ASEAN luôn sẵn sàng đoàn kết, cùng nhau vượt qua khó khăn. Đó là khẳng định của các Bộ trưởng Ngoại giao tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM 53).
Việt Nam, với tư cách Chủ tịch ASEAN năm 2020, đã đưa ra nhiều sáng kiến để thúc đẩy hơn nữa tinh thần đoàn kết, hợp tác nội khối để cùng vượt qua những khó khăn, thách thức và cùng phát triển, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 tác động trực tiếp tới không chỉ phát triển kinh tế mà cả đời sống an sinh của các nước thành viên.
Các sáng kiến của Việt Nam với tư cách Chủ tịch ASEAN đã chính thức trở thành sáng kiến của ASEAN trong năm 2020. Tinh thần chung của các sáng kiến này là thúc đẩy hợp tác giữa các nước thành viên để hướng tới xây dựng Cộng đồng ASEAN và đặc biệt là để hình thành Tầm nhìn ASEAN sau năm 2025. Để hoàn thành tầm nhìn ASEAN sau năm 2025, ASEAN cần phải làm một số việc, đó là kiểm điểm lại các hoạt động về xây dựng Cộng đồng mà ASEAN đã và đang thực hiện từ 2015 đến nay, từ đó vạch ra con đường có thể tiến lên từ nay đến năm 2025.
Phát huy vai trò trung tâm của ASEAN
Phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường hợp tác bền vững giữa ASEAN với các đối tác là một trong những vấn đề được các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN quan tâm tại Hội nghị AMM 53.
Vụ trưởng Vụ ASEAN Vũ Hồ cho rằng, vai trò trung tâm của ASEAN được thể hiện trong rất nhiều phương diện, không phải chỉ gói gọn trong quan hệ đối ngoại. Vai trò trọng tâm của ASEAN cũng là để bảo đảm khu vực hòa bình và ổn định, bảo đảm tinh thần đối thoại và hợp tác giữa các nước thành viên, tiếp đó là mở rộng các hoạt động thông qua các cơ chế do ASEAN thành lập và dẫn dắt. Bên cạnh đó, vấn đề chọn bên cũng không hề được đặt ra, bởi ASEAN giữ vai trò trung tâm, và không có trung tâm nào có thể chọn bên trong thời đại ngày nay.
Vai trò trung tâm của ASEAN ở đây chính là duy trì tinh thần độc lập, tự chủ và không để bị lôi kéo, bị hút vào những diễn biến phức tạp đang diễn ra trên thế giới, đồng thời vẫn duy trì được tinh thần của ASEAN từ khi thành lập năm 1967 tới nay, bảo đảm các đối tác tham gia và hỗ trợ và ủng hộ ASEAN trong quá trình xây dựng hòa bình và duy trì ổn định trong khu vực.
Theo ông Vũ Hồ, điều quan trọng nhất hiện nay là tinh thần sẵn sàng đối thoại, sẵn sàng hợp tác cùng nhau hướng tới tương lai, đặc biệt trong vấn đề phòng chống và kiểm soát dịch bệnh.
Việt Nam đóng vai trò tích cực trong hợp tác đối phó dịch Covid-19
Dịch bệnh Covid-19 đã và đang diễn ra rất phức tạp ở tất cả các nước trong khu vực ASEAN. Dịch bệnh không chỉ tác động tới 1 nước mà tới nhiều nước, tác động sâu rộng tới phát triển kinh tế, đời sống của người dân. Vì thế vai trò trung tâm của ASEAN càng cần phải được phát huy, để bảo đảm không 1 quốc gia nào phải một mình kiểm soát và chống lại dịch bệnh. Đây cũng là thách thức đòi hỏi phải có nỗ lực chung, ko phải chỉ riêng khối ASEAN, mà còn có sự tham gia của các đối tác bên ngoài.
Trong 8 tháng vừa qua, vai trò của Việt Nam nổi lên rất rõ trong các nỗ lực phòng chống dịch Covid-19. Việt Nam đã tập hợp lực lượng, tập hợp tinh thần của khu vực, với ASEAN ở vị trí trung tâm, trong việc sẵn sàng chung tay đối phó với dịch Covid-19. Bên cạnh đó Việt Nam cũng thu hút được sự hỗ trợ hợp tác của các nước đối tác, đối thoại, bên ngoài, cho dù họ là ai và đến từ đâu cũng vẫn sẵn sàng cùng ASEAN hợp tác phòng chống dịch bệnh.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đưa ra những sáng kiến cụ thể trong việc phòng chống dịch Covid-19 như: thành lập quỹ chung của ASEAN để cùng nhau phòng chống dịch bệnh; lập kho dự trữ của khu vực để cung cấp các thiết bị y tế trong trường hợp khẩn cấp; xây dựng tiêu chuẩn chung trong khu vực về phòng chống dịch bệnh và xây dựng kế hoạch tổng thể về phục hồi sau đại dịch.
Theo Vụ trưởng Vụ ASEAN Vũ Hồ, có thể nhận thấy vai trò của Việt Nam được thể hiện trên rất nhiều điểm.
“Việt Nam đã tập hợp được tinh thần đoàn kết của ASEAN trong phòng chống dịch bệnh. Bên cạnh đó, Việ Nam vẫn đảm bảo duy trì các hoạt động của ASEAN. Trong 8 tháng qua, các hoạt động, các hội nghị của ASEAN vẫn được triển khai trên hầu khắp các trụ cột cộng đồng, kể cả trụ cột chính trị-an ninh, kinh tế hay xã hội, và các hoạt động này vẫn hướng tới tương lai, bảo đảm hòa bình ổn định và phát triển phồn vinh cho Đông Nam Á nói riêng và khu vực Đông Á nói chung”, ông Vũ Hồ cho biết.
Không chỉ các nước thành viên ASEAN, mà cả các đối tác bên ngoài khu vực cũng đánh giá cao vai trò của Việt Nam. Đặc biệt, các nước đối tác bày tỏ sẵn sàng cùng Việt Nam, cùng khu vực tham gia phòng chống dịch bệnh và tiếp tục phát triển./.