Trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động, việc tìm được một công việc phù hợp trở thành thách thức đối với nhiều người, đặc biệt là lao động trẻ, các bạn sinh viên mới ra trường. Vậy người lao động trẻ cần chuẩn bị những gì để gia nhập thị trường lao động thành công?
Qua các phiên giao dịch việc làm do Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội tổ chức từ đầu năm đến nay cho thấy, nhu cầu tìm việc của người lao động trẻ, các bạn sinh viên mới ra trường và chuẩn bị ra trường luôn chiếm tỷ lệ cao hơn so với tổng sống lao động tham gia tìm kiếm việc làm.
"Em mới tốt nghiệp gần đây. Hiện tại em chưa đi làm nhưng em đã từng đi làm rất nhiều nơi rồi. Thường em là nhân viên kinh doanh và từng làm qua phục vụ nhưng em thấy không hợp lắm. Hiện có khá nhiều đơn vị tuyển dụng thì em mong mình có thể tìm được công việc phù hợp để gắn bó lâu dài."
"Em đang học ngành công nghệ thông tin chuẩn bị ra trường. Hiện tại, trên thị trường đang có nhu cầu tuyển dụng sinh viên mới ra trường hoặc những người có nhu cầu tìm kiếm việc làm. Và để kỳ vọng thì em mong muốn tìm được 1 công việc phù hợp với bản thân của mình, với đúng chuyên ngành mà em đã học và có thể làm tốt được công việc của mình."
Theo đó, nhu cầu tuyển dụng lao động trẻ của các doanh nghiệp, đơn vị sản xuất kinh doanh cũng luôn chiếm tỷ lệ cao hơn so với đối tượng lao động khác trong tổng sống nhu cầu tuyển dụng. Cụ thể, tại phiên giao dịch việc làm online kết nối 9 tỉnh, thành phố phía Bắc diễn ra trong tháng 2/2024 cho thấy, cơ hội việc làm tập trung chủ yếu vào nhóm từ 18 đến 25 tuổi, chiếm 38,49% tổng số chỉ tiêu tuyển dụng; hay tại phiên giao dịch việc làm chuyên đề Tháng thanh niên diễn ra trong tháng 3/2024, cơ hội việc làm dành cho nhóm từ 18 đến 25 tuổi chiếm 57,6% tổng số chỉ tiêu tuyển dụng của các doanh nghiệp.
Mới đây, tại “Phiên giao dịch việc làm lưu động huyện Mê Linh năm 2024” ghi nhận cơ hội việc làm dành cho nhóm tuổi này chiếm 39,8% tổng số chỉ tiêu tuyển dụng và tại phiên giao dịch và tư vấn việc làm huyện Thạch Thất ngày 26/4 cũng cho thấy, cơ hội việc làm dành cho nhóm từ 18 đến 25 tuổi chiếm 40,7% tổng số chỉ tiêu tuyển dụng của các doanh nghiệp. Bà Trần Thị Thanh Nga, Công ty Cổ phần Joboko toàn cầu chia sẻ: "Hiện tại thì Joboko toàn cầu đang tuyển vị trí thực tập sinh kinh doanh, yêu cầu các bạn chỉ cần có kỹ năng giao tiếp tốt và có trách nhiệm với công việc là được, thường thì với yêu cầu các bạn sinh viên năm 4 trở lên. Các bạn chủ yếu là ra trường, tuyển 10 người. Ngoài ra, chúng tôi có tuyển nhân viên kinh doanh với các bạn có kinh nghiệm ít nhất là 1 năm trở lên. Các bạn này thì sẽ yêu cầu có kinh nghiệm, đặc biệt là kỹ năng giao tiếp tốt, kỹ năng thuyết phục và tư vấn khách tốt, với vị trí thực tập sinh thì sẽ dao động từ 1,5 triệu/tháng đến 2,5 triệu/tháng...Với các bạn tốt nghiệp chuyên ngành liên quan đến kinh doanh kinh tế thì vẫn có thể phù hợp để ứng tuyển vị trí này".
Trong khi đó, ông Phùng Quốc Sinh, giám đốc Công ty kinh doanh dược SANFO cho biết: "Ngoài bên bộ phận kinh doanh gia thì bên công ty có nhà máy, cần nguồn nhân sự là sinh viên mới ra trường học về chuyên ngành về dược hoặc kinh tế, thì công sẽ có bộ phận đào tạo và hướng nghiệp để đưa họ vào những vị trí phù hợp nhất. Chúng tôi cũng muốn kết hợp với các trường đại học để tạo ra được công ăn việc làm cho các bạn trong giai đoạn này. … Hiện tại, công ty đang có nhu cầu tuyển….có thể chi trả lương cho các bạn làm bên nhà máy đang dao động từ ….".
Các doanh nghiệp đang tích cực tuyển dụng lao động để bổ sung nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh cho thấy thị trường lao động tiếp tục đà phục hồi. Đây là cơ hội cho người lao động trẻ, nhất là các bạn sinh viên, học viên mới tốt nghiệp tìm được việc làm phù hợp. Tuy nhiên, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, hàng năm cả nước có hơn 400.000 cử nhân ra trường, nhưng con số thất nghiệp do (không có việc làm hoặc làm các công việc ngoài chuyên môn, lao động cơ bắp…) vẫn chiếm tỷ lệ cao. Trong Quý 1/2024, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên từ 15 đến 24 tuổi là 7,99%, tăng 0,37 điểm phần trăm so với quý trước và tăng 0,38 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên khu vực thành thị là 10,18%, tăng 0,72 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước; ở khu vực nông thôn là 6,87%, tăng 0,22 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước. Vì vậy, để tìm được việc làm phù hợp, ngoài học vấn, trình độ ngoại ngữ, tin học…người lao động trẻ, nhất là các bạn sinh viên mới ra trường cần trang bị cho mình những kỹ năng mềm, kỹ năng làm việc nhóm, đặc biệt cần xây dựng các mối quan hệ và chủ động kết nối với chuyên viên tuyển dụng cũng như nhân sự đang hoạt động trong lĩnh vực mà mình quan tâm. Từ đó, tiếp cận với nhiều cơ hội việc làm tiềm năng.
Bà Nguyễn Thị Lan Hương, nguyên viện trưởng Viện Khoa học lao động và xã hội, Bộ LĐTBXH phân tích: "Chất lượng nguồn nhân lực được đo bằng 3 thứ: Kiến thức là một, kỹ năng là hai và thứ ba là những năng lực, phẩm chất mềm (hành vi, thái độ, văn hóa, khả năng giao tiếp, khả năng sáng tạo). Việc này sẽ là xu hướng dài lâu mà đã được dự báo trước, nhưng đến nay lộ dần ra- là những kỹ năng được gọi là kỹ năng mềm, hay là kỹ năng linh hoạt, kỹ năng sáng tại, phẩm chất của người lao động…sẽ được doanh nghiệp có nhu cầu cao. Còn những kiến thức về kỹ năng cơ bản thì hệ thống đào tạo có thể đáp ứng được".
Việt Nam hiện có lực lượng lao động dồi dào, khi có 56.2 triệu người trong độ tuổi lao động. Đây được xem là cơ hội thuận lợi để gia tăng năng suất lao động, góp phần phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp hiện nay vẫn đang phải đối mặt với khó khăn trong bối cảnh kinh tế nhiều biến động. Đứng trước nhiều thách thức, nhiều doanh nghiệp phải thực hiện các biện pháp cắt giảm, trong đó có cắt giảm lao động để tăng tính cạnh tranh và duy trì sự sống còn. Điều này ít nhiều tác động tiêu cực đến người lao động. Vì vậy, để tìm được một công việc phù hợp trở thành thách thức đối với nhiều người, đặc biệt là lao động trẻ, các bạn sinh viên mới ra trường.
Để góp phần giúp người lao động nói chung, lao động trẻ và các bạn sinh viên mới ra trường, chuẩn bị ra trường nói riêng tìm được việc làm phù hợp, có thể tham gia và gắn bó lâu dài với thị trường lao động để ổn định cuộc sống, Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội tập trung triển khai một số giải pháp. Ông Vũ Quang Thành, Phó giám đốc Trung tâm dịch vụ việc làm Hà Nội cho biết: "Trong hoạt động tư vấn, hướng nghiệp chúng tôi tư vấn cho các bạn trẻ..để sau khi các bạn ra trường, các bạn có hướng rõ ràng về nghề nghiệp."
Các chuyên gia và nhà quản lý lao động cũng cho rằng: “Chủ động tiếp cận thị trường việc làm và chuẩn bị hồ sơ xin việc - hay còn gọi là xây dựng một bản CV mạnh mẽ là bí kíp để người lao động trẻ, sinh viên mới ra trường có thể “chinh phục” nhà tuyển dụng trong bối cảnh hiện nay.