Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) đang được lấy ý kiến nhân dân thiết kế phương án thu hẹp phạm vi chịu trách nhiệm hình sự đối với người chưa thành niên phạm tội. Tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách chiều 25/8, nhiều ý kiến bày tỏ không đồng tình vì cho rằng việc nương nhẹ sẽ làm tội phạm gia tăng trong tình hình hiện nay.

Đại biểu Nguyễn Anh Sơn (đoàn Nam Định) bày tỏ: “Ngày xưa chúng ta nhỡ hái ngọn rau mồng tơi của nhà hàng xóm đã sợ, đi câu trộm con cái sợ lắm nếu nhỡ bị bắt thì chết. Giờ rất là khác, thiếu mấy đồng chơi games đã sẵn sàng bóp cổ giết người, thiếu tiền bao bạn gái sẵn sàng cầm phớ giết nhiều người. Tình hình rất khác nhau mà ta cứ nương nhẹ thì liệu có giảm được tội phạm, giảm bức xúc của xã hội không?”.

“Khi vụ Lê Văn Luyện rồi các vụ khác xảy ra, trên facebook có bình luận nói rằng có giết thêm thì cũng chỉ có mười mấy năm là ra tù. Vô cùng đau xót! Do đó chúng ta cần suy nghĩ”, đại biểu Nguyễn Anh Sơn nói.

Đại biểu Nguyễn Anh Sơn (đoàn Nam Định) 

Đại biểu Trần Ngọc Vinh (đoàn Hải Phòng) cũng cho rằng,dù tuyên truyền, giáo dục rất nhiều nhưng thực tế tội phạm ở người chưa thành niên không những không giảm mà còn gia tăng, có nhiều vụ cực kỳ nguy hiểm.

“Về mặt nhân đạo cần nghiên cứu nhưng nếu không quy trách nhiệm hình sự thì không đủ sức răn đe. Cần tổng kết các loại tội phạm có tính chất phổ biến ở đối tượng này thời gian qua, đồng thời lường trước loại tội mới có thể phát sinh để làm sao không lọt tội phạm”, đại biểu Vinh đề nghị.

Ở góc độ khác, đại biểu Trần Văn Độ (đoàn An Giang) đồng tình với phương án 1 trong dự thảo là người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người, tội hiếp dâm, tội hiếp dâm trẻ em, tội cưỡng dâm trẻ em, tội cướp tài sản, tội cướp giật tài sản và tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng quy định trong luật này.

“Có những tội dù nghiêm trọng nhưng xử lý hình sự thì không phù hợp với lứa tuổi của các em, đặc biệt xét ở khía cạnh giáo dục, cải tạo các em sống có ích cho xã hội”, đại biểu Trần Văn Độ nêu quan điểm.

Về hành vi phạm tội sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho công cụ, thiết bị, phần mềm dùng để tấn công mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử; tội phát tán virus, chương trình tin học có tính năng gây hại cho hoạt động của mạng máy tính... theo đại biểu Trần Văn Độ không nên xử lý hình sự vì quá nghiêm khắc. Thực tế nhiều em có khi đang học cấp hai và hành vi ở lứa tuổi này chủ yếu vì tò mò.

Liên quan đến quy định này, trong Uỷ ban Tư pháp là cơ quan thẩm tra dự án luật vẫn còn ý kiến khác nhau.

Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện, nhiều ý kiến cho rằng hiện nay, tình trạng người chưa thành niên phạm tội gia tăng cả về số lượng và tính chất, mức độ nghiêm trọng. Trong khi đó, với xu hướng phát triển nhanh chóng về khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ thông tin, khả năng nắm bắt và lạm dụng công nghệ để vi phạm pháp luật của người chưa thành niên rất cao.

Nếu thu hẹp hơn phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người chưa thành niên theo nhóm tội cụ thể sẽ bỏ lọt nhiều tội phạm, khó bảo đảm yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm hiện nay. Tuy nhiên, cũng có quan điểm để thể chế yêu cầu của Hiến pháp về bảo vệ quyền con người, quyền công dân, đồng thời bảo đảm tính minh bạch, tính nhân đạo trong xử lý đối với người chưa thành niên phạm tội, trên cơ sở tổng kết các loại tội phạm có tính phổ biến do người chưa thành niên thực hiện, việc xác định rõ các tội phạm cụ thể mà người chưa thành niên phải chịu trách nhiệm hình sự là cần thiết.

Hiện dự thảo vẫn thiết kế hai phương án, trong đó có phương án giữ nguyên quy định luật hiện hành./.