25 năm cùng công tác và làm việc với Thủ tướng Phan Văn Khải, ông Vũ Mão, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho biết: Thủ tướng Phan Văn Khải đã cùng ông trao đổi tâm tình với sự thông cảm, chia sẻ rất lớn. Ấn tượng về vị Thủ tướng đầu tiên trả lời chất vấn trước Quốc hội, ông Vũ Mão nhớ lại: Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải đã trả lời về vấn đề tiền điện nông thôn với tổng số tiền 840 tỷ đồng. Lần đầu tiên, Chính phủ, Quốc hội có trách nhiệm trả lại cho nhân dân.

vov_vu_mao_3_zhrx_rqyk.jpg
Nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Mão

Phóng viên
:Thưa ông, có thời gian làm việc lâu dài với nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải, ông có thể chia sẻ những phẩm chất lãnh đạo nổi bật của nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải là gì?

Ông Vũ Mão
:Tôi và anh Phan Văn Khải có 25 năm cùng công tác, cùng làm việc trong Ban chấp hành Trung ương Đảng. Có thể nói, chúng tôi có những hoàn cảnh khá giống nhau từ thời niên thiếu. Anh Khải là thiếu sinh quân, là liên lạc viên của đơn vị quân đội tại huyện Củ Chi. Tôi và anh Vũ Khoan hồi đó là thiếu sinh quân của Việt Nam ở miền Bắc. Tức là dù độ tuổi còn trẻ nhưng chúng tôi đều tham gia kháng chiến, tham gia cách mạng.

Anh Khải xuất thân trong hoàn cảnh khó khăn, gian khổ. Tôi cũng vậy, cho nên khi hai con người đến với nhau, trao đổi tâm tình với nhau thì có sự thông cảm, chia sẻ rất lớn, mặc dù ở cương vị khác nhau, anh Khải là Thủ tướng, làm việc ở Văn phòng Chính phủ còn tôi bên Văn phòng Quốc hội. Các thành viên Chính phủ, các Bộ trưởng làm việc rất vất vả, phải chịu sự giám sát, chất vấn và trả lời chất vấn.

Phóng viên: Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải là người đầu tiên trả lời chất vấn trước Quốc hội, ông có thể kể về bối cảnh hoạt động chất vấn khi đó?

Ông Vũ Mão:
 Về mặt tâm lý, lần đầu tiên đăng đàn, anh Phan Văn Khải khi đó cũng chưa hẳn đã thông. Nhưng khi chúng tôi trao đổi, bàn bạc về vấn đề này, chúng tôi cũng nói rõ với nhau về chức năng, nhiệm vụ và đề nghị Thủ tướng, các bộ trưởng trả lời chất vấn  theo đúng trách nhiệm của mình.

Anh Phan Văn Khải là người biết lắng nghe, chịu lắng nghe, những ý kiến đúng thì tiếp thu. Sau khi trao đổi như vậy, anh Phan Văn Khải thấy đúng và thực hiện. Bởi vậy, anh đã phân công, động viên, dặn dò các Bộ trưởng trả lời chất vấn ở Quốc hội như thế nào. Bản thân anh cũng trả lời trước Quốc hội.

Tôi nhớ có lần trả lời chất vấn về vấn đề tiền điện nông thôn. Chính phủ giao cho Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Đặng Vũ Chư 4 lần trả lời chất vấn mà không được. Sau đó, đích thân Thủ tướng Phan Văn Khải đứng ra trả lời trước Quốc hội về vấn đề này. Thủ tướng Phan Văn Khải trả lời: tổng số tiền 840 tỷ đồng đó, chúng ta có trách nhiệm trả lại cho nhân dân và đề nghị Quốc hội trích tiền ngân sách ra để trả.

Phóng viên:
Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải được biết đến là người đã gây dựng nên Luật Doanh nghiệp, góp phần tháo gỡ rào cản, loại bỏ không ít giấy phép con. Chứng kiến từ khi làm Luật, đến khi Luật được thông qua, ông đánh giá như thế nào về đóng góp của Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải trong việc ra đời Luật Doanh nghiệp?

Ông Vũ Mão
: Chúng ta cởi mở, chúng ta đổi mới đất nước đi kèm với nó là nhiều vấn đề phải giải quyết, trong đó có vấn đề phải phát triển kinh tế tư nhân. Chúng ta phải đầu tư cho lĩnh vực này, chăm bẵm cho lĩnh vực này. Muốn vậy phải có hành lang pháp lý, phải xây dựng Luật Doanh nghiệp mà khi xây dựng Luật này phải bao gồm cả những vấn đề về doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân.

Trong quá trình đấu tranh để có Luật này, phải đấu tranh cả về nhận thức, quan điểm để mọi người cùng nhau đồng thuận. Hiểu được vấn đề đó, nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải đã kiên trì đề xuất, từ đó mới đặt nền móng để xây dựng Luật Doanh nghiệp.

Khi Chính phủ trình dự án Luật ra Quốc hội đã được chuẩn bị kỹ. Khi đưa ra Quốc hội hoàn thiện bổ sung thêm. Tôi cho rằng, đây là thắng lợi lớn trong sự nghiệp đổi mới đất nước của chúng ta, nhất là về kinh tế, trong đó có vai trò đóng góp rất quan trọng của Thủ tướng Phan Văn Khải.

Phóng viên
: Thưa ông, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa 11, Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải đã phát biểu từ nhiệm trước khi kết thúc nhiệm kỳ gần một năm. Là một người chứng kiến giây phút đó, ông cảm nhận bài phát biểu đó như thế nào?

Ông Vũ Mão
: Bài phát biểu đó Thủ tướng Chính phủ cũng đã gửi trước cho chúng tôi để tham khảo, để trao đổi, có gì đóng góp thêm ý kiến. Chúng tôi thấy rằng, bài chuẩn bị đó là tốt.

Sau khi trình bày trước Quốc hội, bài phát biểu của Thủ tướng Phan Văn Khải rất được hoan nghênh, trong đó cho thấy Thủ tướng là một con người rất đúng mực, rất khiêm tốn, cũng có niềm vui và phấn khởi trước kết quả đạt được dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng của mình nhưng đồng thời ông cũng rất chân thành, thẳng thắn chỉ ra những tồn tại ngay từ thời điểm đó như: Tham nhũng, văn hóa công sở, công chức làm việc thế nào, kỉ cương phép nước ra sao…và thấy rằng bản thân mình chưa làm trọn cái đó.

Đối với nạn tham nhũng, ở thời điểm đó và trước thời điểm đó, chúng ta đều nói rằng, đây là nguy cơ. Thủ tướng Phan Văn Khải cho rằng, vấn đề này cần được lưu ý, thậm chí là báo động. Đây là điều cần thiết của người tiền nhiệm để gửi gắm cho người kế nhiệm. Tôi cho rằng, đây là thái độ rất cần thiết.

Phóng viên
: Xin trân trọng cảm ơn ông./.