tới một Cộng đồng Hoà bình và Thịnh vượng”, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24 đã chính thức khai mạc sáng nay (11/5) tại Nay Pyi Taw của Myanmar. Đây là hội nghị cấp cao đầu tiên trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2014 của Myanmar với sự tham dự của Lãnh đạo các quốc gia thành viên ASEAN và Tổng thư ký ASEAN.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng và đoàn Việt Nam tại hội nghị

Đoàn đại biểu Việt Nam do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu tham dự tất cả các hoạt động của hội nghị và có các bài phát biểu quan trọng, tiếp tục thể hiện rõ sự chủ động, tích cực và trách nhiệm của Việt Nam đối với công việc chung của ngôi nhà ASEAN cũng như đối với các vấn đề đang nổi lên liên quan đến hòa bình và an ninh trong khu vực, nhất là quan điểm nhất quán của Việt Nam đối với tình hình phức tạp đang diễn ra trên biển Đông.

Đây cũng là lần đầu tiên lãnh đạo cấp cao của Việt Nam chính thức lên tiếng về hành động cực kỳ nguy hiểm của Trung Quốc đã và đang đe dọa trực tiếp đến hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở biển Đông.

Việt Namkiên quyết bảo vệ chủ quyền và lợi ích chính đáng

Phát biểu trước các nhà lãnh đạo ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông -mối quan tâm chung của ASEAN, của khu vực và thế giới đang bị đe dọa nghiêm trọng. Nguyên nhân là do, từ ngày 1/5 vừa qua, Trung Quốc đã ngang nhiên đưa giàn khoan nước sâu cùng hơn 80 tàu vũ trang, tàu quân sự và máy bay hộ tống đi vào vùng biển Việt Nam và đã hạ đặt giàn khoan này tại vị trí nằm sâu trên 80 hải lý trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.

Các tàu vũ trang hộ tống bảo vệ giàn khoan của Trung Quốc đã rất hung hăng bắn vòi nước có cường độ mạnh và đâm húc thẳng vào các tàu công vụ, tàu dân sự của Việt Nam, gây hư hại nhiều tàu và làm nhiều người bị thương. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc ngang nhiên đưa giàn khoan vào hạ đặt tại địa điểm nằm sâu trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của một nước trong ASEAN, là sự vi phạm đặc biệt nghiêm trọng luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 và cũng là sự vi phạm đặc biệt nghiêm trọng Tuyên bố về Ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) mà Trung Quốc là một bên tham gia ký kết. Hành động cực kỳ nguy hiểm này đã và đang đe dọa trực tiếp đến hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh như vậy và khẳng định: Việt Nam đã hết sức kiềm chế, bày tỏ mọi thiện chí, sử dụng mọi kênh đối thoại, giao thiệp với các cấp khác nhau của Trung Quốc để phản đối và yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn khoan và các tàu vũ trang, tàu quân sự ra khỏi vùng biển của Việt Nam. Tuy nhiên, đến nay Trung Quốc không những không đáp ứng yêu cầu chính đáng của Việt Nam mà còn vu khống, đổ lỗi cho Việt Nam và tiếp tục gia tăng các hành động vi phạm ngày càng nguy hiểm và nghiêm trọng hơn.

Việt Nam đặc biệt coi trọng và luôn làm hết sức mình để gìn giữ và tăng cường quan hệ hữu nghị tốt đẹp với Trung Quốc. Việt Nam luôn chân thành mong muốn cùng với Trung Quốc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới. Song, Việt Nam cực lực phản đối các hành động xâm phạm và kiên quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia và lợi ích chính đáng của mình phù hợp với luật pháp quốc tế.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh: Việt Nam trân trọng cám ơn và khẩn thiết kêu gọi các nước ASEAN, các nước trên thế giới, các cá nhân và tổ chức quốc tế tiếp tục lên tiếng phản đối hành động vi phạm nghiêm trọng của Trung Quốc và ủng hộ yêu cầu hợp pháp, chính đáng của Việt Nam.

Trước tình hình đặc biệt nghiêm trọng này, Thủ tướng cũng đề nghị ASEAN tăng cường đoàn kết và khẳng định lại mạnh mẽ các nguyên tắc đã được nêu tại Tuyên bố 6 điểm về Biển Đông, đồng thời yêu cầu Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982, đặc biệt phải tôn trọng thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của các quốc gia ven biển và thực hiện đầy đủ, nghiêm túc Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và cùng ASEAN thương lượng thực chất về Bộ Quy tắc ứng xử (COC).

Thủ tướng cũng đề nghị các nhà lãnh đạo ASEAN đưa các nội dung nêu trên về vấn đề Biển Đông vào Tuyên bố của Hội nghị và Tuyên bố Chủ tịch Hội nghị Cấp cao ASEAN lần này. Đồng thời đánh giá cao việc các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, ngày hôm qua, đã nhất trí thông qua một Tuyên bố riêng về tình hình nghiêm trọng hiện nay ở Biển Đông, thể hiện rõ sự đoàn kết, vai trò trung tâm, tinh thần chủ động và trách nhiệm cao của ASEAN đối với hòa bình, ổn định và an ninh của khu vực.

Chia sẻ quan điểm của Việt Nam, lãnh đạo các nước ASEAN bày tỏ lo ngại sâu sắc về những vụ việc đang diễn ra trên Biển Đông, đã làm gia tăng căng thẳng và ảnh hưởng tới hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải ở Biển Đông; đồng thời yêu cầu phải triệt để tuân thủ các nguyên tắc của luật pháp quốc tế và Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS), trong đó phải giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực, kiềm chế và không được có hành động làm phức tạp tình hình; đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết bảo đảm thực hiện đầy đủ Tuyên bố DOC và việc sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Sức mạnh của ASEAN là đoàn kết và thống nhất

Với chủ đề “Đoàn kết tiến tới một Cộng đồng Hoà bình và Thịnh vượng”, Tổng thống Myanmar Thein Sein, Chủ tịch ASEAN 2014 trong bài phát biểu khai mạc Hội nghị cấp cao ASEAN 24 một lần nữa khẳng định: Đoàn kết và thống nhất chính là sức mạnh giúp ASEAN bảo đảm xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN hoà bình và thịnh vượng vào năm 2015. Tổng thống Myanmar Thein Sein nhấn mạnh.

Tổng thống Myanmar Thein Sein khẳng định: “Chúng ta có mặt hôm nay tại đây đã thể hiện sự đoàn kết và sự quyết tâm xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho khu vực và cho các dân tộc ASEAN. Điều này cũng phản ánh quyết tâm của chúng ta cùng tiếp tục nỗ lực hợp tác tăng cường hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực cũng như của nhân dân ASEAN…”.

Tổng thống Myanmar Thein Sein cũng đã đề xuất các ưu tiên của ASEAN trong năm nay, nhất là tập trung đẩy mạnh triển khai các dòng hành động còn lại của Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, thúc đẩy phát triển kinh tế đồng đều, thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao khả năng cạnh tranh và tính thích ứng của các nền kinh tế ASEAN…

Trong các phiên họp của Hội nghị cấp cao ASEAN 24, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà lãnh đạo ASEAN đã tập trung trao đổi về các chủ đề chính liên quan đến thúc đẩy tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và định hướng phát triển của Cộng đồng sau năm 2015; tiếp tục mở rộng quan hệ đối ngoại; phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực, cũng như trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

Trước các diễn biến phức tạp và các thách thức đang đặt ra đối với Hiệp hội, ASEAN càng cần duy trì đoàn kết, phát huy vai trò trung tâm và trách nhiệm trong việc bảo đảo môi trường hoà bình, an ninh, ổn định và phát triển ở khu vực, xử lý hiệu quả các thách thức đặt ra.

Phát biểu tại Hội nghị cấp cao ASEAN 24, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nêu rõ quan điểm và đưa ra nhiều đề xuất về định hướng tương lai Cộng đồng ASEAN hướng tới những mục tiêu liên kết cao hơn trên cả ba trụ cột; phát huy mạnh mẽ vai trò chủ đạo trong cấu trúc khu vực, chủ động thúc đẩy và mở rộng liên kết ở khu vực Đông Á.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh mục tiêu đem lại phúc lợi cho người dân, khơi gợi ý thức cộng đồng và khuyến khích sự tham gia tự nguyện, tích cực của người dân vào tiến trình này xây dựng và phát triển Cộng đồng ASEAN. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng: Tầm nhìn sau 2015 phải giúp đưa Cộng đồng ASEAN vì phúc lợi người dân, khơi gợi ý thức cộng đồng và khuyến khích sự tham gia tự nguyện, tích cực của người dân vào tiến trình này.

ASEAN cần chú trọng củng cố và tăng cường hơn nữa các cơ chế hợp tác nhằm ứng phó kịp thời, hiệu quả với những rủi ro, bao gồm cả thiên tai, dịch bệnh, tai nạn; gia tăng vai trò và hợp tác với các đối tác tại các diễn đàn khu vực trong định hướng quan hệ đối ngoại; đồng thời phát huy vai trò chủ đạo trong diễn đàn Đông Á; xây dựng một khuôn khổ các quy tắc ứng xử và hợp tác tương tự như Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác (TAC) mở rộng ra phạm vi toàn Đông Á./.