Sáng nay (29/4, theo giờ Việt Nam), Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh đã tham dự và có bài phát biểu quan trọng về quan hệ Việt-Mỹ tại hội thảo về chiến tranh Việt Nam do Thư viện Tổng thống Lyndon Baines Johnson và trường Đại học Texas tổ chức tại thành phố Austin, bang Texas.

Phát biểu tại hội thảo, Đại sứ Phạm Quang Vinh điểm lại những cơ hội xây dựng một mối quan hệ tốt đẹp từng bị bỏ lỡ như gần 230 năm trước, khi Tổng thống Thomas Jefferson tìm cách đưa giống lúa của Việt Nam về trồng tại bang Virginia và những bức thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Tổng thống Henry Truman trong giai đoạn 1945-1946 đề nghị hai nước “hợp tác toàn diện”.

Đại sứ Phạm Quang Vinh phát biểu tại hội thảo

Thay vào đó, Việt Nam và Mỹ đã trải qua một cuộc chiến tranh với nhiều hậu quả đau thương. Về phía Việt Nam, 3 triệu người chết, 4 triệu người bị thương tật, 4,8 triệu người phơi nhiễm chất da cam/dioxin và hàng trăm nghìn người mất tích.

Một cuộc chiến tranh mà cựu Tống thống Bill Clinton mô tả là “đau đớn và ám ảnh” và Ngoại trưởng John Kerry cho là “một thất bại nặng nề nhất về năng lực ngoại giao và nhãn quan chính trị”.

Nhưng lịch sử đã sang trang như lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong chuyến thăm lịch sử tới Mỹ tháng 7/2015 rằng, “có lẽ ít ai hình dung được bằng cách nào mà hai nước có thể vượt qua được nỗi đau của chiến tranh để xây dựng một mối quan hệ phát triển mạnh mẽ và tích cực như hiện nay”.

Đại sứ Phạm Quang Vinh khẳng định: “Việt Nam và Mỹ là những đối tác quan trọng của nhau. Chỉ trong vòng 2 thập kỷ bình thường hóa, quan hệ 2 nước đã đạt được những tiến bộ lớn, vượt trên cả kỳ vọng. Quan hệ đối tác của chúng ta ngày nay đã trải dài từ hợp tác song phương tới đa phương”.

Đại sứ Phạm Quang Vinh cho biết, về chính trị, hai nước đã khẳng định ở cấp cao nhất về nguyên tắc tôn trọng thể chế chính trị và độc lập chủ quyền của nhau, tạo cơ sở tin cậy cho việc tiếp tục thúc đẩy và làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác.

Sau hơn 20 năm bình thường hóa quan hệ, trao đổi thương mại đã tăng 90 lần, lên 45 tỷ USD năm 2015, và triển vọng sẽ còn lạc quan hơn nữa sau khi các bên hoàn tất phê chuẩn Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Hợp tác an ninh quốc phòng có nhiều bước tiến với việc hai bên ký kết Tuyên bố tầm nhìn chung 2015, triển khai hợp tác trên các lĩnh vực như an ninh hàng hải, tìm kiếm cứu nạn, đối phó thiên tai và gìn giữ hòa bình.

Đặc biệt, hợp tác giải quyết hậu quả chiến tranh như rà phá bom mìn, tẩy độc và chăm sóc y tế người bị phơi nhiễm chất da cam/dioxin trở thành một nội dung ưu tiên của quan hệ song phương.

Đại sứ Phạm Quang Vinh nêu bật sự thành công và đóng góp nhiều mặt của cộng đồng người Việt tại Mỹ đối với mỗi nước cũng như quan hệ hai nước.

Đại sứ Phạm Quang Vinh cũng đề nghị phía Mỹ sớm công nhận Việt Nam có quy chế thị trường và dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam, nhấn mạnh rằng đây sẽ là bối cảnh thuận lợi cho chuyến thăm Việt Nam sắp tới của Tổng thống Obama.

Hội thảo chiến tranh Việt Nam được tổ chức nhằm nhìn lại các biến cố lớn của cuộc chiến và rút ra các bài học cho hiện tại và tương lai, với sự tham dự của khoảng 5000 đại biểu, trong đó có Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, các cựu binh, học giả, đại diện của nhiều tổ chức và phong trào phản chiến…./.