Năm 2020 đại dịch Covid-19 đã gây ra nhiều biến động và ảnh hưởng tiêu cực trên phạm vi toàn cầu. Saudi Arabia cũng không loại trừ với sự sụt giảm về kinh tế và sự cách ly toàn xã hội. Tuy nhiên, từ góc độ công việc tại Đại sứ quán Việt Nam tại Vương quốc Saudi Arabia, năm 2020 có nhiều dấu ấn đáng nhớ, là kết quả nỗ lực kiên trì của cả tập thể CBNV của Đại sứ quán (ĐSQ), thông qua các hoạt động chính trị, kinh tế và văn hóa, bằng cả hình thức trực tuyến và trực tiếp.
Kết quả hoạt động ngoại giao chính trị
Trước hết, đó là Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) tháng 11/2020 dưới sự chủ trì của Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz Al Saud. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Hội nghị thượng đỉnh đặc biệt (tháng 3/2020) và Hội nghị Thượng đỉnh Riyadh (tháng 11/2020) và có bài phát biểu tại các phiên thảo luận.
Sự tham gia của Việt Nam vào G20 tiếp tục khẳng định các nỗ lực chủ động tham gia và phát huy vai trò của Việt Nam tại các cơ chế đa phương nói chung. Cũng cần nói thêm về việc ban đầu bạn “mời nhầm” khách dự Hội nghị thượng đỉnh G20: thay vì mời Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc với tư cách nước Chủ tịch ASEAN 2020, bạn lại mời Tổng thư ký ASEAN và Ban thư ký ASEAN. Coi việc này là ưu tiên cao nhất, Đại sứ Vũ Viết Dũng đi đến đâu cũng trình bày, lúc thì gặp riêng, lúc thì trong họp chung với Lãnh đạo Bộ Ngoại giao, lãnh đạo Ban thư ký G20. Cuối cùng Bạn cũng đã chính thức gửi thư mời Thủ tướng ta tham dự G20.
Việc Việt Nam thường xuyên được mời tham dự các hội nghị của G20 những năm gần đây cũng cho thấy vai trò, vị trí và uy tín quốc tế của Việt Nam ngày càng gia tăng trên trường quốc tế. Đây cũng là dịp để Việt Nam đóng góp hơn nữa vào nỗ lực chung toàn cầu nhằm ngăn chặn Covid-19 với tư cách một quốc gia đã khống chế và kiểm soát thành công đại dịch, được thế giới đánh giá cao; khẳng định hình ảnh đất nước phát triển năng động, khả năng thích ứng, cởi mở, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế.
ĐSQ làm rất tốt việc kết nối giữa các cơ quan của bạn với các cơ quan đối tác trong nước. Trong năm Phó Thủ tướng Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh, Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Minh Khôi được kết nối điện đàm với những người đồng cấp của bạn để trao đổi, giải quyết nhiều vấn đề liên quan.
Dù các đường bay quốc tế bị ngừng, nhưng với quyết tâm cao trong vai trò cầu nối, ĐSQ Việt Nam tại Arab Saudi đã thúc đẩy ký Hiệp định vay vốn cho Dự án “Xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông liên vùng hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội các huyện nghèo tỉnh Yên Bái” giữa Chính phủ ta và Quỹ Ả-rập Xê-út về phát triển. Việc ký thỏa thuận đã tháo gỡ được khó khăn cho Yên Bái đang rất cần vốn để thực hiện dự án xây hơn 50 km đường miền núi. Tiếp đó là việc ký “Biên bản ghi nhớ về hợp tác và trao đổi thông tin giữa TTXVN và Hãng Thông tấn Saudi”, do Đại sứ Vũ Viết Dũng ký vào ngày 20/12 tại trụ sở của Hãng thông tấn Saudi, theo sự ủy quyền của Tổng Giám đốc TTXVN. Biên bản ghi nhớ này giúp TTXVN có thêm một nguồn chính thức tin và ảnh từ A rập Xê út để chuyển đến đông đảo độc giả trong nước và quốc tế.
Trong bối cảnh đại dịch, Đại sứ quán Việt Nam tại Saudi Arabia là cơ quan đại diện đầu tiên ở Riyadh tổ chức Quốc khánh bằng cách gửi thư tới các quan khách quốc tế và địa phương giới thiệu ý nghĩa của kỷ niệm 75 năm Tổng khởi nghĩa Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, kèm sản phẩm đặc trưng của Việt Nam như cà phê Trung Nguyên, phồng tôm Sa Giang, hạt điều Bình Phước và đã nhận được đánh giá cao từ các Cơ quan ngoại giao tại Riyadh.
Về kinh tế, thành công lớn nhất là vận động Saudi Arabia dỡ bỏ lệnh tạm cấm nhập sản phẩm cá đánh bắt tự nhiên của ta sau gần 3 năm. Cơ quan Thương vụ tại Saudi Arabia đã kết nối được gần một chục hợp đồng bán hàng. Đại sứ quán đã nâng cấp và chuẩn bị đưa vào hoạt động Phòng giới thiệu sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam dự kiến sẽ có trên 50 mặt hàng để giới thiệu trong thời gian tới. Năm 2020, kim ngạch thương mại hai nước có sự tăng trưởng, trong đó Việt Nam xuất khẩu đạt 450 triệu USD (ước tính tăng 4,0%), nhập khẩu đạt 1,45 tỷ USD (ước tính tăng 11,1%) với các mặt hàng chủ yếu là hóa chất, các sản phẩm hóa chất, chất dẻo nguyên liệu, nông sản, gạo, cà phê, ngũ cốc, các sản phẩm từ ngũ cốc, máy tính, điện thoại, linh kiện điện tử, phương tiện vận tải và phụ tùng, hàng dệt may, gỗ và các sản phẩm từ gỗ…
Về văn hóa, lần đầu tiên kể từ khi mở Đại sứ quán (vào năm 2007), “Những ngày văn hóa Việt Nam ở Saudi Arabia”, được tổ chức tại Trung tâm văn hóa thế giới Quốc vương Abdulaziz (Ithra). Cả một không gian rộng trên 80.000 m2 được trưng bày, giới thiệu trong hai tuần về lịch sử, di sản, đất nước, con người Việt Nam; chiếu phim, diễn kịch; biểu diễn nhạc cụ dân tộc; múa lân; nghệ thuật tạo hình... với sự tham gia của trên 50 nghệ sĩ, nghệ nhân, võ sĩ trong nước sang biểu diễn, thu hút được trên 40.000 lượt khách thăm. Nhân sự kiện này, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã gửi tặng Ithra một trống đồng Đông Sơn to, đẹp, được bạn đặt trang trọng tại đại sảnh.
Bảo hộ công dân luôn được chú trọng
Đại sứ quán đã tổ chức Tết sum vầy Xuân Canh Tý 2020 cho người bà con người Việt, lao động. Buổi gặp mặt tạo không khí đoàn kết vui tươi với những tiết mục văn nghệ sôi nổi và thắm tình quê hương đất nước. Công tác bảo hộ công dân được thực hiện có hiệu quả khi từng trường hợp người lao động gặp khó khăn được giải quyết. Khi tình hình dịch bùng phát mạnh, Đại sứ quán thường xuyên cập nhật thông tin cho cộng đồng trên trang mạng chính thức và các trang mạng cộng đồng về tình hình dịch bệnh cùng biện pháp phòng, tránh dịch ở sở tại, bên cạnh các tin tức về luật pháp, quy định của sở tại để khuyến cáo người lao động ta không vi phạm. Hai chuyến bay hồi hương công dân (ngày 08/8 và ngày 05/12) đã đưa được gần 500 công dân có hoàn cảnh khó khăn về nước an toàn.
Công tác thông tin tuyên truyền đối ngoại năng động
Đại sứ quán đã nỗ lực kết nối với báo chí sở tại khi thông tin về vai trò kép của Việt Nam trong năm 2020 trên cương vị Chủ tịch ASEAN và ủy viên không thường trực HĐBA/LHQ, thường xuyên theo dõi và đóng góp tin về tình hình khu vực và sở tại. Đại sứ ta đã xuất hiện trong một số trả lời phỏng vấn và bài viết trên các báo tiếng Anh và tiếng Ả-rập của sở tại, báo chí trong nước. Trên website của Đại sứ quán, trang facebook đăng tải các tin bài về hoạt động của Đại sứ quán, thông tin & khuyến cáo cộng đồng; thông tin hướng dẫn doanh nghiệp ta xuất khẩu sang địa bàn; đăng tải Vietnam Investment Promotion Guidebook thông tin về đầu tư vào Việt Nam.
Những thành công đạt được năm 2020 chắc chắn sẽ tạo xung lực mạnh mẽ cho thành công của năm 2021 trên mọi lĩnh vực chính trị - ngoại giao, kinh tế, văn hóa giữa Việt Nam và Arab Saudi./.