Cơ hội thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ đối tác chiến lược Việt -Đức

Trưa 27/11, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và đoàn cấp cao nước ta đã về tới sân bay Nội Bài, Hà Nội kết thúc chuyến thăm cấp Nhà nước tới Đức theo lời mời của Tổng thống Đức Joachim Gauck từ ngày 24-26/11. Chuyến thăm đã mở ra cơ hội hợp tác mới thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước trong thời gian tới.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và phu nhân tới sân bay Berlin

Đây là chuyến thăm có ý nghĩa lịch sử trong quan hệ song phương, là chuyến thăm cấp Nhà nước đầu tiên của một Chủ tịch nước Việt Nam tới Đức kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1975. Bốn mươi năm qua quan hệ hữu nghị giữa hai nước phát triển không ngừng. Đặc biệt năm 2011 hai nước đã tuyên bố thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược.

Trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng, Chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tới Đức lần này một lần nữa khẳng định chủ trương nhất quán của Việt Nam coi Đức là đối tác quan trọng hàng đầu và lâu dài, mong muốn thúc đẩy toàn diện và làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng giữa hai nước. Các nhà lãnh đạo Đức cũng hết sức coi trọng và đánh giá chuyến thăm là dấu mốc lịch sử, mở ra một giai đoạn hợp tác mới đầy triển vọng trong quan hệ hai nước. Chính vì thế lãnh đạo Đức đã dành cho Chủ tịch nước và đoàn cấp cao nước ta sự đón tiếp trọng thị với 2 máy bay phản lực tháp tùng Đoàn khi vào không phận Berlin cùng 21 phát đại bác chào mừng tại sân bay. Đây là nghi lễ cao nhất dành cho chuyến thăm cấp Nhà nước.

Sự coi trọng và tin cậy đã được thể hiện qua hàng loạt các cuộc hội đàm giữa Chủ tịch nước với Tổng thống Joachim Gauck và Thủ tướng Angela Merkel, tiếp Bộ trưởng Ngoại giao Đức, tiếp các Nghị sỹ hữu nghị ASEAN của Quốc hội Đức, trao đổi với chính giới và học giả Đức tại Viện Koerber, gặp gỡ với các bạn bè Đức… Tổng thống Joachim Gauck và Thủ tướng Đức Angela Merkel đều nhấn mạnh Đức coi trọng tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược trong tất cả các lĩnh vực với Việt Nam, thành viên tích cực và có trách nhiệm của ASEAN; ủng hộ Việt Nam tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện với EU, trong đó có việc thúc đẩy sớm ký kết Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA); nhấn mạnh sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Việt Nam trên các diễn đàn khu vực và quốc tế, đặc biệt là Liên hợp quốc, ASEM, ASEAN - EU.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định các cuộc tiếp xúc giữa lãnh đạo hai nước đã thể hiện nhiều điểm tương đồng và nhất trí cao về việc tăng cường quan hệ song phương cũng như thúc đẩy hợp tác trong các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh nhấn mạnh: "Chuyến thăm đã làm tăng cường thêm quan hệ chính trị và đặc biệt thông qua các cuộc trao đổi giữa lãnh đạo cấp cao thì sự tin cậy chính trị được tăng cường. Hai bên đã trao đổi tất cả các lĩnh vực. Hai bên đã trao đổi tất cả các lĩnh vực trong đó đặc biệt là những vấn đề chiến lược song phương cũng như khu vực và thế giới. Có thể thấy là lãnh đạo CHLB Đức hết sức coi trọng và đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong khu vực, trong ASEAN cũng như đóng góp của Việt Nam trong lĩnh vực liên quan đến hòa bình việc duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực. Hai bên cũng trao đổi trên tinh thần tin cậy và chia sẻ”.

Cùng với kết quả quan trọng về chính trị-ngoại giao, chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang còn mở ra cơ hội hợp tác mới, tạo cú hích để thúc đẩy quan hệ thương mại - đầu tư, một trụ cột của quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai nước. Từ nhiều năm nay, Đức luôn duy trì vị trí đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong EU, chiếm gần 20% xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU, kim ngạch xuất khẩu tăng đều đặn 10-15%/năm. Nhiều doanh nghiệp lớn của Đức đã có mặt và hoạt động hiệu quả tại Việt Nam. Tuy nhiên, đầu tư trực tiếp của Đức vào Việt Nam còn hạn chế, hiện mới đạt 1,41 tỷ USD, đứng thứ 5 trong EU và còn nhiều tiềm năng để phát triển.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Tổng thống và Thủ tướng Đức cùng cho rằng hai nước đang có môi trường và điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh hợp tác thương mại - đầu tư, nhất trí sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hai bên tăng cường hợp tác, đầu tư, kinh doanh nhất là trong các lĩnh vực hai nước có thế mạnh và nhu cầu như công nghiệp chế tạo, kỹ thuật điện và điện tử, năng lượng tái tạo, cơ sở hạ tầng, hàng tiêu dùng, hàng nông thủy sản… lên gấp 2 - 3 lần trong thời gian tới, nhất là trong bối cảnh Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và EU sắp được ký kết.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nêu rõ: "Châu Âu trở thành đối tác hàng đầu của Việt Nam về kinh tế thương mại và đầu tư. Và khi FTA mở ra giai đoạn mới về tự do hóa kinh tế thương mại, đi đến rỡ bỏ những rào cản thì chắc chắn rằng thương mại giữa Việt Nam sẽ tăng lên rất nhanh và đặc biệt là dòng vốn đầu tư vào Việt Nam. Trong cuộc hội đàm tôi đã đề nghị trên cơ sở thỏa thuận thương mại tự do diễn ra rất là gần như vậy nên chăng hai bên phải có quyết tâm cao để nâng kim ngạch thương mại hai chiều riêng Việt Nam - Đức tăng gấp đôi trong vòng 5 năm tới và mức đầu tư FDI của Đức ít nhất trên 5 tỷ trong thời gian tới. Tôi hết sức lạc quan tin tưởng khi FTA hình thành giữa Việt Nam và EU thì quan hệ Việt Nam - Đức nói riêng và Việt Nam-EU nói chung sẽ có chương mới hết sức tốt đẹp".

Bên cạnh những cơ hội hợp tác kinh tế, chuyến thăm của Chủ tịch nước cũng là dịp để hai bên mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực quan trọng là giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ và lao động. Lãnh đạo hai nước đã nhất trí tiếp tục nỗ lực đưa trường Đại học Việt - Đức sớm trở thành cơ sở đào tạo và nghiên cứu hàng đầu Việt Nam, đạt đẳng cấp quốc tế; tạo thuận lợi cho các chương trình giảng dạy tiếng Đức và tiếng Việt tại hai nước và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực đào tạo nghề, trong đó có việc nghiên cứu xây dựng một số trung tâm đào tạo nghề chất lượng cao theo mô hình đào tạo nghề “song hành” của Đức.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, các Bộ, ngành và doanh nghiệp hai bên đã ký kết 06 thỏa thuận hợp tác. Bộ trưởng Bộ Khoa học công nghệ Nguyễn Quân cho biết với thế mạnh là có lực lượng lao động dồi dào, trẻ và năng động, có thể hỗ trợ cho nhiều ngành nghề cần nhân lực ở Đức, Việt Nam đã đề nghị phía Đức quan tâm mở rộng hợp tác lao động và khoa học công nghệ trong thời gian tới.

Bộ trưởng Nguyễn Quân cho biết: "Đứng trước nhu cầu đối tác hợp tác chiến lược, đồng thời với việc sắp ký FTA với EU cả hai nước đều thấy rằng nâng hợp tác khoa học công nghệ lên tầm cao mới và vì vậy đã thỏa thuận ký Hiệp định cấp chính phủ. Chúng tôi hy vọng đây là căn cứ pháp lý quan trọng để trong thời gian tới các nhà khoa học, các tổ chức khoa học công nghệ sẽ có chương trình hợp tác hiệu quả hơn. Với hỗ trợ kinh phí và huy động đội ngũ chuyên gia của Đức, chúng tôi tin tưởng sự hợp tác về khoa học công nghệ sẽ có bước phát triển mang tính đột phá".

Chuyến thăm của Chủ tịch nước tới Đức lần này không chỉ đạt nhiều kết quả quan trọng trong hợp tác song phương mà còn thể hiện vai trò chủ động, tích cực và tinh thần trách nhiệm của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế. Chính giới và học giả Đức đánh giá cao cuộc trao đổi với Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tại Viện Koerber, trong đó Chủ tịch nước đã chia sẻ những đánh giá, nhận định về sự vận động của tình hình thế giới và khu vực, vai trò của ASEAN trong một cấu trúc khu vực đang định hình hiện nay và mong muốn của Việt Nam về một khu vực Châu Á - Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển. Chủ tịch nước khẳng định duy trì hòa bình, ổn định, an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông là quan tâm và lợi ích chung của các nước trong và ngoài khu vực; các quốc gia cần nỗ lực, thể hiện trách nhiệm trong việc thực hiện mục tiêu chung này.

Trong chuyến thăm, Tổng thống, Thủ tướng, chính giới và học giả Đức đã bày tỏ lo ngại về tình hình gia tăng các hoạt động tôn tạo bãi đá, gây bất ổn cho hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải, hàng không ở biển Đông, chia sẻ và ủng hộ lập trường của Việt Nam trong việc giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, trên cơ sở tôn trọng các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển, Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và phấn đấu sớm có Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Tổng thống Đức Joachim Gauck cho biết hai bên đã đối thoại thẳng thắn, không né tránh bất kỳ vấn đề nào.

Tổng thống Đức nói: "Trong hội đàm chúng tôi đã nói về những căng thẳng ở Biển Đông. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang bày tỏ hy vọng cộng đồng quốc tế sẽ tìm ra nguyên tắc điều chỉnh vấn đè này. Chúng tôi cũng hiểu quan điểm của Việt Nam ở Biển Đông. EU chia sẻ nhiều quan điểm chung với Việt Nam. Trong khu vực Đông Nam Á, chúng tôi thấy ASEAN cần duy trì ổn định. EU là đối tác của ASEAN và mong muốn tiếp tục là đối của ASEAN và hỗ trợ ASEAN phát triển”.

Một điểm nhấn có ý nghĩa quan trọng của chuyến thăm là các cuộc gặp gỡ rất thân mật và cảm động giữa Chủ tịch nước Trương Tấn Sang với bạn bè Đức và cộng đồng người Việt tại Đức, thể hiện chủ trương, chính sách đại đoàn kết dân tộc và tri ân những người bạn Đức của Việt Nam, những người đã dành tình cảm hữu nghị và ủng hộ, hỗ trợ Việt Nam trong cuộc chiến tranh giành độc lập dân tộc trước đây, cũng như trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội ngày nay. Quan hệ lâu dài, tốt đẹp giữa Việt Nam và Đức vốn được xây dựng trên nền tảng gắn kết và sự thấu hiểu về văn hóa giữa nhân dân hai nước. Cộng động người Việt Nam đang sinh sống tại Đức cũng đang phát triển rất năng động, hòa nhập, có nhiều hoạt động đóng góp cho sự phát triển của nước Đức cũng như hướng về quê hương, đất nước, giữ gìn bản sắc và văn hóa dân tộc. Đây là tài sản chung quý báu của lịch sử hai nước và là cầu nối gắn kết, tạo thuận lợi cho việc thúc đẩy quan hệ trong tất cả các lĩnh vực.

Trên cơ sở những kết quả quan trọng đã đạt được trong chuyến thăm cấp Nhà nước tới Đức của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, cùng nền tảng quan hệ lâu dài, tốt đẹp, quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Đức đã có bước chuyển mới đi vào thực chất và hiệu quả hơn vì sự phát triển của mỗi nước, vì hòa bình, ổn định, phát triển thịnh vượng của khu vực và trên thế giới./.